Bir Roman Senatörü ‘redivivus’ ve Yeni bir Asiarkh: Thyateira ve Hierokaisareia’da Bulunmuş Yeni İki Yazıt

Yıl 2016, Cilt: Suppl. 1, 611 - 616, 31.08.2016

Hasan Malay , Marijana Ricl

Öz

Makalede, Thyateira ve Hierokaisareia kökenli
Roma İmparatorluk Dönemi’ne tarihlenen iki yeni yazıt tanıtılmaktadır. İlk
yazıtta, Thyateira kenti, kendisini daha önce Cassius Dio’nun bir pasajından ta­nı­dığımız
Domitius Florus isimli bir Roma senatörünü onurlandırmaktadır. Yazıt, söz
konusu sena­törün isminin geçtiği ilk epigrafik belge olma özelliğini
taşımaktadır. Dio’nun verdiği bilgilere göre Sep­ti­mius Severus zamanında curator
actorum senatus/ab actis senatus olan Florus, Severus’un praefectus praetorio’su
olan ve sahip olduğu gücü kaybederek 205 yılında hayatını kaybeden Gaius
Fulvius Plau­tia­nus ile olan ilişkisi nedeniyle kariyerine 15 yıllık bir ara
vermek zorunda kalmış ve ancak 217 yılında tri­bunus plebis olabilmişti. Florus
için dikilen heykelin ve kaidesinin tam ölçülerini de veren bu yeni yazıt
senatörün cursus kariyeri hakkında Dio tarafından verilen bilgileri daha da
genişletmektedir. İkin­ci yazıtta ise, Hierokaisareia kentinden olup daha önce
hiçbir belgede rastlanmayan ve tam adı yazıtın ilgili kısmının silik olması
dolayısıyla bilinmeyen Valerius isimli bir asiarkhes’i onurlan­dırılmak­tadır.
Yazıtta Mene­krates isimli birisinin malını-mülkünü yönetmekle sorumlu bir
kurulun (dioiketai) varlığı dikkat çeki­cidir. Yazarlar, Μενεκρατιανὴ οὐσία
ifadesinden dolayı yeni belgelenen asiarkhes’in hey­kelinin dikim masraflarının
bu kişinin malvarlığından karşılanmış olabileceğini düşünmektedirler. Yazıt­ların
çevirisi ise aşağıdaki gibidir:

1) Pek parlak, asil ve yüce Thyateira kenti
patronları ve hayırhahları olan Asia’nın legatus’u, Romalıların praetor’u,
tribunus (plebis), kutsal Senato’nun işlerinin curator’u, Yunanistan’ın
quaestor’u Domitius Flo­rus’u sözlerindeki ve işlerindeki fazileti nedeniyle
onurlandırdı. Onun dostu Genç Tiberius Claudius Stra­toni­cianus (bu işe)
ihtimam gösterdi. Heykel 6 ayak ve 10 parmak boyundadır. Kaidenin yüksekliği
ise (hey­kelle) aynıdır.

2) Hayırlı uğurlu olsun! Kent, Soteros oğlu Soteros ve
arkadaşları Menekrates’in mülkünün yöneticiliğini yap­­tığı yıl asiarkhes
Valerius’u ….. onurlandırmıştır. Hephaistias phyle’sinden P. Ael. Caecilianus
ise (hey­kelinin dikim işini) denetlemiştir.

Anahtar Kelimeler

Thyateira, Hierokaisareia, Domitius Florus, Asiarkh, onur yazıtları

A Roman Senator ‘redivivus’ and a new Asiarch: Two new Inscriptions from Thyateira and Hierokaisareia

Öz

The article is a publication of two new Greek
inscriptions from Thyateira and Hiero­kaisareia, both dating from the Roman
Imperial period. The new inscription from Thyateira contains the first
epigraphical attestation of the Roman senator Domitius Florus previously known
only from a short reference in Dio Cassius, while the new inscription from
Hierokaisareia honours a previously unattested Asiarch.

Anahtar Kelimeler

Thyateira, Hierokaisareia, Domitius Florus, Asiarch, honorary decrees

Kaynakça

• Barbieri 1952 G. Barbieri, L’albo senatorio da Settimio Severo a Carino (193–285), Rome 1952.
• Campanile 1994 M. D. Campanile, I sacerdoti del Koinon d’Asia (I sec. a. C. - III sec. d. C.). Contributo allo studio della romanizzazione delle élites provinciali nell’ Oriente Greco, Pisa 1994 (Studi Ellenistici 7).
• Campanile 2004 M. D. Campanile, Asiarchi e archiereis d’Asia: titolatura, condizione giuridica e posizione sociale dei supremi dignitari del culto imperiale, in: G. Labarre (ed.), Les cultes locaux dans les mondes grec et romain. Actes du colloque de Lyon 7–8 Juin 2001, Lyon 2004, 69–79 (Collection archéologie et histoire de l’antiquité, Vol. VII).
• Campanile 2006 M. D. Campanile, Sommi sacerdoti, asiarchi e culto imperiale: Un aggiornamento, in: B. Virgilio (ed.), Studi Ellenistici 19, Pisa 2006, 523–584.
• Coulton 2005 J. J. Coulton, Pedestals as ‘altars’ in Roman Asia Minor, AS 55, 2005, 127–157.
• Dmitriev 2005 S. Dmitriev, City Government in Hellenistic and Roman Asia Minor, Oxford 2005.
• Dubuisson 1977 M. Dubuisson, ΟΙ ΑΜΦΙ ΤΙΝΑ, ΟΙ ΠΕΡΙ ΤΙΝΑ: l’évolution des sens et des emplois, Liège 1977 (Diss.).
• Friesen 1993 S. J. Friesen, Twice Neokoros. Ephesos, Asia and the Cult of the Flavian Imperial Family, Leiden 1993.
• Gorman 2003 R. J. Gorman, Polybius and the Evidence for Periphrastic οἱ περί τινα, Mnemosyne 56, 2003, 129–144.
• Herrmann – Malay 2007 P. Herrmann – H. Malay, New Documents from Lydia, Vienna 2007 (ETAM 24).
• Jacobstahl 1908 P. Jacobstahl, Die Arbeiten zu Pergamon 1906-1907. II. Die Inschriften, AM 33, 1908, 375–420.
• Kirbihler 2008 F. Kirbihler, Les grands-prêtres d’Ephèse: aspects institutionnels et sociaux de l’asiarchie, in A. Rizakis – Fr. Camia (eds.), Pathways to Power: Civic Elites in the Eastern Part of the Roman Empire, Athens 2008, 109–149.
• Ma 2013 J. Ma, Statues and Cities: Honorific Portraits and Civic Identity in the Hellenistic World, Oxford 2013.
• Magie 1950 D. Magie, Roman Rule in Asia Minor to the End of the Third Century After Christ, II Vols., Princeton 1950.
• Malay 1999 H. Malay, Researches in Lydia, Mysia and Aiolis, Vienna 1999 (ETAM 23).
• Mennen 2011 I. Mennen, Power and Status in the Roman Empire, AD 193–284, Leiden 2011.
• Potter 2006 D. S. Potter (ed.), A Companion to the Roman Empire, Oxford 2006.
• Radt 1980 S. L. Radt, Noch einmal Aischylos, Niobe Fr. 162 N2 (278 M.), ZPE 38, 1980, 47–58.
• Radt 1988a S. L. Radt, Οὶ (αὶ etc.) περὶ + acc.nominis proprii bei Strabon, ZPE 71, 1988, 35–40.
• Radt 1988b S. L. Radt, Addendum, ZPE 71, 1988, 108.
• Scott 2008 A. G. Scott, Change and Discontinuity Within the Severan Dynasty: The Case of Macrinus, 2008 (UMI Dissertation Microfilm 3335555).
• Smith et al. 2006 R. R. R. Smith – S. Dillon – C. H. Hallett – J. Lenaghan – J. Van Voorhis (eds.), Aphrodisias II: Roman Portrait Statuary from Aphrodisias, Mainz am Rhein 2006.
• Thomasson 1984 B. E. Thomasson, Laterculi Praesidum I, Arlöv 1984.