Selection of Unmanned Aerial Vehicles for the Transportation of Search and Rescue Materials in Disaster Situation

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 2, 293 - 303, 31.12.2023

Bayram Eren Arslan Tamer Eren Emel Güven

https://doi.org/10.32569/resilience.1268208

Öz

Disaster management and search and rescue operations have gained great importance for countries in disaster zones such as Turkey. Personnel are exposed to high physical activity during disasters and search and rescue operations. Depending on the nature of the operation, a search and rescue personn el may have to carry heavy technical equipment. This situation reduces the efficiency of the personnel and shortens the search and rescue range. During the operation, there may be a need for quick access to technical equipment at any time. This situation has brought up the problem of increasing the physical efficiency of search and rescue personnel and accessing technical equipment quickly and effectively during the operation. 06.02.2023 The two major earthquakes that took place in Kahramanmaraş have also shown how important it is to have high personnel efficiency and to be able to intervene quickly. These problems have once again brought the importance of Cargo UAVs (Unmanned Aerial Vehicle) used in search and rescue operations to the agenda. In this study, the materials that are important to be transported in search and rescue operations are identified and UAVs that can deliver these materials to the scene in the shortest time are selected. The selected UAVs were evaluated based on 5 criteria: time in the air, payload capacity, unit price, range and weight. The criteria weights of these UAVs were determined using the Analytic Hierarchy Process (AHP) method, one of the Multi-Criteria Decision Making (MCDM) methods, and the alternatives were ranked using the Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solutions (TOPSIS) method and it was aimed to reach the optimum result.

Anahtar Kelimeler

Disaster Management, Searc and Rescue Activities, UAV Selection, AHP, TOPSIS

Afet Durumunda Arama Kurtarma Malzemelerinin Sevkiyatı İçin İnsansız Hava Araçlarının Seçimi

Öz

Türkiye gibi afet bölgesinde bulunan ülkeler için afet yönetimi ve arama kurtarma operasyonları büyük önem kazanmıştır. Afet ve arama kurtarma esnasında personeller yüksek fiziksel aktiviteye maruz kalmaktadır. Bir arama kurtarma personeli, operasyonun niteliğine göre yanında ağır teknik ekipman taşıma durumunda kalabilir. Bu durum personellerin verimini azaltmakta, arama kurtarma menzilini kısaltmaktadır. Operasyon esnasında her an hızlıca teknik malzemeye erişim ihtiyacı doğabilmektedir. Bu durum arama kurtarma personellerinin fiziksel verimini arttırma ve operasyon sırasında hızlı ve etkin bir biçimde teknik malzemelere erişim problemini gündeme getirmiştir. 06.02.2023 Kahramanmaraş’ta gerçekleşen iki büyük deprem de personel verimlerinin yüksek olması ve hızlı müdahale edilebilmesinin ne kadar önemli bir husus olduğunu göstermiştir. Bu problemler de arama kurtarma alanında kullanılan Kargo İHA’ların (İnsansız Hava Aracı) önemini bir kez daha gündeme getirmiştir. Bu çalışmada, arama kurtarma operasyonunda taşınması önem arz eden malzemeler belirlenmiş, bu malzemeleri en kısa sürede olay yerine ulaştırabilecek İHA’lar seçilmiştir. Seçilen İHA’lar havada kalma süresi, yük taşıma kapasitesi, birim fiyat, menzil ve ağırlık olmak üzere 5 kriter üzerinden ele alınmıştır. Bu İHA’lar Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) yöntemlerinden Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) yöntemi kullanılarak kriter ağırlıkları belirlenmiş Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solutions (TOPSIS) yöntemi kullanılarak alternatifler sıralanmış ve optimum sonuca ulaşılması hedeflenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Afet Yönetimi, Arama Kurtarma Faaliyetleri, İHA Seçimi, AHP, TOPSIS

Teşekkür

Bu çalışma Tübitak 2209-a ve YÖK 100/2000 projesi kapsamında yazılmıştır.

Kaynakça

• AFAD “Açıklamalı Afet Yönetimi Terimleri Sözlüğü”
• Akpınar, M. E. (2021). Unmanned aerial vehicle selection using fuzzy choquet ıntegral. Journal of Aeronautics and Space Technologies, 14(2), 119-126.
• Altundaş, A., Kurtay, K. G. & Erol, S. (2022). Sınır güvenliği ve müdahale görevi yapan İHA’ların ÇKKV yöntemleri ile değerlendirilmesi. Savunma Bilimleri Dergisi, (42), 155-185 . DOI: 10.17134/khosbd.1049863
• Arslan, N. & Kılıç Delice, E. (2020). Kemıra-m yöntemi ile kişisel kullanıcılar için dron seçimi: bir uygulama. Endüstri Mühendisliği, 31 (2) , 159-179 . DOI: 10.46465/endustrimuhendisligi.706171
• Asoğlu, İ., Eren, T. (2018). AHP, TOPSIS, PROMETHEE yöntemleri ile bir işletme için kargo şirketi seçimi. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 8 (16), 102-122. Retrieved from
• Danışan, T., Özcan, E., ve Eren, T. (2022). Personnel selection with multi-criteria decision making methods in the ready-to-wear sector. Tehnički vjesnik, 29(4), 1339-1347.
• Erol, E., Özcan, E., Eren, T. (2021). Elektrik üretim santrallarında iş güvenliği uzmanı seçiminde hibrit bir karar modeli. Journal of Turkish Operations Management, 5 (1), 615-629
• Güngör, İ. & İşler, D. B. (2005). Analitik hiyerarşi yaklaşımı ile otomobil seçimi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 1 (2), 21-33.
• Güven, E., & Eren, T. (2023). İl Afet Risk Azaltma Planı Çerçevesinde Analitik Ağ Prosesi Yöntemi ile Kriter Ağırlıklandırma: Kırıkkale İli İçin Bir Örnek. Afet ve Risk Dergisi, 6(2), 401-414.
• Hamurcu, M., Eren T. (2021). Selection and Ranking of the Most Suitable Drones for Sustainable Traffic Management Using Multi-Criteria Analysis Approach.
• Hwang, C.L., Yoon, K. (1981). Multiple attribute decision making: methods and applications. In new york: Springer-Verlag.
• Kara, M., Yumuşak, R., Eren, T. (2022). Acil yardım müdahalesi yapan birimler için çok ölçütlü karar verme yöntemleri ile kargo drone seçimi. Türkiye İnsansız Hava Araçları Dergisi, 4(2), 38-45.
• Kara, M., Yumuşak, R., Eren, T. (2023). Anız yangınlarına müdahale için itfaiye drone seçimi: Giresun örneği. Journal of Aviation Research, 5(1), 1-15.
• Keleş, N. (2022). Armed unmanned aerial vehicle selection. Available at SSRN 4113879.
• Özbek, A. ve Eren, T. (2013). Çok ölçütlü karar verme teknikleri ile hizmet sağlayıcı seçimi. Akademik Bakış Dergisi, (36), 1-22.
• Saaty, T.L. ve Niemira, M.P. (2006). A framework for making a better decision. Research Review, 13(1), 1-4.
• Şahin, Y. & Akyer, H. (2016). Ülke kaynaklarının verimli kullanımı: 4x4 arama ve kurtarma aracı seçiminde AHS ve TOPSIS yöntemlerinin uygulaması. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 3 (5), 72-87 . Retrieved from
• Tekinay, O. N. & Bozoğlu Batı, G. (2022). Askeri alanlarda kullanılmak üzere insansız hava aracı (iha) sistemleri seçiminde topsıs ve bulanık topsıs yönteminin kullanılması. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 44 (1), 78-103 . DOI: 10.14780/muiibd.1135526
• Wu, Y., Zhang, T., Xu, C., Zhang, B., Li, L., Ke, Y., Yan, Y., ve Xu, Ruhang. (2019). Optimal location selection for offshore wind-pv-seawater pumped storage power plant using a hybrid mcdm approach: a two-stage framework. Energy conversion and management, 199, 112066