Comparison of QR code and standard training models in heel prick blood collection in newborns: A quasiexperimental study

Yıl 2025, Cilt: 12 Sayı: 1, 17 - 24, 17.04.2025

Akile Bayar , Davut Kaya , Hamide Zengin

Öz

ABSTRACT
Admission and Objective; Comparison of the effectiveness of QR codes and standard training models regarding newborn heel prick blood collection on senior nursing students. Material and Method; The study, conducted between February and March 2023, includes a quasi-experimental design with a pretest-posttest matched control group; The data was collected with Nursing students. The sample of the study consisted of 97 participants. Socio-demographic information form and “Self-Reported Heel Blood Collection, Knowledge and Practices Scale” were used during the data collection process. Descriptive statistical analysis, chi-square analysis, independent t test and dependent t test were used to evaluate the research data. Results and Coclusion; The average age of the participants was determined as 22.61±2.28 years. A statistically significant difference was detected between the scale post-test scores of the participants divided by groups (p <0.05). It was observed that the scale post-test scores of the participants who received standard training were higher than the group who received QR code training. At the same time, a significant difference was detected between the scale pretest and posttest scores in the standard education group (p<0.05). In the post-test, it was observed that the scale scores were higher than the pre-test scores. It was concluded that the standard training model regarding heel prick pricking in newborns was more effective. It is recommended to conduct multicenter studies on the subject.

Anahtar Kelimeler

Nursing Student, Heel Prick, QR Code, Standard Training, Effectiveness

Proje Numarası

1919B012203837

Yenidoğanda topuktan kan almada QR kod ve standart eğitim modellerinin karşılaştırılması: Yarı deneysel çalışma

Öz

Öz
Giriş ve Amaç; Hemşirelik bölümü son sınıf öğrencileri arasında, yenidoğanlarda topuktan kan alımını içeren QR kod ve standart eğitim modellerinin etkilerini karşılaştırmaktır. Yöntem ve Metod; Şubat-Mart 2023 tarihleri arasında gerçekleştirilen çalışma, ön test-son test eşleştirilmiş kontrol gruplu yarı deneysel bir deseni içermekte olup; veriler, hemşirelik öğrencileri ile toplandı. Çalışmanın örneklemini 97 katılımcı oluşturdu. Veri toplama sürecinde sosyo-demografik bilgi formu ve "Öz Bildirime Dayalı Topuk Kanı Alma, Bilgi ve Uygulamalar Ölçeği" kullanıldı. Araştırma verilerinin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistik analizleri, ki kare analizi, bağımsız t testi ve bağımlı t testinden yararlanıldı. Bulgular ve Sonuç; Katılımcıların yaş ortalaması 22,61±2,28 yıl olarak belirlendi. Gruplara göre ayrılan katılımcıların ölçek son test puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark tespit edildi (p<0.05). Standart eğitim alan katılımcıların ölçek son test puanlarının, QR kod eğitimi alan gruptan daha yüksek olduğu gözlendi. Aynı zamanda, standart eğitim grubunda ölçek ön test ve son test puanları arasında anlamlı bir fark saptandı (p<0.05). Son testte, ölçek puanlarının ön test puanlarına göre daha yüksek olduğu gözlendi. Yenidoğanda topuktan kan alma ile ilgili verilen standart eğitim modelinin daha etkili olduğu sonucuna varıldı. Konu ile ilgili çok merkezli çalışmaların yapılması önerilir.
Kaynakça:
1. Aktaş, C., Çaycı, B. (2013). QR kodun mobil eğitimde yeni eğitim yöntemlerinin geliştirilmesine katkısı. Global Media Journal, 4(7), 1-10. https://globalmediajournaltr.yeditepe.edu.tr/tr/guz-2013-sayisi
2. Bakar, T.F. (2012). Genişletilmiş yenidoğan taraması. Turkiye Klinikleri Journal of Pediatrics, 21(4), 212-223. https://www.turkiyeklinikleri.com/upload/issuecontent/pediatri21-4-12.pdf
3. Bellot, J., Shaffer, K., Wang, M. (2015). Use of quick response coding to create interactive patient and provider resources. The Journal of nursing education, 54(4), 224–227. https://doi.org/10.3928/01484834-20150318-07
4. Bindler, R.C., Ball, J.W. (2014). Örnek toplama. N.C. Şahiner, A. Açıkgöz, M.D Bal (Çev. Ed.), Çocuk hemşireliği klinik uygulama becerileri kitabı içinde (s. 54). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
5. Cavanagh, C., Coppinger, C. (2009). Newborn blood spot sampling. Infant, 5:168-71. https://www.infantjournal.co.uk/pdf/inf_027_bss.pdf
6. Çapık, C. (2014). İstatistiksel güç analizi ve hemşirelik araştırmalarında kullanımı: Temel bilgiler. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 17(4), 268-274. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ataunihem/issue/2667/34749
7. Del Rosario-Raymundo, M.R. (2017). QR codes as mobile learning tools for labor room nurses at the San Pablo colleges medical center. Interact Technol Smart Educ, 14(2): 138-158. https://doi.org/10.1108/ITSE-02-2017-0015
8. Downer, T., Oprescu, F., Forbes, H., Phillips, N., McTier, L., Lord, B., Barr, N., Bright, P., Simbag, V. (2016). Enhancing nursing and midwifery student learning through the use of QR codes. Nursing education perspectives, 37(4), 242–243. https://doi.org/10.1097/01.NEP.0000000000000040
9. Erdim, L., İnal, S. (2018). Yenidoğan tarama testlerinde örnek alınması ve gönderilmesinde hemşirelerin sorumlulukları. Sağlık Bilimleri Ve Meslekleri Dergisi, 5(1), 102-106. https://doi.org/10.17681/hsp.323082
10. Faul, F., Erdfelder, E., Buchner, A., Lang, A.-G. (2013) Statistical power analyses using G*Power 3.1: Tests for correlation and regression analyses. Behavior Research Methods, 41, 1149-1160. https://doi.org/10.3758/BRM.41.4.1149
11. Fidan, N. (2012). Okulda öğrenme ve öğretme. (3. Baskı) Ankara: Pegem Akademi.
12. Gardiner, M.D., Miller, M.C., Fleming, A.N.M. (2012). Quick response codes in plastic surgery. ournal of plastic, reconstructive & aesthetic surgery: JPRAS, 65(7), 982–983. https://doi.org/10.1016/j.bjps.2011.12.005
13. Hau, G.B., Siraj, S., Alias, N., Rauf, R., Zakaria, R., Darusalam, G. (2013). A content analysis of quick response code (QR-code) and its application in selected studies. The Malaysian Online Journal of Education Technology, 1(1): 54-72.
14. Jamu, J. T., Lowi-Jones, H., Mitchell, C. (2016). Just in time? Using QR codes for multi-professional learning in clinical practice. Nurse education in practice, 19, 107–112. https://doi.org/10.1016/j.nepr.2016.03.007
15. Kahraman Kılbaş, E.P., Cevahir, F. (2023). Sample selection and power analysis in scientific research. J Biotechnol and Strategic Health Res., 7(1):1-8. https://doi.org/10.34084/bshr.1217279
16. Liaw, S., Hatala, M., Huang, H.M. (2010). Investigating acceptance toward mobile learning to asist individual knowledge managment: Based on activity theory approach. Computers and Education, 54(2): 446-454. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2009.08.029
17. Lin, K.Y., Teng, D.C.E. (2018). Using quick response codes to increase studentsʼ participation in case-based Learning courses. Computers, informatics, nursing: CIN, 36(11), 560–566. https://doi.org/10.1097/CIN.0000000000000462
18. Lin, K.Y., Yang, Y.C., Lai, C.Y. (2017). The use of quick response codes for teaching pharmacology to college nursing students in Taiwan. Computers, informatics, nursing: CIN, 35(3), 152–157. https://doi.org/10.1097/CIN.0000000000000301
19. Liu, Y., Li, H., Carlsson, C. (2010). Factors driving the adoption of m-learning an emprical study. Computers and Education, 3: 1211-1219. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2010.05.018
20. Mogali, S.R., Vallabhajosyula, R., Ng, C.H., Shun, D.L.M., Ang, E.T., Abrahams, P. (2019). Scan and learn: quick response code enabled museum for mobile learning of anatomy and pathology. Anatomical sciences education, 12(6), 664–672. https://doi.org/10.1002/ase.1848
21. Özçelik, E., Acartürk, C. (2011). Reducing the spatial distance between printed and online ınformation source by means of mobile technology enhances learning: Using 2D barcodes. Computer & Education, 57: 2077-2085. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2011.05.019
22. Rikala, J., Kankaanranta, M. (2012). The use of quick response codes in the classroom. In mLearn, 148-155. https://ceur-ws.org/Vol-955/papers/paper_40.pdf
23. Satır, S., Kızılkaya Beji, N. (2021). Sağlık alanında elektronik öğretim yöntemleri. Türkiye Sağlık Bilimleri ve Araştırmaları Dergisi, 4(2): 14-24. https://doi.org/10.51536/tusbad.870675
24. Shao, A.T. (2002). Marketing research: An aid to decision making. Birleşik Krallık: South-Western/Thomson Learning.
25. Susono, H., Shimomura, T. (2006). Using mobile phones and QR codes for formative class assessment. Current developments in technology-assisted education, 2: 1006-1010.
26. T.C. Sağlık Bakanlığı. Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü. Çocuk ve Ergen Sağlığı Dairesi Başkanlığı. (2022a). Yenidoğan Metabolik ve Endokrin Hastalık Tarama Programı (NTP). Erişim adresi: https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/tarama-programlari/ntp.html
27. T.C. Sağlık Bakanlığı. Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü. Çocuk ve Ergen Sağlığı Dairesi Başkanlığı. (2022b). Yenidoğan Metabolik ve Endokrin Hastalık Tarama Programı. Erişim adresi: https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/cocuk-ergen-sagligi-db/Dokumanlar/Egitim_Dokumanlari/Saglik_Personeli/NTP_Saglik_Personeli.pdf
28. Tracey, D.L., DiStefano, T.P., Morris-Hackett, N., Steefel, L. (2013). Using quick response codes to facilitate self-directed learning in a nursing skills laboratory. The Journal of nursing education, 52(11), 664. https://doi.org/10.3928/01484834-20131022-12
29. Traser, C.J., Hoffman, L.A., Seifert, M.F., Wilson, A.B. (2015). Investigating the use of quick response codes in the gross anatomy laboratory. Anatomical sciences education, 8(5), 421–428. https://doi.org/10.1002/ase.1499
30. Upton, J., Olsson-Brown, A., Marshall, E., Sacco, J. (2017). Using QR codes to enable quick access to information in acute cancer care. British journal of nursing (Mark Allen Publishing), 26(10), S4–S12. https://doi.org/10.12968/bjon.2017.26.10.S4
31. Zurmehly, J., Adams, K. (2017). Using quick response codes in the classroom: quality outcomes. Comput Inform Nurs, 35: 505–511. https://doi.org/10.1097/CIN.0000000000000363
32. Zengin, H., Akdeniz Kudubeş, A., Tiryaki, Ö. (2023, Şubat). Development and psychometric evaluation of self-reported heel blood collection information and practices scale/Öz bildirime dayalı topuk kanı alma bilgi ve uygulamalar ölçeği’nin gelistirilmesi ve psikometrik özelliklerinin incelenmesi. Gevher Nesibe 10. Uluslararası Sağlık Bilimleri Kongresi’nde sunulan bildiri, Ankara.
33. Zengin, H., Akdeniz Kudubeş, A., Tiryaki, Ö. (2023). Hemşirelik ve ebelik öğrencilerine yönelik öz bildirime dayalı topuk kanı alma, bilgi ve uygulamalar ölçeğinin geliştirilmesi ve psikometrik özelliklerinin incelenmesi. Sağlık Bilimleri Üniversitesi Hemşirelik Dergisi, 5(3), 179-186. https://doi.org/10.48071/sbuhemsirelik.1267741

Anahtar Kelimeler

Hemşirelik Öğrencisi, Topuk Kanı, QR Kod, Standart Eğitim, Etkililik

Etik Beyan

Bu çalışma için, Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Girişimsel Olmayan Klinik Araştırmalar Etik Kurulu’ndan onay (Tarih: 24.11.2022-Sayı No: 137214) alınmıştır.

Destekleyen Kurum

TÜBİTAK 2209-A Üniversite Öğrencileri Araştırma Projeleri Destekleme Programı’ndan destek alınmıştır.

Proje Numarası

1919B012203837

Teşekkür

Katılımcılara teşekkür ederiz.

Kaynakça

• Aktaş, C., & Çaycı, B. (2013). QR kodun mobil eğitimde yeni eğitim yöntemlerinin geliştirilmesine katkısı. Global Media Journal, 4(7), 1-10. https://globalmediajournaltr.yeditepe.edu.tr/tr/guz-2013-sayisi
• Bakar, T.F. (2012). Genişletilmiş yenidoğan taraması. Turkiye Klinikleri Journal of Pediatrics, 21(4), 212-223. https://www.turkiyeklinikleri.com/upload/issuecontent/pediatri21-4-12.pdf
• Bellot, J., Shaffer, K., & Wang, M. (2015). Use of quick response coding to create interactive patient and provider resources. The Journal of nursing education, 54(4), 224–227. https://doi.org/10.3928/01484834-20150318-07
• Bindler, R.C., & Ball, J.W. (2014). Örnek toplama. İçinde N.C. Şahiner, A. Açıkgöz, M.D Bal (Çev. Eds.), Çocuk hemşireliği klinik uygulama becerileri (s. 54). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2024). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. 35. Baskı, Ankara: Pegem Akademi.
• Cavanagh, C., & Coppinger, C. (2009). Newborn blood spot sampling. Infant, 5:168-71. https://www.infantjournal.co.uk/pdf/inf_027_bss.pdf
• Çapık, C. (2014). İstatistiksel güç analizi ve hemşirelik araştırmalarında kullanımı: Temel bilgiler. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 17(4), 268-274. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ataunihem/issue/2667/34749
• Del Rosario-Raymundo, M.R. (2017). QR codes as mobile learning tools for labor room nurses at the San Pablo colleges medical center. Interact Technol Smart Educ, 14(2): 138-158. https://doi.org/10.1108/ITSE-02-2017-0015
• Downer, T., Oprescu, F., Forbes, H., Phillips, N., McTier, L., Lord, B., Barr, N., Bright, P., & Simbag, V. (2016). Enhancing nursing and midwifery student learning through the use of QR codes. Nursing education perspectives, 37(4), 242–243. https://doi.org/10.1097/01.NEP.0000000000000040
• Erdim, L., & İnal, S. (2018). Yenidoğan tarama testlerinde örnek alınması ve gönderilmesinde hemşirelerin sorumlulukları. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 5(1), 102-106. https://doi.org/10.17681/hsp.323082
• Faul, F., Erdfelder, E., Buchner, A., & Lang, A.-G. (2013) Statistical power analyses using G*Power 3.1: Tests for correlation and regression analyses. Behavior Research Methods, 41, 1149-1160. https://doi.org/10.3758/BRM.41.4.1149
• Fidan, N. (2012). Okulda öğrenme ve öğretme. 3. Baskı, Ankara: Pegem Akademi.
• Gardiner, M.D., Miller, M.C., & Fleming, A.N.M. (2012). Quick response codes in plastic surgery. Journal of Plastic, Reconstructive & Aesthetic Surgery: JPRAS, 65(7), 982–983. https://doi.org/10.1016/j.bjps.2011.12.005
• Hau, G.B., Siraj, S., Alias, N., Rauf, R., Zakaria, R., & Darusalam, G. (2013). A content analysis of quick response code (QR-code) and its application in selected studies. The Malaysian Online Journal of Education Technology, 1(1): 54-72.
• Jamu, J. T., Lowi-Jones, H., & Mitchell, C. (2016). Just in time? Using QR codes for multi-professional learning in clinical practice. Nurse Education in Practice, 19, 107–112. https://doi.org/10.1016/j.nepr.2016.03.007
• Kahraman Kılbaş, E.P., & Cevahir, F. (2023). Sample selection and power analysis in scientific research. J Biotechnol and Strategic Health Res., 7(1):1-8. https://doi.org/10.34084/bshr.1217279
• Liaw, S., Hatala, M., & Huang, H.M. (2010). Investigating acceptance toward mobile learning to asist individual knowledge managment: Based on activity theory approach. Computers and Education, 54(2): 446-454. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2009.08.029
• Lin, K.Y., & Teng, D.C.E. (2018). Using quick response codes to increase studentsʼ participation in case-based Learning courses. Computers, Informatics, Nursing: CIN, 36(11), 560–566. https://doi.org/10.1097/CIN.0000000000000462
• Lin, K.Y., Yang, Y.C., & Lai, C.Y. (2017). The use of quick response codes for teaching pharmacology to college nursing students in Taiwan. Computers, Informatics, Nursing: CIN, 35(3), 152–157. https://doi.org/10.1097/CIN.0000000000000301
• Liu, Y., Li, H., & Carlsson, C. (2010). Factors driving the adoption of m-learning an emprical study. Computers & Education, 3: 1211-1219. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2010.05.018
• Mogali, S.R., Vallabhajosyula, R., Ng, C.H., Shun, D.L.M., Ang, E.T., & Abrahams, P. (2019). Scan and learn: quick response code enabled museum for mobile learning of anatomy and pathology. Anatomical Sciences Education, 12(6), 664–672. https://doi.org/10.1002/ase.1848
• Özçelik, E., & Acartürk, C. (2011). Reducing the spatial distance between printed and online ınformation source by means of mobile technology enhances learning: Using 2D barcodes. Computer & Education, 57: 2077-2085. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2011.05.019
• Rikala, J., & Kankaanranta, M. (2012). The use of quick response codes in the classroom. In mLearn, 148-155. https://ceur-ws.org/Vol-955/papers/paper_40.pdf
• Satır, S., & Kızılkaya Beji, N. (2021). Sağlık alanında elektronik öğretim yöntemleri. Türkiye Sağlık Bilimleri ve Araştırmaları Dergisi, 4(2): 14-24. https://doi.org/10.51536/tusbad.870675
• Shao, A.T. (2002). Marketing research: An aid to decision making. Birleşik Krallık: South-Western/Thomson Learning.
• Susono, H., & Shimomura, T. (2006). Using mobile phones and QR codes for formative class assessment. Current Developments in Technology-Assisted Education, 2: 1006-1010.
• T.C. Sağlık Bakanlığı. Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü. Çocuk ve Ergen Sağlığı Dairesi Başkanlığı. (2022a). Yenidoğan metabolik ve endokrin hastalık tarama programı. (NTP). Erişim adresi: https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/tarama-programlari/ntp.html
• T.C. Sağlık Bakanlığı. Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü. Çocuk ve Ergen Sağlığı Dairesi Başkanlığı. (2022b). Yenidoğan metabolik ve endokrin hastalık tarama programı. https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/cocuk-ergen-sagligi-db/Dokumanlar/Egitim_Dokumanlari/Saglik_Personeli/NTP_Saglik_Personeli.pdf
• Tracey, D.L., DiStefano, T.P., Morris-Hackett, N., & Steefel, L. (2013). Using quick response codes to facilitate self-directed learning in a nursing skills laboratory. The Journal of Nursing Education, 52(11), 664. https://doi.org/10.3928/01484834-20131022-12
• Traser, C.J., Hoffman, L.A., Seifert, M.F., & Wilson, A.B. (2015). Investigating the use of quick response codes in the gross anatomy laboratory. Anatomical Sciences Education, 8(5), 421–428. https://doi.org/10.1002/ase.1499
• Upton, J., Olsson-Brown, A., Marshall, E., & Sacco, J. (2017). Using QR codes to enable quick access to information in acute cancer care. British Journal of Nursing (Mark Allen Publishing), 26(10), S4–S12. https://doi.org/10.12968/bjon.2017.26.10.S4
• Zurmehly, J., Adams, K. (2017). Using quick response codes in the classroom: quality outcomes. Comput Inform Nurs, 35: 505–511. https://doi.org/10.1097/CIN.0000000000000363
• Zengin, H., Akdeniz Kudubeş, A., & Tiryaki, Ö. (2023, Şubat). Development and psychometric evaluation of self-reported heel blood collection information and practices scale/Öz bildirime dayalı topuk kanı alma bilgi ve uygulamalar ölçeği’nin gelistirilmesi ve psikometrik özelliklerinin incelenmesi. Gevher Nesibe 10. Uluslararası Sağlık Bilimleri Kongresi’nde sunulan bildiri, Ankara.
• Zengin, H., Akdeniz Kudubeş, A., & Tiryaki, Ö. (2023). Hemşirelik ve ebelik öğrencilerine yönelik öz bildirime dayalı topuk kanı alma, bilgi ve uygulamalar ölçeğinin geliştirilmesi ve psikometrik özelliklerinin incelenmesi. Sağlık Bilimleri Üniversitesi Hemşirelik Dergisi, 5(3), 179-186. https://doi.org/10.48071/sbuhemsirelik.1267741