Evaluation of care burden and quality of life of the caregivers in elderly patients in surgical clinics

Yıl 2025, Cilt: 12 Sayı: 1, 25 - 32, 17.04.2025

Dilek Çeçen Çamlı , Havva Kara

Öz

ABSTRACT
Introduction and Objective: The study was conducted descriptively and cross-sectionally to determine how the care burden of caregivers of elderly patients in surgical clinics affects their quality of life.
Materials and Methods: Data were collected from 120 individuals who care for elderly patients over the age of 65 in all surgical clinics of a university hospital, between November 2016 and April 2019, using the Elderly Patient Information Form, Caregivers Information Form, Caregivers Burden Inventory, SF-36 Quality of Life. It was collected using the scale. Descriptive statistics, sperm correlation analysis and nonparametric tests were used to analyze the data.
Results and Conclusion: Of the individuals caring for elderly patients participating in the study, 49.2% were aged 50 and over, 86.7% were women, 73.3% were housewives, 66.7% were primary school graduates and 96% were It was determined that 7 of them were satisfied with providing care. It was determined that individuals mostly complained of headache (28.3%) and heart palpitations (19.2%) while providing care to elderly patients. A moderate, negative correlation relationship was determined between the total mean score of the BVYE and the mean scores of all subscales of the SF-36 scale (p<0.05). A significant relationship was found between the age of the caregivers and the SF-36 role function, general health and emotional state subscale scores, and BVIE total score, time commitment, developmental and social burden subscale scores (p<0.05). As a result of our research, it was determined that the quality of life of caregivers decreases as the care burden increases.

KAYNAKÇA
1. Atagün İ. M, Balaban D. Ö, Atagün Z, Elagöz M, Özpolat Y. A. (2011). Kronik Hastalıklarda Bakım Veren Yükü. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar. 3 (3) : 513- 552.
2. Ay S, Ünübol H, Ezer S, Omay O, Sayar GH. (2017). Yaşlı hastalara bakım verenlerin bakım verme yükleri ve başa çıkma biçimleri ile depresyon ve anksiyete düzeyleri arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Family Practice and Palliative Care. 2(3): 38-44.
3. Baltayan O. A. (2012). Yaşlı Hasta Yakınlarına Bakım Veren Kadınların Bakım Yüklerinin ve Yaşam Kalitelerinin İncelenmesi. İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
4. Bauer J. M., & & Sousa-Poza A. (2015). Impacts of informal caregiving on caregiver employment, health, and family. Journal of Population Ageing. 8(3): 113–145. 10.1007/s12062-015-9116-0 [CrossRef] [Google Scholar]
5. Bekdemir A, İlhan N. (2019). Predictors of caregiver burden in caregivers of bedridden patients. The Journal of Nursing Research. 27(3): 1-9.
6. Bettelli G. (2011). Preoperative evaluation in geriatric surgery: comorbidity, functional status and pharmacological history. Minerva Anestesiologica. 77(6): 637–46.
7. Cengiz Z., Turan M., Olmaz D., Erce Ç. (2021). Care Burden and Quality of Life in Family Caregivers of Palliative Care Patients. Journal Of Socıal Work In End-Of-Lıfe & Pallıatıve Care.,17 (1): 50–63.
8. Dölek Ö. B. (2012 )Evde ve Kurumda Uzun Dönemli Bakım. Klinik Gelişim. 25: 95- 99.
9. Eğilli, C. S. ve Sunal, N. (2017). Demanslı hastaya bakım verenlerin bakım yükü ve etkileyen etmenlerin belirlenmesi. Hemşirelik Akademik Araştırma Dergisi. 3(2): 83-91. https://dx.doi.org/10.5222/jaren.2017.083.
10. Işık K. (2013). Yaşlı Hastaya Evde Bakım Verenlerin Yaşam Doyumları ile Bakım Yükleri Arasındaki İlişki ve Etkileyen Faktörler. İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Malatya.
11. James K, Thompson C, Holder-Nevis D, Willie-Tyndale D, Mckoy-Davis C,Eldemire-Shearer D. (2020). Caregivers of older persons in jamaica: characteristics, burden and associated factors. JAG. 1-9.
12. Kalınkara, V., Kalaycı, İ. (2017). Yaşlıya Evde Bakım Hizmeti Veren Bireylerde Yaşam Doyumu, Bakım Yükü Ve Tükenmişlik. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi. 10(2): 19-39.
13. Levasseur M, Desrosiers J, Tribble S. D. (2008). Do Quality of Life Participation and Environment of Older Adults Differ According to Level of Activity. Health And Quality Of Life Outcomes. 6 (30): 1- 11.
14. Özateş, Ö. S. (2015). Malumun İlanı Kadın Emeğinin Saklı Yüzü: Ev İçi Bakım Emeği. (1. Baskı). Ankara: NotaBene Yayınları.
15. Özer S. (2010). Kalp Yetersizliğinde Aile/ Bakım Verici Yükü. Kardiyovasküler Hemşirelik Dergisi. 1 (1): 1- 5.
16. Özyeşil Z, Oluk A, Çakmak D. (2014). Yaşlı Hastalara Bakım Verme Yükünün Durumluk-Sürekli Kaygıyı Yordama Düzeyi. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 15: 39- 44.
17. Rha S. Y., Park Y., Song S. K., Lee C. E., & & Lee J. (2015). Caregiving burden and the quality of life of family caregivers of cancer patients: The relationship and correlates. European Journal of Oncology Nursing. 19(4), 376–382. 10.1016/j.ejon.2015.01.004.
18. Şahin AD ve Demiraran Y. (2018). ERAS ve geriatrik hasta. İstanbul Kanuni Sultan Süleyman Tıp Dergisi. 10 (Ek sayı): 53-55.
19. Taşdelen P, Ateş M. (2012). Evde Bakım Gerektiren Hastaların Bakım Gereksinimleri ile Bakım Verenlerin Yükünün Değerlendirilmesi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi. 9 (3): 22- 29.
20. Usta E, Aygin D. (2015 ). Yaşlı Hastanın Ameliyat Sonrası Bakımı Neden Farklı Olmalı? Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 5 (3): 59- 65.
21. Vaingankar, J.A., Chong, S.A., Abdin, E., Picco, L., Jeyagurunathan, A., Zhang, Y., Sambasivam, R., Chua, B.Y., Ng, L.L., Prince, M. & Subramaniam, M. (2016). Care participation and burden among informal caregivers of older adults with care needs and associations with dementia. International Psychogeriatrics. 28(2): 221–231. doi:10.1017/S104161021500160X.
22. Yıldırım S, Engin E, Başkay V. A. (2013). İnmeli Hastalara Bakım Verenlerin Yükü ve Yükü Etkileyen Faktörler. Nöropsikiyatri Arşivi. 50: 169-174.
23. Yıldız, E., Dedeli, Ö., & Çınar Pakyüz, S. (2016). Kanser Hastalarına Bakım Veren Aile Üyelerinin Bakım Yükü ve Yaşam Kalitesinin İncelenmesi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi. 13(3): 216–225. https://doi.org/10.5222/HEAD.2016.216.
24. Willemse E, Anthierens S, Farfan-Portet I. M, Schmitz O, Macq J, Bastiaens H, Dilles T, Remmen R. (2016). Do Informal Caregivers for Elderly in the Community Use Support Measures? A Qualitative Study in Five European Countries. BMC Health Services Research. 16 (270): 1- 10.
25. World Health Organization (WHO) [Internet]. (2022) Ageing and health; Erişim :https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/ageing-and-health. Erişim tarihi: 11.01. 2024.

Anahtar Kelimeler

caregiver burden, quality of life, surgery

Cerrahi kliniklerinde yatan yaşlı hastalara bakım verenlerin bakım yükü ve yaşam kalitesinin değerlendirilmesi

Öz

ÖZ
Giriş ve Amaç: Çalışma cerrahi kliniklerde yatan yaşlı hastalara bakım verenlerin bakım yüklerinin yaşam kalitelerini nasıl etkilediğini belirlemek amacıyla tanımlayıcı ve kesitsel olarak yapıldı.
Gereç ve Yöntem: Veriler, bir üniversite hastanesinin tüm cerrahi kliniklerinde yatan 65 yaş üzeri yaşlı hastalara bakım veren 120 bireyle Kasım 2016-Nisan 2019 tarihleri arasında Yaşlı Hasta Bilgi Formu, Bakım Verenler Bilgi Formu, Bakım Verenler Yükü Envanteri (BVYE), SF-36 Yaşam Kalitesi ölçeği kullanılarak toplandı. Verilerin analizinde, tanımlayıcı istatistikler, sperman korelasyon analizi ve nonparametrik testler kullanıldı.
Bulgular ve Sonuç: Çalışmaya katılan yaşlı hastalara bakım veren bireylerin % 49,2’si 50 yaş ve üzeri, %86,7’si kadın, %73,3’ü ev hanımı ve % 66,7’si ilköğretim mezunu olduğu ve %96,7’sinin bakım vermekten memnun oldukları belirlendi. Yaşlı hastaya bakım verirken bireylerin daha çok baş ağrısı (%28,3) ve kalp çarpıntısı (%19,2) şikayetleri yaşadıkları belirlendi. BVYE’ nin toplam puan ortalaması ile SF-36 ölçeğinin tüm alt boyut puan ortalamaları arasında orta derecede, negatif yönde korelasyon ilişkisi belirlendi (p<0.05). Bakım verenlerin yaşı ile SF-36 rol fonksiyon, genel sağlık ve emosyonel durum alt boyut puanları ve BVYE toplam puan, zamana bağlılık, gelişimsel ve sosyal yük alt boyut puanları arasında anlamlı ilişki saptandı (p<0.05). Araştırmamızın sonucunda, bakım veren bireylerin bakım yükü arttıkça yaşam kalitesinin azaldığı belirlendi.
Anahtar kelimeler: bakım verenlerin yükü, yaşam kalitesi, cerrahi

Anahtar Kelimeler

bakım verenlerin yükü, yaşam kalitesi, cerrahi

Kaynakça

• Atagün İ. M, Balaban D. Ö, Atagün Z, Elagöz M, Özpolat Y. A. (2011). Kronik Hastalıklarda Bakım Veren Yükü. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 3 (3), 513- 552.
• Ay S, Ünübol H, Ezer S, Omay O, Sayar GH. (2017). Yaşlı hastalara bakım verenlerin bakım verme yükleri ve başa çıkma biçimleri ile depresyon ve anksiyete düzeyleri arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Family Practice and Palliative Care, 2(3), 38-44.
• Baltayan O. A. (2012). Yaşlı Hasta Yakınlarına Bakım Veren Kadınların Bakım Yüklerinin ve Yaşam Kalitelerinin İncelenmesi. İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
• Bauer J. M., & & Sousa-Poza A. (2015). Impacts of informal caregiving on caregiver employment, health, and family. Journal of Population Ageing, 8(3), 113–145. 10.1007/s12062-015-9116-0 [CrossRef] [Google Scholar] Bekdemir A, İlhan N. (2019). Predictors of caregiver burden in caregivers of bedridden patients. The Journal of Nursing Research, 27(3), 1-9.
• Bettelli G. (2011). Preoperative evaluation in geriatric surgery: comorbidity, functional status and pharmacological history. Minerva Anestesiologica, 77(6), 637–46.
• Cengiz Z., Turan M., Olmaz D., Erce Ç. (2021). Care Burden and Quality of Life in Family Caregivers of Palliative Care Patients. Journal Of Socıal Work In End-Of-Lıfe & Pallıatıve Care, 17 (1), 50–63.
• Dölek Ö. B. (2012). Evde ve Kurumda Uzun Dönemli Bakım. Klinik Gelişim, 25, 95- 99.
• Eğilli, C. S. ve Sunal, N. (2017). Demanslı hastaya bakım verenlerin bakım yükü ve etkileyen etmenlerin belirlenmesi. Hemşirelik Akademik Araştırma Dergisi, 3(2), 83-91. https://dx.doi.org/10.5222/jaren.2017.083. Işık K. (2013). Yaşlı Hastaya Evde Bakım Verenlerin Yaşam Doyumları ile Bakım Yükleri Arasındaki İlişki ve Etkileyen Faktörler. İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Malatya.
• James K, Thompson C, Holder-Nevis D, Willie-Tyndale D, Mckoy-Davis C,Eldemire-Shearer D. (2020). Caregivers of older persons in jamaica: characteristics, burden and associated factors. JAG, 1-9.
• Kalınkara, V., Kalaycı, İ. (2017). Yaşlıya Evde Bakım Hizmeti Veren Bireylerde Yaşam Doyumu, Bakım Yükü Ve Tükenmişlik. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 10(2), 19-39.
• Küçükgüçlü Ö, Esen A, Yener G. (2009). Bakım Verenlerin Yükü Envanterinin Türk toplumu için geçerlik ve güvenirliğinin incelenmesi. Journal of Neurological Sciences, 26(1), 60-73.
• Levasseur M, Desrosiers J, Tribble S. D. (2008). Do Quality of Life Participation and Environment of Older Adults Differ According to Level of Activity. Health And Quality Of Life Outcomes, 6 (30), 1- 11.
• Novak M, Guest C. Application of a multidimensional caregiver burden inventory. Gerontologist. 1989;29(6):798-803.
• Özateş, Ö. S. (2015). Malumun İlanı Kadın Emeğinin Saklı Yüzü: Ev İçi Bakım Emeği. (1. Baskı). Ankara: Nota Bene Yayınları.
• Özer S. (2010). Kalp Yetersizliğinde Aile/ Bakım Verici Yükü. Kardiyovasküler Hemşirelik Dergisi, 1 (1), 1- 5. Özyeşil Z, Oluk A, Çakmak D. (2014). Yaşlı Hastalara Bakım Verme Yükünün Durumluk-Sürekli Kaygıyı Yordama Düzeyi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 15, 39- 44.
• Rha S. Y., Park Y., Song S. K., Lee C. E., & & Lee J. (2015). Caregiving burden and the quality of life of family caregivers of cancer patients: The relationship and correlates. European Journal of Oncology Nursing, 19(4), 376–382. 10.1016/j.ejon.2015.01.004.
• Şahin AD ve Demiraran Y. (2018). ERAS ve geriatrik hasta. İstanbul Kanuni Sultan Süleyman Tıp Dergisi, 10 (Ek sayı), 53-55.
• Taşdelen P, Ateş M. (2012). Evde Bakım Gerektiren Hastaların Bakım Gereksinimleri ile Bakım Verenlerin Yükünün Değerlendirilmesi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 9 (3), 22- 29.
• Usta E, Aygin D. (2015 ). Yaşlı Hastanın Ameliyat Sonrası Bakımı Neden Farklı Olmalı? Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 5 (3), 59- 65.
• Vaingankar, J.A., Chong, S.A., Abdin, E., Picco, L., Jeyagurunathan, A., Zhang, Y., Sambasivam, R., Chua, B.Y., Ng, L.L., Prince, M. & Subramaniam, M. (2016). Care participation and burden among informal caregivers of older adults with care needs and associations with dementia. International Psychogeriatrics, 28 (2), 221–231. doi:10.1017/S104161021500160X.
• Yıldırım S, Engin E, Başkay V. A. (2013). İnmeli Hastalara Bakım Verenlerin Yükü ve Yükü Etkileyen Faktörler. Nöropsikiyatri Arşivi, 50, 169-174.
• Yıldız, E., Dedeli, Ö., & Çınar Pakyüz, S. (2016). Kanser Hastalarına Bakım Veren Aile Üyelerinin Bakım Yükü ve Yaşam Kalitesinin İncelenmesi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 13(3), 216–225. https://doi.org/10.5222/HEAD.2016.216.
• Willemse E, Anthierens S, Farfan-Portet I. M, Schmitz O, Macq J, Bastiaens H, Dilles T, Remmen R. (2016). Do Informal Caregivers for Elderly in the Community Use Support Measures? A Qualitative Study in Five European Countries. BMC Health Services Research, 16 (270), 1- 10.
• World Health Organization (WHO) [Internet]. (2022) Ageing and health; Erişim: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/ageing-and-health. Erişim tarihi: 11.01. 2024.