KONAKLAMA İŞLETMELERİNDE MALİYET MİNİMİZASYONU SAĞLAMADA KAİZEN MALİYETLEMENİN ROLÜ

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 1, 93 - 110, 30.04.2019

Ayşe Kurtlu Şeyma Çakır

Öz

Dünya genelinde yaşanan küreselleşme, küresel
ve yoğun rekabet ortamı, ekonomik ve teknolojik değişim ve gelişmeler tüm
sektörleri olduğu gibi konaklama sektörünü de etkilemiştir ve konaklama
işletmelerinin fiyat üzerindeki kontrol gücünü kaybederek fiyatın piyasada
müşteri odaklı bir şekilde belirlenesine neden olmuştur. Ortakların kar
beklentisi ise konaklama işletmelerinin maliyet = fiyat – kar denkleminde tek
kontrol edebileceği değişkenin maliyet olması ile sonuçlanmıştır. Konaklama
işletmeleri belirledikleri kar düzeyine ulaşmak için maliyetlerini etkili bir
şekilde yönetmek durumundadır. Ancak bu konuda geleneksel yöntemler yetersiz
kalmakta ve çağdaş maliyet yöntemlerine ihtiyaç duyulmaktadır.  Çalışmada kaizen maliyetleme yöntemi ile
maliyet minimizasyonu ve etkinliği sağlamak amaçlanmıştır.  Bu amaçla Antalya’da faaliyet gösteren 5
yıldızlı bir konaklama işletmesinde araştırmanın uygulaması gerçekleştirilmiştir.
Çalışmadan elde edilen bulgulara göre 1.951.386,36 TL kaizen maliyet
düşürme hedefi ile işletmenin, 2018 yılında ortakların arzuladığı kârlılığa
ulaşmak için maliyetleri yaklaşık olarak %8-10 düşürmesi gerekmektedir.
Böylelikle Antalya’da faaliyet gösteren konaklama işletmesi sahip olduğu
müşteri profili, hedef satış fiyatı ve hedef satış hacminde arzulanan kârlılık
oranına ulaşabilecektir.

Anahtar Kelimeler

Konaklama İşletmesi, Maliyet Minimizasyonu

Kaynakça

• Referans 1 Ağyar, E. (2006). Hastane işletmelerinin yönetimi açısından çağdaş maliyetleme yöntemlerinden faaliyet tabanlı maliyetleme ve kalite maliyetlemenin değerlendirilmesi: Bir uygulama, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
• Referans 2 Alataş, E. (2015). Kaizen maliyetlemenin maliyet minimizasyonuna etkisi: Bir ısıcam işletmesinde uygulama, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Okan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Alanya.
• Referans 3 Altınbay, A. (2006). Kaizen Maliyet Sistemi: Dinamik Bir Maliyet Yönetimi Sistemi, Afyon Kocatepe Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 8 (1), 103-121.
• Referans 4 Berber, İ. (2013). Yalın üretim teknikleri, kaizen ve sektörel uygulamaları, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mustafa Kemal Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Hatay.
• Referans 5 Bozdemir, E. (2010). Rekabet üstünlüğü açısından hedef ve kaizen maliyetleme yöntemlerinin Türk otomotiv sektöründe uygulanabilirlik düzeyinin incelenmesi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Referans 6 Bruggeman, W. ve Moreels K. (2003). Time-Driven Activity Based Costing A New Paradigm İn Cost Management, Bimac Newsletter, (1), 51-66.
• Referans 7 Cooper, R. ve Kaplan, R. S. (1998). Cost & Effect, Boston. Harvard Business School Press.
• Referans 8 Cooper, R. ve Slagmulder R. (1997). Target And Value Engineering, Portland-Oregon. Productivity Press.
• Referans 9 Çabuk, Y. (2003). Geleneksel Maliyet Sistemlerine Alternatif Bir Yaklaşım: Faaliyet Tabanlı Maliyetleme, ZKÜ Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 5 (5), 109-116.
• Referans 10 Eskin, M., Tiryakioğlu, U. ve Yüceil, H. D. (2011.) Sanayide Sürekli Gelişme İçin “Kaizen”, İstanbul. İstanbul Sanayi Odası Yayınları, Yayın No: 2011/24.
• Referans 11 Gersil, A. (2006). Stratejik maliyet yönetimi kapsamında ürün yaşam seyri maliyet yönetiminin analizi ve bir işletme uygulaması, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Referans 12 Gunasekaran, A. (1999). A Framework For The Design And Audit of An Activitybased Costing System, Managerial Auditing Journal, 14 (3), 118-126.
• Referans 13 Gürdal, K. (2007.) Maliyet Yönetiminde Güncel Yaklaşımlar, Ankara. Siyasal Kitabevi.
• Referans 14 Imai, M. (1991). Kaizen Japonya’nın Rekabetteki Başarısının Anahtarı (4. Baskı). Çev.; Kollektiv, İstanbul. KalDer Yayınları.
• Referans 15 Kaygusuzoğlu, M. (2010). Üretim Maliyetlerindeki Yapısal Değişmelerin Nedenleri ve Maliyetleme Kararlarına Etkileri, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 9 (34), 240-258.
• Referans 16 Korhan, G. ve Özkan, Ö. (2013). Faaliyet Tabanlı Maliyetleme ile Geleneksel Maliyet Sistemlerinin Karşılaştırılması (Uygulama Örneği), http://www.alomaliye.com/2013/02/05/faaliyet-tabanli-maliyetleme-ile-geleneksel-maliyet-sistemlerinin-karsilastirilmasi-uygulama-ornegi-gokhan-korhan-vergi-mufettisi-ozgur-ozkan-vergi-mufettisi-muh-fin-abd-doktora-ogrencisi/, [Erişim Tarihi: 29.11.2017].
• Referans 17 McKone, K. E., Schroeder, R. G. ve Cua, K. O. (1999). Total Productive Maintenance: A Contextual View (Toplam Verimli Bakım: Bağlamsal Bir Bakış), Journal of Operations Management, (17), 123-144.
• Referans 18 Monden, Y. ve Hamada, K. (1991). Target Costing and Kaizen Costing in Japanese Automobile Companies, JMAR, (3), 16-34.
• Referans 19 Okutmuş, E. ve Ergül, A. (2015). Konaklama İşletmelerinde Hedef Maliyetleme, Değer Analizi ve Kaizen Maliyetleme Yöntemlerinin Birlikte Uygulanabilirliğine İlişkin Bir Araştırma, Muhasebe ve Finansman Dergisi, (65), 97-116.
• Referans 20 Okutmuş, E., Kurar, İ. ve Kahveci, A. (2014). Çağdaş Maliyet Yöntemlerinin Ortaya Çıkışına İlişkin Nitel Bir Araştırma, AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14 (3), 51-77.
• Referans 21 Pieper, C. M. (1999). Introduction to Activity-Based Costing, ABC Tech White Paper, ABC Technologies, Inc.
• Referans 22 Rajput, H. S. ve Jayaswal, P. (2012). A Total Productive Maintenance (TPM) Approach to Improve Overall Equipment Efficiency (Genel Ekipman Verimliliğinin Arttırılması İçin Bir Toplam Verimli Bakım (TVB) Yaklaşımı), International Journal of Modern Engineering Research, 2 (6), 4383-4386.
• Referans 23 Ramezani, A. R. ve Razmeh, A. P. (2014). Kaizen and Kaizen Costing, Academic Journal of Research in Business & Accounting, 2 (8), 43-52.
• Referans 24 Saban, M. ve Güğerçin İ. G. (2009). Çağdaş Maliyet Yönetimi Sistemlerinden Sürece Dayalı Faaliyet Tabanlı Maliyetleme, ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 5 (10), 97-108.
• Referans 25 Sani, A. A. ve Allahverdizadeh, M. (2012). Target and Kaizen Costing, World Academy of Science, Engineering and Technology, 6 (2), 171-177.
• Referans 26 Saygın, T. (2008). Stratejik maliyet yönetimi yaklaşımlarından kaizen maliyetleme ve hedef maliyetlemenin uygulanabilirliği ve bir uygulama, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
• Referans 27 Singh, J. ve Singh H. (2009). Kaizen Philosophy: A Review of Literature, The Icfai University Journal of Operations Management, 8 (2), 51-72.
• Referans 28 Şale, İ. (2004). ISO 9001:2000 Kalite Yönetim Sistemi ve Uygulamaları, Ankara. Seçkin Yayıncılık.
• Referans 29 Terzi, A. (2017). Hedef maliyetleme, değer mühendisliği ve kaizen maliyetleme yöntemlerinin çay işletmelerinde birlikte uygulanabilirliğinin araştırılması, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Referans 30 Tiryakioğlu, U. (2009). Yaratıcı Bireyler İçin “Kaizen” Kılavuzu, İstanbul. İstanbul Sanayi Odası Yayını No:2009-26.
• Referans 31 Turney P. B. B. (1989). Activity-Based Costing: A Tool for Manufacturing Excellence, Journal of Cost Management, (Summer), 13-19.
• Referans 32 Yükçü, S. (2011). Yönetim Açısından Maliyet Muhasebesi, İzmir. Altın Nokta Basım Yayın.
• Referans 33 Yükçü, S. ve Atağan, G. (2014). Maliyet Muhasebesi Tarihinin Üretim Teknolojisi Tarihine Bağımlılığı, MUFTAV Dergisi, (6), 142-173.
• Referans 34 Yükçü, S. Ve Şafak, İ. (1996). GÜM’lerin Mamullere Yüklenmesinde Yeni Bir Yaklaşım: Faaliyet-Hacmi Maliyetlendirmesi, Dokuz Eylül Üniversitesi İİBF Dergisi, 11(2).