ZINÂREHî'NIN ŞÂFIÎ FIKHI İLE İLGILI MANZUM ESERI: İNCELEME VE DEĞERLENDIRME

Yıl 2023, Cilt: 15 Sayı: 2, 507 - 521, 31.12.2023

Taha Nas Mehmet Aziz Yaşar

https://doi.org/10.26791/sarkiat.1324157

Öz

Müslüman toplumun günlük ameli meselelerine çözümler üreten fıkıh mezheplerinden biri olan Şâfiî mezhebi zamanla Kürtler arasında kabul görmüş ve yayılmıştır. Bu mezhebe mensup Kürt âlimler, kendi toplumlarının fıkıh alanındaki meselelerine cevap vermek ve onların bu alandaki eğitimi için Arapça eserlerin yanında çok sayıda Kürtçe eser de telif etmişlerdir. Dini ilimlerin farklı alanlarında eserler telif etmenin yanı sıra Şâfiî fıkhı alanında da manzum bir eser kaleme alan âlimlerden biri Molla Ahmed Zınarexî’dir. O, bu eserini gerek medreselerde okuyan Kürt çocukların Şâfiî fıkhının hulasasını kolay bir şekilde öğrenmeleri ve ezberlemeleri gerekse Kürt edebiyatına bir katkı olması için telif etmiştir. Şâfiî fıkhının ana konularını ve ıstılahlarını mezhepte mutemet görüş çerçevesinde anlaşılır ve başarılı bir şekilde eserinde işlediği görülmektedir. Bu sebeple eserin ofset baskısı ve yazma nüshaları üzerinde yapılacak bir inceleme ve değerlendirmenin hem Şafiî fıkıh birikimi hem de Kürt edebiyatı açısından yararlı olacağı ve böylece manzum bir Kürtçe fıkıh eserenin tanınması sağlanacaktır. Bu da alanla ilgili ilim adamlarının ve istifade etmek isteyen medrese ve talebelerin istifadesini kolaylaştıracaktır.

Anahtar Kelimeler

İslam Hukuku, Fıkıh, Şâfiî Mezhebi, Zınarexî, Kürtçe, Manzum

ZINAREKHI'S POETIC WORK ON SHAFII FIQH: ANALYSIS AND EVALUATION

Öz

Shafii madhhab, which is one of the fiqh sects that produces solutions to the daily practical problems of the Muslim community, was accepted and spread among the Kurds over time. Kurdish scholars belonging to this madhhab have written many Kurdish works besides Arabic works in order to respond to their society's issues in the field of fiqh and to educate them in this field. Molla Ahmed Zinarekhi is one of the scholars who wrote a poetic work in the field of Shafii fiqh. He wrote this work so that Kurdish children studying in madrasahs can easily learn and memorize the summary of Shafii fiqh and as a contribution to Kurdish literature. It is seen that the main subjects and terms of Shafii fiqh are understood and successfully handled within the framework of the credible view in the madhhab. For this reason, an examination and evaluation on the offset printing and manuscript copies of the work will be beneficial both in terms of Shafi'i fiqh accumulation and Kurdish literature, and thus a verse Kurdish fiqh work will be recognized. This will facilitate the use of scientists related to the field, madrasahs and students who want to benefit from it.

Anahtar Kelimeler

Islamic Law, Fiqh, Shafii Madhhab, Zinarekhi, Kurdish, Verse

Kaynakça

• Acar, Hayrullah. “Fikihnameyeke Menzûm Di Edebîyata Kurdî de: Risâletu Sefîneti’l-ekrâd ilâ sebîli’r-reşâd /Sefîna Kurdân Ji Bo Ehlî Bajâr û Gundan a Mela Abdülcelîlê Botî” e-Şarkiyât İlmi Araştırmalar Dergisi. Cilt: 8, Sayı: 1 (15), Nisan – 2016.
• Aslan, Mahsum. “Kürtçe Fıkıh Eserleri”, Kürtçede İslâmî İlimler. Edt. Abdulhadi Tumirtaş – Ferzende İdiz, Van: Peywend Yayınları, 1.baskı, 2021.
• Baran, İlhan. “Kürtler”, TDV İslam Ansiklopedisi. Ankara: 2019, Ek-2.