ULÛMÜ’L-KUR’ÂN KAYNAKLARINDA “KUR’AN’DA NESHIN KISIMLARI” BAŞLIĞINDAKI ÇELIŞKI

Yıl 2023, Cilt: 15 Sayı: 2, 778 - 795, 31.12.2023

Abdurrahman Ensari

https://doi.org/10.26791/sarkiat.1342061

Öz

Öz
Tilâveti mensûh ayetlerin önemli bazı `Ulûmü’l-Kur’ân kaynaklarında “Kur’an’da neshin kısımları” gibi bir başlık altında ele alınmış olması çeşitli soru işaretlerinin zihne takılmasına neden olmuştur. Lafzî tevâtür derecesine ulaşmamış, tilâveti mensûh ayetlere Kur’an denebilir mi? Bu ayetler Kur’an’da yer almadığı halde böyle bir taksime gerek var mı? “Kur’an’da neshin kısımları” ifadesindeki “Kur’an” kelimesinden kastedilen kavramsal anlamdaki Kur’an değil mi?
Yapılan araştırmada bu tür sorulara tatmin edici cevapların bulunamamış olması, böyle bir çalışmanın yapılmasına neden olmuştur. Bu anlamda çalışmanın alana yeni bir şey katacağı düşünülmektedir.
Çalışmada önce giriş mahiyetinde Kur’an ve nesih kavramları hakkında kısa bir bilgi arz edilmiş, sonra “Kur’an’da neshin kısımları” gibi başlıklar altında verilen bilgi sunulmuş, ardından bu bilginin başlıkla uyumlu olup olmadığı ortaya konmuş ve nihayet genel bir değerlendirme ile makale sonuçlandırılmıştır.
“Kur’an’da neshin kısımları” gibi başlıklar altında zikredilen bilginin başlıkla uyumlu olmadığı, tevâtür şartının tahakkuk etmediği tilâveti mensûh ayetlerin böyle bir başlık altında zikredilmiş olmasının isabetli olmadığı, başlıktaki “Kur’an” kelimesinden kastedilenin kavramsal anlamdaki Kur’an olmadığı, böyle bir başlık yerine, “neshin kısımları” gibi genel bir başlık kullanmanın daha isabetli olacağı sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kur’an, Âyet, Nâsih, Mensûh, Tilâvet, Tevâtür, Kat`î, Zannî.

Kaynakça

• Altundağ, Mustafa. “Kur’an’da Neshi Kabul Etmeyenlerin Gerekçelerine Tahlili Bir Yaklaşım”. Kur’an ve Tefsir Araştırmaları-III. İstanbul, 2002.
• Baġdâdî, Ebû Mansûr Abdulḳâhir. en-Nâsiḫ ve’l-mensûḫ. ed. Hilmî Kâmil As‘ad Abdulhâdî. Ürdün-Amman: Dâru’l-Adevî, ts.