1095-1 NUMARALI ŞER’İYYE SİCİLİNE GÖRE XIX. YÜZYILIN BAŞLARINDA KEMER-EDREMİD KAZASININ İDARİ YAPISI

Yıl 2023, Sayı: 47, 48 - 64, 31.12.2023

Evren Gökçe

https://doi.org/10.61904/sbe.1293851

Öz

Batı Anadolu bölgesindeki Edremit körfezinde yer alan ve günümüzde Burhaniye ismini taşıyan Kemer- Edremid, Karesi sancağına bağlı kazalardan birisidir. Sancağın diğer kazaları gibi devlet tarafından yapılan resmi talepleri karşılayan Kemer-Edremid bu doğrultuda zeytinyağı ve palamut gibi ürünleri İstanbul’a göndermektedir. Bunların yanı sıra kaza donanma bünyesinde inşa edilecek gemiler için kereste hazırlamakta, uzman personel ve kalifiye eleman tedarik etmektedir. Kazada aynı zamanda bir gemi inşa tezgahı bulunmaktadır. XIX. yüzyılın ilk yarısı içindeki yıllarda kayıt edilen 1095-1 no’lu Burhaniye Şer’îye Sicili yönetim, ekonomi, askerlik, denizcilik ve diğer konularla ilgili belgelere sahiptir. Günümüzde Osmanlı şehirlerinin içinde bulunduğu durum çeşitli araştırmalara konu olmaktadır. Bu çalışmada söz konusu sicildeki belgelerden hareketle XIX. yüzyılın başlarında bir Osmanlı kıyı kasabası olan Kemer-Edremid’in idari yapısı ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Osmanlı İmparatorluğu, XIX. Yüzyıl, Batı Anadolu, Kemer-Edremid

According The Shariya Record Register Numbered 1095-1 In The Beginning Of The XIX th Century Admisitrative Scructure Of Kemer-Edremid District

Öz

Kemer-Edremid, which is located in the Edremit Gulf in the Western Anatolia region and carries the name of Burhaniye today, is one of the townships connected to the Karesi sanjak. Kemer-Edremid, which meets some official demands made by the state, like other districts of the sanjak, sends products such as olive oil and bonito to Istanbul in this direction. In addition to these, prepare timber for the ships to be built within the navy, and supply expert personnel and qualified personnel. There is also a shipbuilding bench in the Kemer-Edremid. The Burhaniye Sharia Registry numbered 1095-1, which was recorded in the years of the first half of the century has documents related to administration, economy, military service, maritime and other subjects. At the today the situation of Ottoman cities has been the subject of various research In this study, based on the documents in the registry in question, the administrative structure of Kemer-Edremid, an Ottoman coastal town at the beginning of the XIXth century, is discussed.

Anahtar Kelimeler

Ottoman Empire, XIX th Century, West Anatolia, Kemer-Edremid

Kaynakça

• Arşiv Belgeleri
• Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi (BOA) Topkapı Sarayı Müzesi Evrakı (TS.MA.e.) Nr.86/28.
• Burhaniye Şer’îye Sicilleri (BRHŞS.) Nr.1093, 1094, 1095-1.
• Kitap, Makale ve Tezler
• Aras, Y. (2006), Körfeze İsmini Veren Şehir, Adramytteion-Kemer-Burhaniye’de Camiler Vakıflar, Şeyh Muhyiddin-i Rumi, Burhaniye Belediyesi Kültür Yayınları.
• Arıkan, Z. (2006), Midilli-İstanbul Arasında Zeytinyağı Ticareti, AÜ.DTCF. Tarih Araştırmaları Dergisi, XXV. (40), 1-28.
• Çadırcı, M. (1997), Tanzimat Döneminde Anadolu Kentlerinin Sosyal ve Ekonomik Yapıları, TTK. Yayınları.
• Çelik, K. (2009), 565 Numaralı Karahisar-ı Sahib Şer’iyy Sicili’nin Tanıtımı ve Fihristi 1839-1840 (H.1255-1256), Turkısh Studies, Volume 4/3, 550-582.
• Gedikli, F. (2005), Osmanlı Hukuk Tarihi Kaynağı Olarak Şer’îyye Sicilleri, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, TALİD, 3, (5) 187-213.
• Gökçe, E. (2018), Edremit Körfezinde Küçük Bir İskele: Kemer-Edremit (Burhaniye) İskelesi, Tarih ve Günce, C.1, S.2, 33-66.
• Mehmed Süreyya (1996), Sicill-i Osmanî-1, (Yayına Hazırlayan: Nuri Akbayar, Eski Yazıdan Aktaran: Seyit Ali Kahraman), Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Mehmed Süreyya (1996), Sicill-i Osmanî-3, (Yayına Hazırlayan: Nuri Akbayar, Eski Yazıdan Aktaran: Seyit Ali Kahraman), Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Mutaf, A. (1997), Salnamelerde Karesi Sancağı (1847-1922), Akademi Kitabevi.
• Özkaya, Y. (1985), XVIII. Yüzyılda Genel Hatlarıyla Osmanlı’da Vergi Sorunu, V. Milletlerarası Türkoloji Kongresi, Tebligler-III, 481-516.
• Pakalın, M. Zeki, (1993), Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü II, MEB.Yayınları.
• Uğur, Y. (2003), Mahkeme Kayıtları (Şer’îyye Sicilleri): Literatür Değerlendirmesi ve Bibliyografya, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi (TALİD), 1, (1), 305-344.
• Uzunçarşılı, İ. Hakkı, (1998), Osmanlı Devleti’nin İlmiye Teşkilatı, TTK. Yayınları,