Urdu Dilinde Ve Türkçede Sıfat İşlevli Yan Tümce Konusuna Karşılaştırmalı Bakış

Yıl 2014, Sayı: 32, 47 - 56, 23.01.2015

Hakan Kuyumcu

Öz

Bağlantılı dillerde isim veya fiil köküne çeşitli biçimbirimleri eklenir. Biçimbirimler her türlü türetme ve çekim işlemlerini gerçekleştirirler. Bu durumda Türkçede tümce anlambilimi açısından eklerinin çok önemli işlevleri yerine getirilir. Batı dillerinde rastlandığı gibi, Urdu dilinde de ikinci dereceden aktarmalar görülür. Bu aktarmalar bütün bir tümceyi bir başka düğüme aktararak ona bağlı bir işlev kazandırır ve bileşik tümceler meydana getirir.

Dünyada dil tipolojisinde tümceleri Özne + Nesne + Yüklem dizilişiyle kurulan dillerden olan Türkçe ve Urdu dili tümce anlambilimi belirgin sözdizimi özelliklerinde benzerlikler gösterseler de, bileşik tümcelerin kuruluş özelliğinden biri olan sıfatlaştırma noktasında ayrılmaktadır.

 Bu makalenin amacı sıfat işlevli yan tümceleri açıklamak ve ortaya çıkan sorunları ele almaktadır. Bir Hint-Avrupa dili olan Urdu dilinden Türkçeye ve Türkçeden Urdu diline çeviri sırasında karşılaşılan zorunlukları çözümlemeye çalışacağız.

Anahtar Kelimeler

Urdu sıfatlaştırma, ilgi adılı, ortaç

Kaynakça

• ABDIU, Xhemile, (2012 Summer), “Türkçede Bileşik Tümcelerin Özelliği Üzerine”, Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 7/3, p. 1–11.
• ABD’ULHAK, (trz) Kavaid-i Urdu, Dehli.
• ABDULGHAFUR, (tsz), Bahar-i Urdu, Lahor, Pakistan.
• BAYRAKTAR, Nesrin, (2004), Türkçede Fiilimsiler, Ankara: TDK.
• BİLİK, Nuriye, ÖZENÇ Nuray, (2007), Urdu Dili Grameri, İstanbul: LiteraTürk.
• BUTT, Miriam, KING, Tracy vd., (2007), “Urdu Correlatives: Theoretical And Implementational Issues”, Proceeding of LFG07 Conference, CSLI Publications.
• ERKMAN, Fatma - Şeyda OZİL, (1998), Türkçede Niteleme Sıfat İşlevli Yan Tümceler, İstanbul: Türk Dilleri Araştırmaları Dizisi: 22.
• KOÇ, Nurettin, (1996), Yeni Dilbilgisi, İstanbul: İnkılap Yayınevi.
• NAİM, C. M., (1999), Introductory Urdu, Vol.I, Chicago: University of Chicago.
• SRIVASTAV, Veneeta, (1991), “The Syntax and Semantics of Correlatives”, Natural Language and Linguistic Theory 9:637-686, Netherlands: Kluver Academic Publishers.