DISCRIMINATION IN TOURISM SECTOR BUSINESS LIFE

Yıl 2023, Cilt: 3 Sayı: 2, 16 - 27, 31.12.2023

Burhan Yılmaz

Öz

Although it is generally perceived as one of the problems of underdeveloped societies, discrimination is now a situation that can be observed frequently in developed and developing countries. Discrimination, which can be defined simply as victimizing people for their specific characteristics, can often occur at various stages of business life, and each discrimination has different negative effects on employees. Discrimination, one of the most important issue can be seen in the tourism sector as well as in all sectors. The main purpose of this study is to reveal the issue of employment discrimination by making a compilation of the studies on the subject and to develop solution proposals according to the results obtained from the studies. This compilation article was prepared by scanning using keywords such as discrimination, employment, disadvantaged workforce. During the literature review, which is a qualitative research method, secondary sources such as articles, theses, books and book chapters, reports and websites were used. It is expected that our study will raise awareness for stakeholders interested in the subject and contribute to the literature. In the literature review, it has been seen that discrimination in employment in the tourism sector, as in other sectors, can manifest itself in many different dimensions and in many different ways such as ethnicity, age, gender, disability, political opinion. It is stated that managers, governments and non-governmental organizations have important roles in preventing discrimination. Although it is generally accepted that legal regulations and policies contribute to preventing discrimination, both domestic and international research also reveals that there are problems in the implementation or supervision of the laws.

Anahtar Kelimeler

Discrimination, Ethnic Origin, Disadvantaged Individuals, Women’s Labor

Etik Beyan

This article has been prepared in accordance with research and publication ethics and has been checked for plagiarism.

TURİZM SEKTÖRÜ İŞ HAYATINDA AYRIMCILIK

Öz

Genellikle geri kalmış toplumların sorunlarından biri olarak algılansa da ayrımcılık artık günümüzde gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde de sıklıkla gözlemlenebilen bir durumdur. Kişileri belirli özellikleri dolayısıyla mağdur etme şeklinde basitçe tanımlanabilecek olan ayrımcılık, sıklıkla iş yaşamının çeşitli evrelerinde ortaya çıkabilmekte ve her ayrımcılığın işgörenler üzerinde farklı olumsuz etkileri olmaktadır. Ayrımcılık tüm sektörlerde olduğu gibi turizm sektöründe de görülebilen en önemli konulardan birisidir. Bu çalışmanın amacı konuyla ilgili yapılmış olan çalışmalardan bir derleme yaparak istihdamda ayrımcılık konusunu etraflıca ortaya koymak ve yine çalışmalardan elde edilen sonuçlara göre çözüm önerileri geliştirmektir. Bu derleme makale ayrımcılık, istihdam, dezavantajlı işgücü gibi anahtar kelimeler kullanılarak gerçekleştirilen taramalarla hazırlanmıştır. Nitel araştırma yöntemi olan literatür tarama esnasında makaleler, tezler, kitaplar ve kitap bölümleri, raporlar ve web siteleri gibi ikincil kaynaklardan yararlanılmıştır. Çalışmamızın konuyla ilgilenen paydaşlar için farkındalık yaratması, yazına da katkı sunması beklenmektedir. Literatür taramasında turizm sektöründe de diğer sektörlerde olduğu gibi istihdamda ayrımcılığın çok farklı boyutlarda ve etnik köken, yaş, cinsiyet, engellilik durumu, siyasi görüş gibi çok farklı şekillerde kendini gösterebileceği görülmüştür. Ayrımcılığın önlenebilmesi için örgütlerde ki yöneticilere, hükümetlere ve sivil toplum kuruluşlarına mühim roller düştüğü belirtilmektedir. Her ne kadar kanuni düzenlemelerin, politikaların ayrımcılığı önleme konusunda katkı sunduğu genel olarak kabul görse de hem yurtiçi hem de yurtdışı araştırmalarında kanunların uygulanmasında veya denetlenmesinde sıkıntılar yaşandığı da ortaya konulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Ayrımcılık, Etnik Köken, Dezavantajlı Birey, Kadın İşgücü

Etik Beyan

Bu makale araştırma ve yayın etiğine uygun hazırlanmış ve intihal incelemesinden geçirilmiştir.

Kaynakça

• Ak, M., Sezer, Ö. (2018). “Kamu Personel Sisteminde Çalışanların Görevde Yükselmesinde Kayırmacılık Sorunu”. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi , Geybulla Ramazanoğlu Özel Sayısı , 739-757
• Aracı, Ü. E., Koçak, N. (2014). “Dezavantajlı Bireylerin Turizmde İstihdamı: İnsan Kaynakları Yöneticilerinin Algı, Görüş Ve Deneyimlerinin İncelenmesi”. Gazi Üniversitesi Turizm Fakültesi Dergisi 2 , 191-205
• Arlı, E. (2013). “ Deniz Turizm Sektöründe Algılanan Cinsiyet Ayrımcılığı Ve Cinsiyet Önyargısı”, Çalışma Ve Toplum Dergisi, 2013(3), 283-302
• Arslan, Ö. E. (2010). “İşgören seçiminde ve örgüt içi iş yaşamında siyasi ayrımcılık: Otel işletmelerinde bir araştırma”. (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi
• Ataöv, T. (1996). Çatışmaların Kaynağı Olarak Ayrımcılık. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İnsan Hakları Merkezi Yayınları No:20
• Aydın T. Ş., Şahin P. N. (2008). “Turizm Sektöründe Kadın Çalışanların Karşılaştıkları Kariyer Engelleri Ve Cam Tavan Sendromu”. Yönetim Bilimleri Dergisi (Journal Of Administrative Sciences), 6(2), 113-128
• Aydınonat, E. (2012). “Engelli İstihdamını Artırmanın Yolları.”, Erişim tarihi: 13.10.2023 https://www.tepav.org.tr/upload/files/1338541914-0.Engelli_Istihdamini_Arttirmanin_Yollari.pdf
• Baybora, D. (2006). “Çalışma Hayatında Özürlülere Karşı Ayrımcılık”. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 51, 229-269
• Canman, D. (2000). İnsan Kaynakları Yönetimi.. Yargı Basın Yayım.
• Çağlar, S. (2017). “Hırvatistan’da Yaşayan Romanlara Yönelik Temel Hak Ve Özgürlük İhlalleri”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, 2017(29), 39-84.
• Çetin, C., Özdemirci, A. (2011). “İnsan Kaynakları Uygulamalarında Siyasi Ayrımcılık”. İçinde (Demirel, E., Tikici, M. ve Çetin C.). İçinde Türk iş yaşamında ayrımcılık (193-203). Nobel Akademik Yayıncılık
• Çizel, R (Temmuz 2012). “Engellilerin Çalışma Yaşamı”. Engelsiz Turizm Sempozyumu, Akdeniz Üniversitesi, Antalya, 19-29 Dalkıranoğlu, T., Çetinel, F.G.(2008). “Konaklama İşletmelerinde Kadın Ve Erkek Yöneticilerin Cinsiyet Ayrımcılığına Karşı Turumlarının Karşılaştırılması”. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20, 277-298
• Demir, M.(2011). “İş Yaşamında Ayrımcılık: Turizm Sektörü Örneği”.Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(1), 760-784
• Durmaz, N. (2015). “Eğlence Sektöründe Çalışma Koşulları Ve Ayrımcılık: Çingeneler Örneği”. Çalışma Ve Toplum Dergisi, 2015(1), 259-292 Engelliler Hakkında Kanun (2005), https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5378-20130425.pdf
• Erol K. Z., Nam, D. (2021). “Kronik Bir Sosyal Sorun: Engellilere Yönelik Ayrımcılık” . Bilgi Sosyal Bilimler Dergisi , 23 (1) , 167-194
• Eshıd (Eşit Haklar İçin İzleme Derneği) (2021), 2020 yılı Ayrımcılık Algısı Raporu. Eshid Yayınları
• ILO 111 No’lu Ayırımcılık (İş ve Meslek) Sözleşmesi (Kabul Tarihi: 4 Haziran 1958), Resmi Gazete Yayım Tarihi ve Sayısı: 22.12.1966 / 12484
• ILO (2003). Time for Equality at Work. Geneva: International Labour Conference, 91st Session, Report I (B).
• ILO (2007). Equality at Work: Tackling the Challenges. Geneva: International Labour Conference, 96th Session, Report I (B)
• Karaaslan, L. (2020). “Geçmişten Günümüze Engelli İstihdamı: Engelliler İçin Nitelikli İstihdamda Yeni Yaklaşımlar” . Çalışma İlişkileri Dergisi , Özel Sayı , 46-58
• Kırel, Ç., Kocabaş, F., Özdemir, A. A. (2010). “İşletmelerde Algılanan Cinsiyet Temelli Ayrımcılık”. Çimento İşveren Dergisi, Mayıs, 24, (3), 5-15
• Kutanis, R. Ö., Ulu S. (2016). “İşgücü Piyasalarında Ayrımcılığın Kaynakları”, Selçuk Ün. Sos. Bil. Ens. Der. 2016 (35), 359-372
• Mohsin, A. (2005). Discrimination. Abraham Pizam (Editor). International Encyclopedia Of Hospitality Management. Oxford: Elsevier Butterworth-Heinemann.
• Ngo, H. Y. (2000). “Trends in occupational sex segregation in Hong Kong”. International Journal of Human Resource Management, 11(2), 251-263.
• Önen, S. (Ekim 2011) “Çingenelerin Sosyal Haklara Erişimindeki Zorluklar: Roman Ve Dom Toplulukları Karşılaştırması”. Sosyal Haklar Uluslararası Sempozyumu, . Bildiriler kitabı , 465-480, Kocaeli
• Poyraz, E., Eyidiker, U.(Haziran 2019). “ Engelli Bireylerin Kamuda İstihdamının Hukuksal İncelemesi”., İnternational Congress of Social Policy (TAEM Congresses), Ankara
• Rowe, M.P. (1990). “Barriers to Equality: The Power of Subtle Discrimination to Maintain Unequal Opportunity”. Employee Responsibilities and Rights Journal, 3(2), 153-163.
• Rutherford, D.G. (2002) Hotel Management and Operations, 3rd Edition. New York: John Wiley & Sons.
• Solem, P. E. (2016). “Ageism and age discrimination in working life”, Nordic Psychology, 68(3), 160-175
• Topgül, S. (2016). “Çalışma Yaşamında Yaşlı Ayrımcılığı mı Yaş Ayrımcılığı mı?”. İstanbul University Journal of Sociology, 36(2), 373-391.
• Tunçay, G. Y. (2020). “Toplumda Yaşa Bağlı Ayrımcılık” . Avrasya Sağlık Bilimleri Dergisi, 3 (1) , 1-5.
• Tutum, C. (1979). Personel Yönetimi. Türkiye Ve Ortadoğu Amme İdaresi Enstitüsü Yayın No: 179, Doğan Basımevi
• Unur, K., Ulusan, Y.. (2010). “Lisans Düzeyindeki Turizm Öğrencilerinin Çalışma Hayatında Karşılaşabilecekleri Cinsiyete Dayalı Ayrımcılığı Algılamalarına Yönelik Bir Araştırma”. Seyahat Ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 7(3), 39-50
• Uguz, S., Topbaş, F. (2014). “Toplumsal Cinsiyet Ve Kadın Emeği: Turizm Sektörüne Betimsel Bir Yaklaşım”. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl:2, Sayı:7, 487-509
• Yeşiltaş, M., Arslan, Ö. E., Temizkan, R. (2012). “İşgören Seçiminde Ve Örgüt İçi İş Yaşamında Siyasi Ayrımcılık: Otel İşletmelerinde Bir Araştırma”. İşletme Araştırmaları Dergisi, 4(1), 94-117 İnternet Kaynakları
• URL 1: İktibas Dergisi, Marmara Ün. Doç Dr. Ekmel Geçer ile ayrımcılık söyleşisi,Erişim Tarihi: 19.11.2023, https://iktibasdergisi.com/2023/03/11/doc-ekmel-gecer-ayrimcilik-hz-ademin-ogullarina-kadar-goturulebilir/
• URL 2: Worldometers Uluslararası İstatik Kurumu, Güncel Dünya Nüfusu Verileri, Erişim Tarihi: 10.10.2023, https://www.worldometers.info/tr/
• URL 3: Diyanet İşleri Başkanlığı Dini Yayınlar Genel Müdürlüğü, Hadislerle İslam, Erişim Tarihi: 09.09.2023, https://hadislerleislam.diyanet.gov.tr/sayfa.php?CILT=5&SAYFA=331
• URL 4: Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu, Irk, Renk Ve Etnik Köken Temellerinde Ayrımcılık Raporu, Erişim Tarihi: 02.10.2023, https://www.tihek.gov.tr/public/editor/uploads/PDF%20(3).pdf
• URL 5: Dünya Sağlık Örgütü, Dünya Engellilik Raporu Yönetici Özeti, Erişim Tarihi: 19.11.2023, https://www.engellilerkonfederasyonu.org.tr/wp-content/uploads/2020/04/D%C3%BCnya-Engellilik-Raporu-2011.pdf
• URL 6: Aile Ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Engelli Ve Yaşlı İstatistik Bülteni Temmuz 2021, Erişim Tarihi: 02.10. 2023, https://www.aile.gov.tr/media/88684/eyhgm_istatistik_bulteni_temmuz2021.pdf
• URL 7: Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Nüfus Ve Konut Araştırması 2011, Erişim Tarihi: 09.09.2023, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Nufus-ve-Konut-Arastirmasi-2011-15843