Sınıf Öğretmenlerinin Bilimsel Sorgulamanın Doğasına İlişkin Görüşleri

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 2, 1066 - 1095, 21.10.2023

Ruhan Özel Eda Erdaş Kartal

https://doi.org/10.30561/sinopusd.1273718

Öz

Bu nitel durum çalışması ile sınıf öğretmenlerinin bilimsel sorgulamanın doğasına ilişkin görüşlerinin araştırılması amaçlanmaktadır. Çalışmaya Türkiye’de çeşitli milli eğitim okullarında görev yapan 17 sınıf öğretmeni gönüllü bir şekilde katılmıştır. Araştırmanın verileri, ilk olarak açık uçlu VASI anketi ve devamında yarı yapılandırılmış görüşmeler ile çevrimiçi olarak toplanmıştır. Tüm veriler betimsel analiz yön-temi ile bütüncül bir şekilde analiz edilmiştir. Öğretmenlerin bilimsel sorgulamanın doğasına ilişkin görüşleri Lederman ve diğerleri (2014) tarafından belirlenen kodlar ve temalar kullanılarak analiz edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, sınıf öğretmenlerinin genel anlamda bilimsel sorgulamanın doğası ile ilgili naif ve bilgili görüşlere sahip oldukları ortaya çıkmıştır. “Bilimsel açıklamalar önceden bilinenler ve toplanan veriler ışığında geliştirilir” temasında en fazla naif görüşe sahip oldukları görülmüştür. En fazla bilgili görüşe sahip oldukları temanın “tüm bilimsel araştırmalarda izlenilen tek bir bilimsel yöntem yoktur” temasında olduğu görülmüştür. Genel olarak tüm temalarda bilgili görüşlere sahip olan bireylerin çoğunun bu temaları kendi cümleleriyle ifade edip örneklendiremedikleri tespit edilmiştir. Araştırmanın sonunda öğretmenlerin bilimsel sorgulamanın doğasına ilişkin anlayışlarının geliştirilmesine yönelik önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Bilimsel Sorgulamanın Doğası, Bilimsel Sorgulamanın Doğasına İlişkin Görüşler, Bilim Okuryazarlığı, Sınıf Öğretmenleri

Kaynakça

• Adisendjaja, Y. H., Rustaman, N. Y., Redjeki, S. ve Satori, D. (2017). Science teachers’ understanding of scientific inquiry in teacher professional development. Journal of Physics: Conference Series, 812, 1-5. doi:10.1088/1742-6596/812/1/012054
• Akalamkam, K. (2020). Primary school teachers’ understanding about scientific inquiry, International Journal of Research in Applied, Natural and Social Sciences (IM-PACT: IJRANSS), 8(1), 17-22.
• Akerson, V. L., & Hanuscin, D. L. (2007). Teaching nature of science through inquiry: Results of a3-year professional development program. Journal of Research in Sci-ence Teaching, 44(5), 653- 680. https://doi.org/10.1002/tea.20159
• American Association for the Advancement of Science (AAAS). (1993). Benchmarks for science literacy: A Project 2061 report. New York: Oxford University Press. https://www.aaas.org/programs/project-2061
• Anggraeni, N., Adisendjaja, Y. H., & Amprasto, A. (2017). Profile of high school students’ understanding of scientific inquiry. Journal of Physics: Conference Series, 895, 1-5. doi: 10.1088/1742-6596/895/1/012138
• Aydemir, S., Uğraş, M., Cambay, O., & Kılıç, A. (2017). Prospective pre-school teachers’ views on the nature of science and scientific inquiry. Üniversitepark Bülten, 6(2), 74-87. doi: 10.22521/unibulletin.2017.62.6
• Bahbah, S., Golden, B. W., Roseler, K., Elderle, P., Saka, Y., & Shoutherland, S. A. (2013). The influence of RET's on elemantary and secondary grade teachers' views of sci-entific inquiry. International Education Studies, 6(1), 117-131. doi:10.5539/ies.v6n1p117
• Bartels, S. & Lederman, J. (2022) What do elementary students know about science, scientists and how they do their work?, International Journal of Science Education, 44(4), 627-646, doi: 10.1080/09500693.2022.2050487
• Bayır, E. & Köseoğlu, F. (2013). Kimya öğretmen adaylarında sorgulayıcı-araştırma odaklı öğretime ilişkin anlayış oluşturma. Asya Öğretim Dergisi, 1(2), 29-43.
• Baykara, H., Yakar, Z., & Liu, S. Y. (2018). Preservice science teachers’ views about scien-tific inquiry. European Journal of Education Studies, 4(10), 128-143. http://dx.doi.org/10.5281/zenodo.1311801
• Baykara, H., & Yakar, Z. (2020). Preservice science teachers' views about scientific inquiry: The case of Turkey and Taiwan. Turkish Online Journal of Qualitative In-quiry, 11(2), 161-192. doi: 10.17569/tojqi.618950
• Beyazörtü, N. (2019). 9. sınıf öğrencilerinin bilimsel sorgulama süreci görüşlerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi (Yüksek lisans tezi). İstanbul, Marmara Üniversitesi.
• Bostan-Sarıoğlan, A. (2018). Fen bilgisi öğretmen adaylarının öğretim deneyimlerinden sonra bilimsel sorgulama hakkındaki görüşlerinin değerlendirilmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 48, 136-159. doi: 10.21764/maeuefd.402615
• Crawford, B. A., Capps, D., Meyer, X., Patel, M., & Ross, R. M. (2010, April). Supporting teachers in complex situations: Learning to teach evolution, nature of science, and scientific inquiry. A paper presentation at the American Educational Research As-sociation Annual Meeting, Denver, Colorado.
• Creswell, J. W. (2009). Research design: qualitative, quantitative, and mixed methods approaches (3rd ed.). Sage Publications, Inc.
• Çavuş-Güngören, S., & Öztürk, E. (2021). What do pre-service science teachers views about the nature of scientific inquiry? International Journal of Progressive Education, 17(1), 421-438. https://doi.org/10.29329/ijpe.2021.329.27
• Çiğdemoğlu, C., & Köseoğlu, F. (2019). Improving science teachers’ views about scientific inquiry. Science & Education, 28, 439-469. http://dx.doi.org/10.1007/s11191-019-00054-0
• Demirbaş, Y., & Yağbasan, R. (2005). Sosyal Öğrenme teorisine dayalı öğretim etkinliklerinin, öğrencilerin bilimsel tutumlarının kalıcılığına olan etkisinin incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 363-382.
• Deniz, H., & Akerson, V. (2013). Examining the impact of a professional development program on elementary teachers’ views of nature of science and nature of scientific inquiry, and science teaching efficacy beliefs. Electronic Journal of Science Education, 17(3), 1-19.
• Doğan, N., Han-Tosunoglu, Ç., Özer, F., & Akkan, B. (2020). Ortaokul öğrencilerinin bilimsel sorgulama görüşleri: cinsiyet, sınıf düzeyi ve okul türü değişkenlerinin incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 49, 162-189. https://doi.org/10.9779/pauefd.515080
• Faize, F. A. (2022). Assessing science teachers’ understanding about the nature of scientific inquiry and its reflection in students’ responses using the VASI questionnaire, In-ternational Journal of Science Education, 44(14), https://doi.org/10. 1080 /09 500693. 2022.2116959
• Gündüz, Ş., & Doğan, Ö. K. (2021). Lise son sınıf öğrencilerin bilimsel sorgulama anlayışları: farklı lise türlerinin karşılaştırılması. İstanbul Aydın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 21-48. doi: 10.17932/IAU.EFD.2015.013/efd_v07i002
• Hamed, S., Rivero, A., & Jiménez, J. (2017, September 5-8). Views about scientific inquiry (VASI): The case of Spain and Sweeden. In X Congreso Internacional sobre In-vestigación en Didáctica de las Ciencias [X International Congress on Research in Science Didactics, Sevilla, Spain.
• Hanuscin, D. I., Lee, M., & Akerson, V. L. (2011). Elemantary teachers' pedagogical content knowledge for teaching the nature of science. Science Education, 95(1), 145-167. https://doi.org/10.1002/sce.20404
• Karışan, D., Bilican, K., & Şenler, B. (2017). Bilimsel sorgulama hakkında görüş anketi: Türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 326-343. doi: 10.17679/inuefd.307053
• Kremer, K., Specht, C., Urhahne, D., & Mayer, J. (2014) The relationship in biology be-tween the nature of science and scientific inquiry, Journal of Biological Educa-tion, 48(1), 1-8. doi: 10.1080/00219266.2013.788541
• Leblebicioğlu, G., Metin, D., Çapkınoğlu, E., Çetin, P. S., Eroğlu Doğan, E., & Schwartz, R. S. (2017). Changes in students' views about nature of scientific inquiry at a science camp. Science & Education, 26(7), 889-917. doi:10.1007/s11191-017-9941-z
• Leblebicioglu, G., Abik, N. M., Capkinoglu, E., Metin, D., Eroglu Dogan, E., Cetin, P. S., & Schwartz, R. (2019). Science camps for introducing nature of scientific inquiry through student inquiries in nature: Two applications with retention study. Re-search in Science Education, 49(5), 1231-1255. doi:10.1007/s11165-017-9652-0
• Leblebicioğlu, G., Çapkınoğlu, E., Peten, D. M., & Schwartz, R. S. (2020). Views of nature of scientific inquiry of students in different high schools. Education & Science, 45(201), 143-165. doi: 10.15390/EB.2020.7911
• Lederman, J. S., Bartels, S. L., Liu, C., & Jimenez, J. (2013). Teaching nature of science and scientific inquiry to diverse classes of early primary level students. A paper pre-sented at the annual meeting of the National Association for Research in Science Teaching (NARST), San Juan, PR, USA.
• Lederman, J. S., & Lederman, N. G. (2004, April). Early elementary students’ and teacher’s understandings of nature of science and scientific inquiry: lessons learned from project ICAN. A paper presented at the annual meeting of the National Association for Research in Science Teaching, Vancouver, British Columbia.
• Lederman, J. S., & Lederman, N. G. (2005, April). Developing and assessing elementary teachers’ and students’ understandings of nature of science and scientific inquiry. A paper presented at the Annual Meeting of the National Association for Re-search in Science Teaching, Dallas, Texas.
• Lederman, N., & Lederman, J. (2012). Nature of scientific knowledge and scientific in-quiry: Building ınstructional capacity through professional development. In B. J. Fraser, K. Tobin & C. J. McRobbie (Eds.), Second International Handbook of Science Education (24th ed., pp. 335–359). Dordrecht: Springer.
• Lederman, N. G., Lederman, J. S., & Antink, A. (2013). Nature of science and scientific inquiry as contexts for the learning of science and achievement of scientific litera-cy. International Journal of Education in Mathematics, Science and Technology, 1(3), 138–147.
• Lederman, N. G., Antink, A., & Bartos, S. (2014). Nature of science, scientific inquiry and socio-scientific issues arising from genetics: A pathway to developing a scientifically literate citizenry. Science & Education, 23(2), 285-302. http://dx.doi.org/10.1007/s11191-012-9503-3
• Lederman, J. S., Lederman, N. G., Bartos, S. A., Bartels, S. L., Meyer, A. A., & Schwartz, R. S. (2014). Meaningful assessment of learners' understandings about scientific in-quiry—The views about scientific inquiry (VASI) questionnaire. Journal of Re-search in Science Teaching, 51(1), 65-83. https://doi.org/10.1002/tea.21125
• Lederman, J.S., Lederman, N.G., Bartels, S., Jimenez, J., Akubo, M., vd. (2019). An international collaborative investigation of beginning seventh grade students’ under-standings of scientific inquiry: Establishing a baseline. Journal of Research in Science Teaching, 56(4), 486-515. https://doi.org/10.1002/tea.21512
• Mesci, G., Çavuş-Güngören, S., & Yesildag-Hasancebi, F. (2020). Investigating the devel-opment of pre-service science teachers’ NOSI views and related teaching practic-es. International Journal of Science Education, 42(1), 50-69. https://doi.org/10.1080/09500693.2019.1700316
• Mesci, G., & Erdas-Kartal, E. (2021). Science teachers’ views on nature of scientific inquiry. Bartın University Journal of Faculty of Education, 10(1), 69-84. https://doi.org/10.1016/buefad.797246
• Miles, M, B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded source-book. (2nd ed). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2018). Fen bilimleri dersi öğretim programı (İlkokul ve ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı. http://mufredat. meb.gov. tr/ ProgramDetay.aspx?PID=325
• Muntholib, Pratiwi, Y. N., Yahmin, & Parlan. (2019). Chemistry teachers’ views about scientific inquiry: A study in East Java Province of Indonesia. Journal of Physics: Conference Series, 1227(1). https://doi.org/10.1088/1742-6596/1227/1/012007
• Muşlu, G. (2008). İlköğretim 6. sınıf öğrencilerinin bilimin doğasını sorgulama düzeylerinin tespiti ve çeşitli etkinliklerle geliştirilmesi (Doktora tezi). İstanbul, Marmara Üniversitesi.
• National Research Council. (1996). National science education standards. Washington, DC: National Academic Press.
• National Research Council. (2000). Inquiry and the national science education standards. Washington, DC: National Academy Press.
• National Research Council. (2011). A framework for K-12 science education: Practices, crosscutting concepts, and core ideas. Washington, DC: National Academy Press.
• Neuendorf, K. A. (2002). The content analysis guidebook. Thousand Oaks, CA: Sage Pub-lications.
• NGSS Lead States. (2013). Next generation science standards: For states, by states. Wash-ington, DC: The National Academy Press.
• NGSS Lead States (2014). Next generation science standards: For states, by states. Wash-ington, DC: National Academies Press.
• Özdemir, G., & Akçay, H. (2009). Bilimin doğası ve bilim tarihi dersinin öğrencilerin bilimin ve bilimsel bilginin doğasına ilişkin düşüncelerine etkisi. Education Sciences, 4(1), 218-227.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri.(Çev. Ed. Bütün, M., & Demir, S. B.). Ankara: Pegem Akademi.
• Penn, M., Ramnarain, U., Kazeni, M., Dhurumraj, T., Mavuru, L., & Ramaila, S. (2021). South African primary school learners’ understandings about the nature of scientific inquiry, Education 3-13, 49(3), 263-274. doi: 10.1080/03004279.2020.1854956
• Pérez, B.C., & Díaz-Moreno, N. (2022). Promoting pre-service primary teachers’ development of NOSI through specific immersion and reflection, EURASIA Journal of Mathematics, Science and Technology Education, 18(3), 1-16. https://doi.org/10.29333/ejmste/11795
• Schwartz, R. S., Lederman, N. G., & Crawford, B. A. (2004). Developing views of nature of science in an authentic context: An explicit apporoach to bridging the gap between nature of science and scientific inquiry. Science Education, 88(4), 610-645. http://dx.doi.org/10.1002/sce.10128
• Schwartz, R. S., Lederman, N., & Lederman, N. (2008, March). An instrument to assess views of scientific inquiry: The VOSI Questionnaire. Paper presented at the International Conference of the National Association for Research in Science Teaching. Baltimore, MD.
• Schwarz, C. (2009). Developing preservice elementary teachers' knowledge and practices through modeling-centered scientific inquiry. Science Education, 93(4), 720-744. https://doi.org/10.1002/sce.20324
• Tezcan, M.N. (2021). Ortaöğretim 10. sınıf öğrencilerinin bilimsel sorgulama anlayışlarının incelenmesi (Yüksek lisans tezi). İstanbul: Marmara Üniversitesi.
• Tytler, R., & Peterson, S. (2003). Tracing young children's scientific reasoning. Research in Science Education, 33(4), 433-465. https://doi.org/10.1023/ B:RISE.00000 05250.04426.67
• Yang, I. H., Park, S. W., Shin, J. Y., & Lim, S. M. (2017). Exploring Korean middle school students’ view about scientific inquiry. Eurasia Journal of Mathematics Science and Technology Education, 13(7), 3935-3958. https://doi.org/10.12973/eurasia.2017.00765a
• Zion, M., & Mendelovici, R. (2012). Moving from structured to open inquiry: challenges and limits. Science Education International, 23(4), 383–399.