Âşık Davut Sulari Türkülerinin Müzik Öğretim Programlarında Belirtilen Değerler Açısından İncelenmesi ve Tema Analizleri

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 2, 1164 - 1201, 21.10.2023

Ersan Çiftci Serap Yağmur İlhan

https://doi.org/10.30561/sinopusd.1334250

Öz

Çalışmanın amacı değerler eğitimi açısından Âşık Davut Sulari türkülerinin incelenmesi ve tema analizlerinin yapılmasıdır. Araştırmanın çalışma grubunu, Âşık Davut Sulari’ye ait TRT Türk Halk Müziği repertuvarında yer alan ve almayan ulaşılabilen 200 türkü oluşturmaktadır. Araştırmada, Âşık Davut Sulari’nin türkülerinde yer alan değer un-surlarını belirlemeye yönelik nitel yöntemlerden içerik analizi ve belgesel tarama modeli kullanılmıştır. Bu kapsamda, Sulari’nin türküleri MEB İlköğretim ve Ortaöğretim Müzik Dersi Öğretim Programlarında yer alan 10 kök değer (adalet, dostluk, dürüstlük, öz dene-tim, sabır, saygı, sevgi, sorumluluk, vatanseverlik ve yardımseverlik) ve temaları açısından analiz edilmiştir. Değer saptanan türkülerin ise tema analizleri yapılmıştır. Değer ve te-maların belirtildiği örnek türkülerin bazıları, sözleri ve notaları ile verilmiştir. Çalışmanın sonucunda; Sulari türkülerinde en fazla “sevgi” değerinin mevcut olduğu, “adalet”, “yardımseverlik” ve “sorumluluk” değerlerinin mevcut olmadığı, en az görülen değerlerin ise “sevgi-saygı”, “sevgi-öz denetim”, “öz denetim” ve “öz denetim-dürüstlük” değerleri olduğu incelenmiştir. Değer tespit edilen türküler, temaları açısından incelendiğinde ise türkülerde en yoğun olan değer ve temanın “sevgi değeri ve aşk teması” olduğu, “sevgi değeri ve tasavvufi temada” olan türkülerin azımsanmayacak düzeyde olup ikinci en yoğun değer ve tema olduğu, “sevgi-saygı değeri, anlatı teması”, “sevgi-öz denetim değeri, tasav-vufi tema”, “sevgi değeri, aşk ve hasret teması”, “sevgi değeri, farkındalık ve çaresizlik teması”, “sevgi değeri, öz denetim ve tasavvufi tema”, “sevgi değeri, farkındalık teması”, “sevgi değeri öğüt teması”, “sevgi değeri, sitem teması”, “sevgi değeri yakınma teması”, “dostluk değeri, anlatı teması”, “dostluk değeri, hasret teması”, “dostluk değeri, sitem teması”, “dostluk değeri, tasavvufi tema”, “dürüstlük değeri, anlatı teması”, “sabır değeri, öğretici tema”, “sabır değeri, yakınma teması”, “vatanseverlik değeri, hasret teması”, “vatanseverlik değeri, yakınma teması”, “öz denetim değeri, çalışkanlık teması”, “saygı değeri, yakınma teması” ve “sevgi değeri, anlatı ve öğüt temalarında” olan türkülerin ise en az yoğunlukta olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Âşık Davut Sulari Türkülerinde Değerler, Değerler Eğitimi, Türkülerde Değerler Eğitimi

Kaynakça

• Albayrak, N. (2009). Türk halk şiirinde biçim ve tür sorunu. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 2(3-4), 133-186., s151.
• Arıcı, A. F., & Züleyha, E. R. Değerler Eğitimi Aracı Olarak Türküler: Bir İçerik Analizi. Iv. Uluslararası Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu, 19.
• Arslan, M. (2015). Kültürel Belleğin Uzman Taşıyıcıları Olarak Âşıklar. Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, 15(1), 1-6.
• Arvas, A. (2015). Gezgin Bir “Alevî Dedesi”: Âşık Davut Sularî. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, (74), 199-209.
• Aydoğdu, Ü. R., Karamustafaoğlu, O., & Bülbül, M. Ş. (2017). Akademik Araştırmalarda Araştırma Yöntemleri ile Örneklem İlişkisi: Doğrulayıcı Doküman Analizi Örneği. Dicle University Journal of Ziya Gokalp Education Faculty, (30).
• Bolat, Y. (2016). Sosyal Değerleri ve Değerler Eğitimini Anlamak. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(29), 322-348.
• Bozkurt E. (2019). Karakter Eğitimi ve Değerler Eğitimi ile İlgili Temel Kavramlar, Karakter Ve Değerler Eğitimi, Ed; Özer, B. 1. Baskı, PEGEM AKADEMİ, Ankara. S. 20.
• Bozok, B. (2010). İlköğretim 8. Sınıf Görsel Sanatlar Dersinde Milli Değerlerin Kazanılmasında Milli Bayramlarımızın Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Britten, F. I. (2023). Fuzûlî’nin Türkçe Divan’ında ve Shakespeare’in Sonelerinde Aşk Teması. Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (10), 58-67.
• Bulut, S. (2019). TRT Türk Halk Müziği Repertuvarındaki Türkülerin Müzik Öğretim Programlarındaki Değerlere Göre Değerlendirilmesi. Doktora Tezi, Trabzon Üniver-sitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü. Trabzon.
• Canovan, M. (2000). Patriotism İs Not Enough. British Journal Of Political Science, 30(3), 413-432.
• Cihan, N. (2014). Okullarda Değerler Eğitimi ve Türkiye'deki Uygulamaya Bir Bakış. Electronic Turkish Studies, 9(2).
• Creswell, J. W. (2018). Nitel araştırma yöntemleri: Beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni. Siyasal kitabevi.
• Çapan, P. (2009). Fuzûlî’nin Leylâ vü Mecnûn’unda Tematik Olarak Aşk. Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 4, 7., s. 227.
• Çelebi, N. (1986). 20. Konya Aşıklar Bayramı’na Katılan Aşıklar Üzerinde Yapılan Sosyolojik Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, (3), 227-250.
• Dilek, O. (2019). Neşet Ertaş Türkülerindeki Sosyal Bilgiler Dersi Değerleri (Master's thesis, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi). Dillon, R. S. (2003). Respect.
• Duckworth, A. L. (2011). The Significance Of Self-Control. Proceedings Of The National Academy Of Sciences, 108(7), 2639-2640.
• Erkan, S. (2012). Anadolu Sahası Köroğlu Anlatılarında Tema ve Ezgi Meselesi. Doktora tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Franco, Z. E., Blau, K., & Zimbardo, P. G. (2011). Heroism: A conceptual analysis and differentiation between heroic action and altruism. Review of general psycholo-gy, 15(2), 99-113.
• Göher Vural, F. (2011). Türk Kültürünün Aynası: Türküler. Fine Arts, 6(3), 397-411.
• Halstead, J. M., & Taylor, M. J. (2000). Learning And Teaching About Values: A Review Of Recent Research. Cambridge Journal Of Education, 30(2), 169-202.
• Hugh-Jones, D. (2016). Honesty, Beliefs About Honesty, And Economic Growth İn 15 Countries. Journal Of Economic Behavior & Organization, 127, 99-114.
• Hussein, H. M. (2022). The concept of reproach in the Poetry of Necati Cumalı: Necati Cumali'nin Şiirlerinde Sitem Anlayişi. Journal of the College of Languages (JCL), (45), 305-323.
• Janis I L (1943) Meaning and the study of symbolic behavior, Psychiatry, 6, 425-439.
• Karagöz, B. (2013). İlköğretim Öğrencilerine Değerlerin Okul Şarkıları Yoluyla Kazandırılması. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Malatya: İnönü Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Kınık, M. (2011). Bir İletişim Aracı Olarak Türk Halk Müziği ve Türküler. Erciyes İletişim Dergisi, 2(1).
• Milli Eğitim Bakanlığı (2018). 1-8. Sınıf ve 9-12. Sınıf Müzik Dersi Öğretim Programı
• Oktay, A. (2018). Âmid-İ Sevdâ Gazetesindeki Şiirlerde Tematik Bir İnceleme. Turkish Studies, 13, 12, 293.
• Özen, Y. (2015). Sorumluluk eğitimi. Ankara: Vize Yayıncılık.
• Özkan, U. B. (2019). Eğitim bilimleri araştırmaları için doküman inceleme yöntemi. Ankara: Pegem Akademi, 4.
• Özmen, F. (1999). Etkili Eğitimin Gerçekleştirilmesinde Duyuşsal Alanın Önemi. Sevgi Eğitimi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 193-198.
• Özsoy, G., & Günindi, Y. (2011). Okulöncesi öğretmen adaylarının üstbilişsel farkındalık düzeyleri. İlköğretim Online, 10(2), 430-440.
• Öztürk, E., & Can, A. A. (2020). The Effect of Music Education on the Social Values of Preschool Children. Cypriot Journal of Educational Sciences, 15(5), 1053-1064.
• Rachman, S. (1979). The Concept Of Required Helpfulness. Behaviour Research And Therapy, 17(1), 1–6.
• Rawls, J. (2020). A Theory Of Justice. Harvard University Press.
• Seddig, D., & Davidov, E. (2018). Values, Attitudes Toward İnterpersonal Violence, And İnterpersonal Violent Behavior. Frontiers İn Psychology, 9, 604.
• Schnitker, S. A. (2012). An Examination Of Patience And Well-Being. The Journal Of Posi-tive Psychology, 7(4), 263-280.
• Schwartz, S. H. (1994). Are There Universal Aspects İn The Structure And Contents Of Human Values? Journal of social issues, 50(4), 19-45.
• Sönmez, Ö. F., & Akıncan, N. (2013). Ortaokul Öğrencilerinin “Yardımseverlik” Değeri İle İlgili Metefor Algıları. Gaziosmanpaşa Bilimsel Araştırma Dergisi, (7), 105-120.
• Şengül, M. B. (2017). Bitlis Türkülerinde Aşk, Ayrılık Ve Sosyal Hayat. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2), 315-332.
• Şimşek, Y. (2018). Cahit Külebi Şiirlerinde Mekânın Poetikası. Journal Of International Social Research, 11(60).
• Terzioğlu, A. M., Demirel, S., ve Lehimler, E. (2023). Examination of Asik Davut Sulari Turkish Folk Songs in the Context of Values Education. Kastamonu Eğitim Dergisi, 31(1), 38-47.
• Thomas, L. (1987). Friendship. Synthese, 217-236.
• Tillmann-Healy, L. M. (2003). Friendship As Method. Qualitative inquiry, 9(5), 729-749.
• Uçan, Ali. (1997)., Müzik Eğitimi Temel Kavramlar-İlkeler-Yaklaşımlar. Ankara: Müzik Ansiklopedisi Yayınları, 1997.
• Üztemur, S., Sevigen, E., & İnel, Y. (2021). “Barış Abi” yle Değer Öğretimi: Barış Manço Eserlerinde Değerler. Başkent University Journal Of Education, 8(1), 93-103.
• Vural, T. (2013a). Konya türkülerindeki konular. The Journal of Social Science Studies, 6(4), 743-758.
• Vural, T. (2018b). Türkülerdeki Göç Algısı. Sahne ve Müzik, (6), 1-12.
• Yalsızuçanlar, S. (2018). Efendiler Bağı: Davut Sulari Yaşamı ve Şiirleri. Mevsimler Kitap.
• Yardımcı ve Uslu, E. (2015). Teke Yöresi Geleneksel Halk Türkülerinin Değerler Bağlamında İncelenmesi.
• Yıldırım, S. (2006). TSK Vatandaşlık Bilinci ve Vatan Sevgisi Eğitiminin Analizi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Van: Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin yayıncılık.