SÜRDÜRÜLEBİLİR ÖRGÜTSEL İŞ YÖNETİMİ AÇISINDAN YENİ NESİL ‘Z’ KUŞAĞININ ALGILANAN GELECEKTEKİ İSTİHDAM EDİLEBİLİRLİĞİNDE COVİD-19 KORKUSUNUN ROLÜ VE YENİ İSTİHDAM STANDARTLARI

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 3, 669 - 685, 30.11.2023

Zülal Günal

https://doi.org/10.30692/sisad.1198102

Öz

Covid-19 korkusu, 2020 Yılı itibarı ile pekçok işletmenin yönetim kararları ve stratejilerini etkilemiş ve istihdam şekillerinde değişikliklere neden olmuştur. Yakın gelecekte istihdam edilecek olan yeni nesil ‘Z’ Kuşağı olacaktır. Algılanan gelecekteki ‘Z’ Kuşağının istihdam edilmesi kavramı, sürdürülebilirliğin en önemli kriteridir. Bu araştırmada, sürdürülebilir örgütsel iş yönetimini ve profesyonelliği devam ettirebilmek için ‘Z’ Kuşağının algılanan gelecekteki istihdam edilebilirliğinde Covid-19 korkusunun rolünün ortaya konularak yeni istihdam standartlarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada tarama yöntemi kullanılmıştır. Veri toplama, yarı yapılandırılmış mülakatlar şeklinde ve anket uygulaması ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda, dünyanın korkusu haline gelen Covid-19 korkusunun ‘Z’ kuşağının algılanan gelecekteki istihdam edilebilirliğindeki rolü ve sürdürülebilir örgütsel iş yönetimi için yeni istihdam standartlarının belirlenmesi kavramsal olarak ortaya konulmuştur. Ayrıca, pekçok işletmenin yeni istihdam kararlarına ışık tutacak önemli akademik veriler ve geliştirilen öneriler ortaya konulmuştur. Araştırma sonucunda elde edilen kuramsal bilgilerin ve araştırma verilerinin, bir sonraki akademik çalışmalara temel olması ve yeni değişkenler tespit edilmesi açısından önemi büyüktür.

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilir örgüt, Z Kuşağı, Algılanan Gelecekteki İstihdam, Covit-19 korkusu

Teşekkür

Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi yönetimi, editörleri ve hakem heyetlerine araştırma makalemi değerlendirdikleri, vakit ayırdıkları için çok teşekkür ederim.

The Role of Fear of Covid-19 In The Terms of Future Employabilitiy Of The New Generation ‘Z’ In Order To Ensure Sustainability Organizational Work Management

Öz

The fear of Covid-19 has affected the strategies of many businesses and has caused in the employment patterns. The concept of employment in the perceived future Generation ‘Z’ is the most important criterion of sustainability. In this research, it is aimed to determine new employment standards by revaaling the role of fear of Covid-19 in the percevived future employability of Generation ‘Z’ in order to maintain sustainable organizational work management and professionalism. In this reseacrh, patterning was done with the qualitative research technique using the interview method. Data collection was carried out in the form of semi-structured interviews and questionnaire application. As a result of the reseacrh, the role of the fear of Covid-19 which has become the fear of the world, in te perceived future employabilitiy of the ‘Z’ generation and the determination of new employment standards for sustainable organizational work management are conceptually revealed. In addition, important academic data and sugeestions that will shed light on the new employment decisions of many enterprises have been presented. The theoretical information and research data obtained as a result of the research are of great importance in terms of being the basis fort he next academic studies and determining new variables.

Anahtar Kelimeler

Sustainable organization, Generation 'Z', Perceived Future Employment, The Fear of Covid-19

Kaynakça

• ABRATT, R. (1989). A New Approach to the Corporate Image Management, Journal of Marketing Management. 1, 63-76.
• AKDEMİR, A., KONAKAY, G., DEMİRKAYA, H., NOYAN, A., DEMİR, B., AĞ, C., PEHLİVAN, Ç., ÖZDEMİR, E., AKDUMAN, G., EREGEZ, H., ÖZTÜRK, İ. Ve BALCI, O. (2013). Y Kuşağının Kariyer Algısı, Kariyer Değişimi ve Liderlik Tarzı Beklentilerinin Araştırılması. Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, c.2 (S.2), 11-42.
• AHORSU, D. K., LİN, C. Y., IMANİ, V., SAFFARİ, M., GRİFFİTHS, M. D. ve PAKPOUR, A. H. (2020). The Fear of Covıd/19 Scale : Development and Initial Validation. International Journal of Mental Health And Addiction, 1–9. Advance Online Publication.
• ALKAN, D. (2020). İşgücünün Değişen Yüzü 'Z' Kuşağı ve Kuşağın Lider Algısı, Business Economics and Management Research Journal, 137.
• ALKIN, A.S., KORKMAZ, O. ve ÇELİK, S.B. (2020, Nisan). Algılanan Gelecekteki İstihdam Edilebilirlik Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması. İş ve İnsan Dergisi, The Journal of Human and Work. C 7 (S.1), 33-47. https://dergipark.org.tr/tr/pub/iid/issue/53743/593944 adresinden erişildi. / https://doi.org/10.18394/iid.593944.
• ALKIN, S. ve ÖKSÜZ, Y. (2020). Üniversite Öğrencilerinin Algılanan Gelecekteki İstihdam Edilebilirlik, Psikolojik İyi Oluş ve Yaşam Doyumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, TÜBAD. C V, (S.2).
• APAYDIN, H. (2016). Din Psikolojisi Terimler Sözlüğü. İstanbul : Bilimkent Yayınları.
• AŞKIN, R., BOZKURT, Y. ve ZEYBEK, Z. (2019). Covid-19 Pandemisi: Psikolojik Etkileri ve Terapatik Müdahaleler. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Covid-19 Sosyal Bilimler Özel Sayısı. Bahar (Özel Ek). (37) 304-318.
• AYDIN, N., BAŞAR, M. ve COŞKUN M. (2010). Finansal Yönetim, 1. Baskı, Ankara: Detay Yayıncılık.
• BEKMEZCİ, M. (2017, Aralık). Kuşakların Karşılaştırılması ve İş Dünyasında ‘Y’ Kuşağına Kuramsal Bir Bakış. (S. TÜRKEL, Dü.) İİSBF Sosyal Bilimler Dergisi, 4(7), s.103.
• BENLİGİRAY, S., BARAZ, A.B., KURULGAN, M., ŞAKAR, A.N., KAĞNICIOĞLU, D., TAŞCI, D., KICIR, G.K. ve SUVACI, B. (2020). İnsan Kaynakları Yönetimi. Edt. Hatice Zümrüt, TONUS ve Didem Pasaoğlu BAŞ. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• BİNAY, M.E. (2020). Kuşaklararası Farklılıkların Çalışma Değerleri Üzerindeki Etkisini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma. (Yüksek Lisans Tezi). Uludağ Üniversitesi.
• BUDAK, G. (2004). İşetme Yönetimi, İzmir : Barış Yayınları.
• BULUT, N.B. (2004). İlköğretim Sınıf Öğretmenlerinin İletişim Becerilerine İlişkin Algılarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Antalya 15-18 Ekim 2003 XII. Eğitim Bilimleri Kongresi, 15 Haziran 2022 tarihinde https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/558866 adresinden alındı.
• CRESWELL, J. W. (2014). Research Design : Qualitative, Qantitative and Mixed Methods Approaches (4th ed.). London : Sage Publications Ltd.
• CRESWELL, J. W., ve PLANO C.V. L. (2007). Designing and Conducting Mixed Methods Research. London : Sage Publications Ltd.
• CLARKE, M. (2008). Understanding and Managing Employability In Changing Career Contexts, Journal of European Industrial Training, 32(4), 258-284.
• ÇEVİK, N. B. ve ASLAN, H. (2021). İşe Alım Sürecinde Sosyal Medya Faktörü: Havacılık Sektörü Üzerine Bir Araştırma, Sosyal, Beşerî ve İdari Bilimler Dergisi, 4(3), 217-230.
• https://sobibder.org/2021/vol4_issue3_article03_fulltext.pdf adresinden 21 Nisan 2022 tarihinde alındı. / https://DOI:10.26677/TR1010.2021.695.
• ÇİÇEK, Ş., AKDEMİR, Z., ÇELİK, S., KURUKAFA, S., ÖZKAYA, İ., YILMAZ, İ. TOHMA, YA ve ZEYNELOĞLU, H. (2021). Korona virüs Hastalığı 19 ve Infertilite, Türk Kadın Sağlığı ve Neonatoloji Dergisi, 3 (3), 72-77 DOI:46969/ezh.942362.
• ÇÖP, S. (2017). İşletmenin Temel Kavramları. İzzet GÜMÜŞ (Ed.). Genel İşletme. (3-33). İstanbul : İstanbul Gelişim Üniversitesi Yayınları.
• DENİZLİ, U. (2019). İşe Alım Sürecinde Sosyal Ağ Sitelerinin Kullanımı: Tehlikeler ve Fırsatlar. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 4(3), 283-303.DOI: 10.23834/isrjournal.588680.
• DOĞANALP, N., (2019). Türkiye'de Teşvik Uygulamalarının İstihdama Katkısı: Seçilmiş İller üzerine Bir Panel Veri Analizi, Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (17), 1285-1293.
• DUMAN, N. (2020). Üniversite Öğrencilerinde Covid-19 Korkusu Ve Belirsizliğe Tahammülsüzlük, The Journal of Social Science, Year:4, Volume:4, (8), s.426, https://dergipark.org.tr/tr/pub/tjsosci/issue/56768/748404 adresinden 01 Mart 2021 tarihinde alındı. / https://doi.org/10.30520/tjsosci.748404.
• EREKEN, Ö. F. (2021). Yapay Zeka Tabanlı Personel Seçim Sistemi Uygulaması. (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). T.C. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İzmir.
• ERGÜL, A., YASAK, Y., KALAFAT, T. ve ALTINOĞLU, İ., (2021). Covıd-19 Sürecinde Demografik, Sosyal, Akademik ve Hastalıklarla İlgili Faktörlerin Üniversite Öğrencilerinin Psikolojik İyi Oluşları ile İlişkisi. Eğitimde Kuram ve Uygulama (EKU). Journal of Theory and Practice in Education. Cilt 17 (1), 67-83.
• ERTÜRK, M. (2009). İşletme Biliminin Temel İlkeleri, İstanbul: Beta Yayınları.
• FORRIER, A. ve SELS, L. (2003). The Concept Employability : A Complex Mosaic. International Journal of Human Resources Development and Management. Cilt 3(2), 102- 124.
• GENCER, N., (2020). Pandemi Sürecinde Bireylerin Koronavirüs (Kovid-19) Korkusu: Çorum Örneği. USBAD Uluslararası Sosyal Bilimler Akademisi Dergisi, Yıl: 2, (4).
• GÜMÜŞ, İ. (2017). Genel İşletme. İstanbul: İstanbul Gelişim Üniversitesi Yayınları.
• GÜMÜŞTEKİN, G.E. vd. (2008). İşletmecilik Kuram ve Uygulama. Ankara: Detay Yayıncılık,
• GÜNAL, Z. (2020). Hava Yolu Yönetici Asistanı Davranış Proili Belirleme Araştırması. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Turizm Fakültesi Dergisi, 23(2), 411-441. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ahbvtfd/issue/58426/778890 sayfasından 01 Haziran 2021 tarihinde alındı. GÜNAL, Z. (2022). Sürdürülebilir İş Yönetimini Sağlamak için 'Z' Kuşağının Algılanan Gelecekteki İstihdam Edilebilirliğinde Covid-19 Korkusunun Rolü ve İstihdam Standartlarının Belirlenmesi. H.KILIÇ, E. SAYIN (Ed.), USBK 2022: İstanbul Gelişim Üniversitesi Uluslararası Uygulamalı Sosyal Bilimler Kongresi, 10-11 Mart 2022, İstanbul Bildiri Özleri Kitabı. C. 91, (S.280-281). İstanbul: İGÜ Yayınları, https://iguyayinlari.gelisim.edu.tr/books sayfasından 31 Kasım 2022 tarihinde alındı.
• GÜLTEKİN, S.G., Argon, T. (2020). Development of Organizational Sustainabilitiy Scale. Sakarya University Journal of Education. Cilt 10, (3), 507-531.
• GÜR, G. ve WOLFF, R. A. (2021). Covid 19 Pandemi döneminde 'Z' Kuşağı ve Holokrasi Yönetimi. Social Sciences Research Journal. Cilt 10 (2), 287-295.
• GÜRBÜZ, S. (2015). Kuşak Farklılıkları : Mit mi gerçek mi ? İş ve İnsan Dergisi, 2(1), 39-57.
• HILLAGE, J. ve POLLARD, E. (1998). Employability : Developing a Framework for Policy Analysis. London : DfEE.
• JAUCH, L. R. ve GLUECK, W. F., (1986). Business, Policy and Strategic Management. s.2-14-10-5. New York : McGraw-Hill Inc.
• KARTAL, E. ve BİÇER, G. B. (2020). Salgın Hastalık Döneminde Algılanan Sosyal Desteğin Bireylerin Psikolojik Sağlamlığı Üerindeki Etkisinin İncelenmesi. Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi. C.10. (1), 129-156.
• KAYA, İ. G. (2017). Işletmelerde Finans. İzzet GÜMÜŞ (Ed.). Genel İşletme. (116-150). İstanbul : İstanbul Gelişim Üniversitesi Yayınları.
• KILINÇ, N. (2021). Atipik Calışma ve Cinsiyete Dayalı Ayrımcılık. Enderun Dergisi, c.5, (2)
• KIRAL, B. (2020). Nitel Bir Veri Analiz Yönetimi Olarak Döküman Analizi. Siirt Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, SUSBID, (15), 170-189.
• KÜNDEYİ, M. A. (2018). Hatay Devleti Başbakanı Doktor Abdurahman Melek'in Yeni Mecmua'daki Yazıları Üzerine. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi. AAM Dergisi. 34 (2), 98: 281-310.
• LADİKLİ, N., BAHADIR, E., YUMUŞAK, F.N., AKKUZU, H., KARAMAN ve G. TÜRKKAN, Z. (2020). Kovid-19 Korkusu Ölçeğinin Türkçe Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması. International Journal of Social Science. c.3, (2), 71-80.
• MERRİAM, S. B. (2009). Qualitative Research : A Guide to Design and Implementation. San Francisco, CA : John Wiley ve Sons.
• PARILDAR, H. (2020). Infectious Disease Outbreaks in History. Tepecik Eğit. Ve Araşt. Hast. Dergisi, 30 (Ek sayı) : 19-26. DOI: 10.5222/terh.2020.93764.
• POOL, L. D., QUALTER, P. ve SEWELL, P. J. (2014). Exploring the Factor Structure of the Career Edge Employability Development Profile. Education and Training, c. (56), 303–313. https://www.emerald.com/insight/content/doi/10.1108/ET-01-2013-0009/full/html sayfasından 22 Mart 2022 tarihinde alındı. / https://doi.org/10.1108/ET-01-2013-0009. PWC Türkiye. (2021, 25 Mart). 7256 Sayılı Kanunla Gelen Yeni SGK Prim Teşvikleri. 25 Mart 2021 tarihinde https://www.pwc.com.tr/tr/hizmetlerimiz/insan-yonetimi-ve-organizasyon-danismanligi/sosyal-guvenlik-hizmetleri/bultenler/2020/7256-sayili-kanunla-gelen-yeni-sgk-prim-tesvikleri.html. adresinden alındı.
• ROTHWELL, A. ve ARNOLD, J. (2007). Self Perceived Employability : Development and Validation of a Scale. Personnel Review. 36(1), 23-41.
• SABUNCUOĞLU, Z. ve TOKOL, T. (2005). İşletme, Bursa: Furkan Ofset.
• SARIÇAM, H. (2014). Belirsizliğe Tahammülsüzlüğün Mutluluğa Etkisi (The effect of intolerance of uncertainty on happiness. Dumlupınar Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık. Sosyal Bilimler Dergisi. Cilt 4 (8).
• STAMM, B. H. (2005). The Proqol Manual : The Professional Quality of Life Scale : Compassion Satisfaction, Burnout and Compassion Fatigue Secondary Trauma Scales. 1 Mart 2022 tarihinde http://www.compassionfatigue.org/pages/ProQOLManualOct05.pdf sayfasından alındı.
• STERGIOU, D.P, ve FARMAKİ, A. (2021). Abilitiy and Willingness to Work During Covit 19 Pandemic : Perspectives of Front Line Hotel Employees, International Journal of Hospitality Management, 93:1-4, 102770.
• ŞEN, E. (2017). Yönetim ve Strateji. İzzet GÜMÜŞ (Ed.). Genel İşletme. (35-79). İstanbul: İstanbul Gelişim Üniversitesi Yayınları.
• ŞEN, E., (2017b:250), Yeni Ekonomi, Yönetim, Nöro-Yönetim ve Senizm, 2. Uluslararası Ekonomi ve Pazar Araştırmaları Kongresi, s.250-253. Kocaeli.
• TARHAN, U. (2021). Geleceği Şekillendirecek Nesil 'Z' Kuşağı. 15 Şubat 2022 tarihinde https://www.posta.com.tr/yazarlar/ufuk-tarhan/gelecegi-sekillendirecek-nesil-z-kusagi-2332078 adresinden alındı.
• TÜRK, M. S. (2019). Bizi Yönetecek Nesil : 'Z' Kuşağı. Akademik Bakış Dergisi, 32. Social Sciences Research Journal (SSRJ), 2021, Volume 10, Issue 2, (287), 295-295.
• TÜRK DİL KURUMU TDK. (2022, 27 Subat). 17 Mayıs 2022 tarihinde https://www.tdk.gov.tr/icerik/diger-icerikler/tumsozlukler/sayfasından alındı.
• TOPÇU, A.E., YASAK Y., KALAFAT, T. ve ALTINOĞLU, İ.D. (2021). Covid 19 Sürecinde Demografik, Sosyal, Akademik ve Hastalıkla İlgili Faktörlerin Üniversite Öğrencilerinin Psikolojik İyi Oluşları ile İlişkisi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 17(1), 67-83. https://dergipark.org.tr/tr/pub/eku/issue/63568/926595 sayfasından 1 Nisan 2022 tarihinde alındı. / https://doi.org/10.17244/eku.92659.
• TOSUN, K. (1987), İşletme Yönetimi : Genel Esaslar. İstanbul : İ. Ü. İşletme Fakültesi Yayınları, No :186.
• UNVAN, M. ve ÖZTURAN, Ö. (2020). 'Z' Kuşağı Çalışma Alanları : Değişen Ofis Kavramının Tasarımda Mekan Kurgusuna Etkisi. Mimarlık ve Yaşam, 554.
• ÜLSEVER, C. (2005). XXI. Yüzyılda İnsan Yönetimi. İstanbul: Alfa Yayınları.
• ÜNLÜ, F. (2020, Mayıs 17). Beş Kuşağın Gözünden Pandemi. Sabah. İnternet Kaynakları 17 Mayıs 2022 tarihinde https://www.worldometers.info/coronavirus sayfasından alındı.
• WUTTAPHAN, N. (2018). Diversity Management : When Generation 'Z' Come to the Workplace and How Human Resource Can Manage. Faculty of Management Sciences, Pibulsongkram Rajabhat Unversity, Thailand, The 'th Business, Economics and Communications International Cenference.
• YİĞİTOL, B. ve BÜYÜKMUMCU, S. (2021). Covid 19 Korkusu, Kişilik Özellikleri, İş Performansı ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki Yordayıcı İlişkilerin İncelenmesi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, Yıl: 11, (Pandemi Özel Sayısı), Cilt:17, 3114-3447. https://dergipark.org.tr/tr/pub/opus/issue/60563/890502#article_cite sayfasından 11 Nisan 2022 tarihinde alındı. DOI: https://doi.org/10.26466/opus.890502.