THE CONTRIBUTION OF LIVING LABS TO URBAN SUSTAINABILITY AND RESILIENCE, THE CASE OF MEZOPOTAMYA LIVING LAB

Yıl 2023, Cilt: 05 Sayı: 02, 20 - 38, 07.02.2024

Seval Cömertler

Öz

Today, where urbanization continues rapidly, urban sustainability and resilience is a global problem of increasing importance. Therefore, local governments are looking for innovative ways to meet urban needs, reduce negative impacts on the environment, and develop in a more sustainable and resilient way. A new way of this quest is the living lab. Living labs, which have become widespread all over the world with the establishment of the European Living Labs Network, have a significant potential in sustainable and resilient urban development. The aim of this study was to investigate the contribution of living labs, which are multi-stakeholder and user-based open innovation ecosystems, to urban sustainability and resilience, in the case of the Mezopotamya Living Lab, a member of the European Living Labs Network. For this purpose, the Mezopotamya Living Lab was examined in terms of the aim, goals, principles, projects, trainings and activities, and its contribution to sustainable and resilient urban development was evaluated. The findings of the research show that the Mezopotamya Living Lab, whose basic principle is sustainability, produces environmentally friendly projects aiming at the efficient use of water resources by integrating different stakeholders, and organizes competitions focusing environmental and economic sustainability such as innovative agricultural technologies. Furthermore, Mezopotamya Living Lab helps young people create their own employment by providing up-to-date training and mentor support to different age groups and segments of society, thus contributes to sustainable urbanization socially and economically. Continuing activities with new projects, trainings, and events in line with its aim and goals; developing tourism sector with smart tourism projects; integration into urban planning processes and evaluation as a pedagogical approach in the educational processes of related disciplines will increase Mezopotamya Living Lab’s contribution to urban sustainability and resilience.

Anahtar Kelimeler

urban sustainability, urban resilience, living lab, Mezopotamya Living Lab, Şanlıurfa

YAŞAYAN LABORATUVARLARIN KENTSEL SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞE VE DİRENÇLİLİĞE KATKISI, MEZOPOTAMYA YAŞAYAN LABORATUVARI ÖRNEĞİ

Öz

Kentleşmenin hızla devam ettiği günümüzde kentsel sürdürülebilirlik ve dirençlilik önemi giderek artan küresel bir sorundur. Bu nedenle, yerel yönetimler kentsel ihtiyaçları karşılamak, çevre üzerindeki olumsuz etkileri azaltmak, daha sürdürülebilir ve dirençli bir şekilde gelişebilmek için yenilikçi yollar aramaktadır. Bu arayışın yeni bir ürünü yaşayan laboratuvarlardır. Avrupa Yaşayan Laboratuvarlar Ağı’nın kurulmasıyla birlikte tüm dünyada yaygınlaşan yaşayan laboratuvar olgusu sürdürülebilir ve dirençli kentsel gelişmede önemli bir potansiyele sahiptir. Bu çalışmanın amacı, çok paydaşlı ve kullanıcı temelli açık inovasyon ekosistemi olan yaşayan laboratuvarların kentsel sürdürülebilirliğe ve dirençliliğe katkısını Avrupa Yaşayan Laboratuvarlar Ağı üyesi Mezopotamya Yaşayan Laboratuvarı örneğinde incelemektir. Bu amaç doğrultusunda, Mezopotamya Yaşayan Laboratuvarı amaç, hedefler, ilkeler, projeler, eğitimler ve etkinlikler ekseninde incelenmiş, laboratuvarın sürdürülebilir ve dirençli kentsel gelişmeye katkısı değerlendirilmiştir. Araştırmanın bulguları temel ilkesi sürdürülebilirlik olan Mezopotamya Yaşayan Laboratuvarının, farklı paydaşları entegre ederek, bir yandan su kaynaklarının verimli kullanımını hedefleyen çevreci projeler ürettiğini; bir yandan yenilikçi tarım teknolojileri gibi çevresel ve ekonomik sürdürülebilirliği merkezine alan yarışmalar düzenlediğini; bir yandan da farklı yaş gruplarına ve toplum kesimlerine güncel eğitimler ve mentor desteği vererek gençlerin kendi istihdamlarını oluşturmalarına yardımcı olduğunu, böylece sürdürülebilir kentleşmeye sosyal ve ekonomik açıdan katkı sağladığını göstermiştir. Mezopotamya Yaşayan Laboratuvarının tanımlamış olduğu çalışma alanlarında, amaç ve ilkeleri doğrultusunda yeni projeler, eğitimler ve etkinlikler ile faaliyetlerine devam etmesi; akıllı turizm alanında yürüteceği projeler ile turizm sektörünü geliştirmesi; kentsel planlama süreçlerine entegre olması ve ilgili disiplinlerin eğitim süreçlerinde pedagojik bir yaklaşım olarak değerlendirilmesi kentsel sürdürülebilirliğe ve dirençliliğe katkısını artıracaktır.

Anahtar Kelimeler

kentsel sürdürülebilirlik, kentsel dirençlilik, yaşayan laboratuvar, Mezopotamya Yaşayan Laboratuvarı, Şanlıurfa

Kaynakça

• Açıkses, M. (2023). Tarımsal Üretimde İş Gücü Hareketliliği: Şanlıurfa Örneklemi. GSI Journals Serie C: Advancements in Information Sciences and Technologies (AIST), 6(1), 1-27.
• Afacan, Y. (2023). Impacts of Urban Living Lab (ULL) on Learning to Design Inclusive, Sustainable, and Climate-Resilient Urban Environments. Land Use Policy, 124, 106443.
• Arslan, M. (2022). Innovation in Municipalities: Case of Living Lab. Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler Dergisi, 10(2), 337-366.
• Benek, S. (2006). Şanlıurfa İlinin Tarımsal Yapısı, Sorunları ve Çözüm Önerileri. Coğrafi Bilimler Dergisi, 4(1), 67-91.
• Bergvall-Kåreborn, B.; Eriksson, C.I.; Ståhlbröst, A. ve Svensson, J. (2009). A Milieu for Innovation: Defining Living Labs. 2nd ISPIM Innovation Symposium, Stimulating Recovery - The Role of Innovation Management, 6-9 December 2009, New York.
• Bulkeley, H.; Coenen, L.; Frantzeskaki, N.; Hartmann, C.; Kronsell, A.; Mai, L. ve Palgan, Y. V. (2016). Urban Living Labs: Governing Urban Sustainability Transitions. Current Opinion in Environmental Sust., 22, 13-17.
• Chelleri, L. (2012). From the “Resilient City” to Urban Resilience, A Review Essay on Understanding and Integrating the Resilience Perspective for Urban Systems. Documents d’Anàlisi Geogràfica, 58(2), 287-306.
• Chelleri, L. ve Baravikova, A. (2021). Understandings of Urban Resilience Meanings and Principles across Europe. Cities, 108, 102985.
• Cobbinah, P. B. (2021). Urban Resilience in Climate Change Hotspot. Land Use Policy, 100, 104948. Compagnucci, L.; Spigarelli, F.; Coelho, J. ve Duarte, C. (2021). Living Labs and User Engagement for Innovation and Sustainability. Journal of Cleaner Production, 289, 125721.
• Cömertler, S. (2023). Yaşayan Laboratuvarların Sürdürülebilir Kentsel Gelişmeye Katkısı, Mezopotamya Yaşayan Laboratuvarı Örneği. 12. Uluslararası Bilimsel Çalışmalar Kongresi (UBCAK), 19-20 Eylül 2023.
• Dabaieh, M.; Lashin, M. ve Elbably, A. (2017). Going Green in Architectural Education: An Urban Living Lab Experiment for a Graduation Green Design Studio in Saint Catherine, Egypt. Solar Energy, 144, 356-366.
• da Silva, C. A.; dos Santos, E. A.; Maier, S. M. ve da Rosa, F.S. (2019). Urban Resilience and Sustainable Development Policies. Revista de Gestão, 27, 61-78.
• ENoLL (2023a). About Us. https://enoll.org/about-us/ Erişim: 26.08.2023
• ENoLL (2023b). Network. https://enoll.org/network/living-labs/Erişim: 26.08.2023
• ENoLL (2023c). Mezopotamya Living Lab. https://enoll.org/network/living-labs/?livinglab=mezopotamya-living-lab#description Erişim: 26.08.2023
• ENoLL (2023d). ENoLL Living Lab Community, Members Catalogue 2023. European Network of Living Labs (ENoLL).
• Evans, J.; Jones, R.; Karvonen, A.; Millard, L. ve Wendler, J. (2015). Living Labs and Co-Production: University Campuses as Platforms for Sustainability Science. Current Opinion in Environmental Sustainability, 16, 1-6.
• Fuglsang, L.; Hansen, A.; Mergel, I. ve Røhnebæk M. (2021). Living Labs for Public Sector Innovation: An Integrative Literature Review. Administrative Sciences, 11, 58-65.
• Godschalk, D. R. (2003). Urban Hazard Mitigation: Creating Resilient Cities. Natural Hazards Review, 4(3), 136.
• Grafakos, S.; Gianoli, A. ve Tsatsou, A. (2016). Towards the Development of an Integrated Sustainability and Resilience Benefits Assessment Framework of Urban Green Growth Interventions. Sustainability, 8, 461.
• Hiremath, R. B.; Balachandra, P.; Kumar, B.; Bansode, S. S. ve Murali, J. (2013). Indicator-based Urban Sustainability - A Review. Energy for Sustainable Development, 17, 555-563.
• Hossain, M.; Leminen, S. ve Westerlund, M. (2019). A Systematic Review of Living Lab Literature. Journal of Cleaner Production, 213, 976-988.
• İlaslan, A. ve İlaslan, Z. N. Y. (2019). Geçmişin İzinde Şanlıurfa. Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi Yayınları, Şanlıurfa.
• Karlı, R. G. Ö. ve Açıksöz, S. (2021). Akıllı Kent Yönetişimi ve Yaşayan Laboratuvarlar. Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(2), 335-350.
• Kemeç, A. (2023). Living Labs Experiences in Turkey: Examples of Başakşehir and Bodrum. KAUJEASF, 14(27), 320-341.
• Keskiner, A. D. (2022). Aydeniz Yöntemiyle Şanlıurfa İlinin Meteorolojik Kuraklık Riski Altındaki Alanlarının Belirlenmesi. Harran Üniversitesi Mühendislik Dergisi, 7(3), 139-151.
• Kılıç, M. ve Mancı, A.R. (2019). Turizm Odaklı Yerel Kalkınma Yaklaşımı: Şanlıurfa Örneği. Safran Kültür ve Turizm Araştırmaları Dergisi, 2(2), 192-210.
• Kim, D. ve Lim, U. (2016). Urban Resilience in Climate Change Adaptation: A Conceptual Framework. Sustainability, 8, 405.
• Leichenko, R. (2011). Climate Change and Urban Resilience. Current Opinion in Environmental Sustainability, 3(3), 164-168.
• Leminen, S.; Westerlund, M. ve Nyström, A. G. (2012). Living Labs as Open-Innovation Networks. Technology Innovation Management Review, 2(9), 6-11.
• Leminen, S.; Niitamo, V. P. ve Westerlund, M. (2017). A Brief History of Living Labs: From Scattered Initiatives to Global Movement. OpenLivingLab Days, 29 August-1 September 2017, Krakow, Poland,
• Leminen, S.; Rajahonka, M.; Westerlund, M. ve Hossain, M. (2021). Collaborative Innovation for Sustainability in Nordic Cities. Journal of Cleaner Production, 328, 129549.
• Mbatha, S. P. ve Musango, J. K. (2022). A Systematic Review on the Application of the Living Lab Concept and Role of Stakeholders in the Energy Sector. Sustainability, 14, 14009.
• Meerow, S.; Newell, J.P. ve Stults, M. (2016). Defining Urban Resilience: A Review. Landscape and Urban Planning, 147, 38-49.
• Memiş, L. ve Bayraktar, H. K. (2020). Akıllı Kentler ve Yaşam Laboratuvarları: Başakşehir Yaşam Laboratuvarı Örneğinde Bir İnceleme. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 16(4), 954-975.
• Memiş, L. ve Babaoğlu, C. (2019). Akıllı Kentlerin Politika Üretme Aracı Olarak Yaşam Laboratuvarları (Living Labs). Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, 28 (4), 23-47.
• Mezopotamya Living Lab (2023a). Hakkımızda. https://www.mezopotamyall.com/hakkimizda Erişim: 26.08.2023
• Mezopotamya Living Lab (2023b). Projeler. https://www.mezopotamyall.com/projeler Erişim: 26.08.2023
• Mezopotamya Living Lab (2023c). Yarışmalar. https://etkinlik.mezopotamyall.com/ Erişim: 26.08.2023
• Mezopotamya Living Lab (2023d). Eğitimler. https://www.mezopotamyall.com/egitimler Erişim: 26.12.2023
• Mezopotamya Living Lab (2023e). Medya. https://www.mezopotamyall.com/duyurular Erişim: 26.08.2023
• Mezopotamya Living Lab (2023f). E-spor. https://www.mezopotamyall.com/espor Erişim: 26.08.2023
• Mezopotamya Living Lab (2023g). 1 Milyon İstihdam Programı. https://www.mezopotamyall.com/duyurular/1-milyon-istihdam-programi Erişim: 25.12.2023
• Mezopotamya Living Lab (2023h). Teknofest Yolculuğunda Her Adımda Sizlerleyiz. https://www.mezopotamyall.com/duyurular/teknofest-yolculugunda-her-adimda-sizlerleyiz Erişim: 26.12.2023
• Michalina, D.; Mederly, P.; Diefenbacher, H. ve Held, B. (2021). Sustainable Urban Development: A Review of Urban Sustainability Indicator Frameworks. Sustainability, 13, 9348.
• Nevens, F.; Frantzeskaki, N.; Gorissen, L. ve Loorbach, D. (2013). Urban Transition Labs: Co-creating Transformative Action for Sustainable Cities. Journal of Cleaner Production, 50, 111-122.
• Ochoa, J. J.; Tan, Y. ; Qian, Q. K.; Shen, L. ve Moreno, E. L. (2018). Learning from best practices in sustainable urbanization. Habitat International, 78, 83-95.
• Pickett, S. T. A.; Cadenassso, M. L. ve Grove, J. M. (2004). Resilient Cities: Meaning, Models, and Metaphor for Integrating the Ecological, Socio-economic, and Planning Realms. Landscape and Urban Planning, 69, 369-384
• Redman, C. L. (2014). Should Sustainability and Resilience be Combined or Remain Distinct Pursuits? Ecology and Society, 19(2), 37.
• Rees, W. ve Wackernagel, M. (1996). Urban Ecological Footprints: Why Cities cannot be Sustainable - and Why They are the Key to Sustainability. Environmental Impact Assessment Review, 16, 223-248.
• Rızvanoğlu, M. S. ve Cenak, D. (2017). Şanlıurfa Kültür ve Turizm Rehberi. Şanlıurfa Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayınları: 5, Şanlıurfa.
• Romero-Lankao, P.; Gnatz, D. M.; Wilhelmi, O. ve Hayden, M. (2016). Urban Sustainability and Resilience: From Theory to Practice. Sustainability, 8, 1224.
• Sari, E. , Öztürk, S. P. ve As, İ. (2022). Geleceğin Dirençli Kenti: Esenler NAR İnovasyon Bölgesi. Çevre Şehir ve İklim Dergisi, 1(2), 119-146 .
• Sarker, M. N. I.; Wu, M.; Alam, G. M. M. G. M. ve Shouse, R. C. (2020). Administrative Resilience in the Face of Natural Disasters: Empirical Evidence from Bangladesh. Polish Journal of Environmental Studies, 29, 1825-1837.
• Şahinalp, M. S. (2005). Şanlıurfa Şehri’nin Kültürel Fonksiyonu. Marmara Coğrafya Dergisi, 11, 65-80.
• Şanlıurfa Valiliği (2023). Genel Bilgiler. http://www.sanliurfa.gov.tr/genel-bilgiler Erişim: 12.09.2023
• United Nations (2019). World Urbanization Prospects: The 2018 Revision. United Nations, Department of Economic and Social Affairs, Population Division (ST/ESA/SER.A/420). New York: United Nations.
• Tanguay, G. A.; Rajaonson, J.; Lefebvre, J. F. ve Lanoie, P. (2010). Measuring the Sustaina bility of Cities: An Analysis of the Use of Local Indicators. Ecological Indicators, 10, 407-418.
• T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı (2020). 1 Milyon İstihdam Projesi. https://1milyonistihdam.hmb.gov.tr/ Erişim: 22.08.2023
• T.C. İçişleri Bakanlığı (2017). 2016 Türkiye Göç Raporu. T.C. İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü Yayınları, Yayın No: 40, Ankara.
• T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı (2019). İllerin ve Bölgelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması Sege-2017. Kalkınma Ajansları Genel Müdürlüğü Yayını, Yayın No: 3, Ankara.
• Turcu, C. (2013). Re-thinking Sustainability Indicators: Local Perspectives of Urban Sustainability. Journal of Environmental Planning and Management, 56(5), 695-719.
• TÜİK (2023). İl Göstergeleri. https://biruni.tuik.gov.tr/ilgosterge/?locale=tr Erişim: 28.12.2023
• Ulugöl, S. ve Emini, F. T. (2023). Belediye Hizmetlerinde Teknoloji Kültürü: Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi Örneği. Kent Akademisi Dergisi, 16(2), 913-931.
• Von Wirth, T.; Fuenfschilling, L.; Frantzeskaki, N. ve Coenen, L. (2019). Impacts of Urban Living Labs on Sustainability Transitions: Mechanisms and Strategies for Systemic Change through Experimentation. European Planning Studies, 27, 229-57.
• Voytenko, Y.; McCormick, K.; Evans, J. ve Schliwa, G. (2016). Urban Living Labs for Sustainability and Low Carbon Cities in Europe: Towards a Research Agenda. Journal of Cleaner Production, 123, 45-54.
• Zalokar, S.; Florez, L. V. E. ve Desole, M. (Der.) (2022). ENoLL Living Lab Community Member Catologue. European Network of Living Labs (ENoLL).
• Zeng, X.; Yu, Y.; Yang, S.; Lv, Y. ve Sarker, M. N.I . (2022). Urban Resilience for Urban Sustainability: Concepts, Dimensions, and Perspectives. Sustainability, 14, 2481.
• Zhang, X. ve Li, H. (2018). Urban Resilience and Urban Sustainability: What We Know and What do not Know? Cities, 72, 141-148.