ARSA PAYI KARŞILIĞI İNŞAAT SÖZLEŞMESİNDE NAMA İFANIN KOŞULLARI

Yıl 2024, Cilt: 32 Sayı: 1, 107 - 143, 12.03.2024

Sümeyye Tuba Korkusuz

https://doi.org/10.15337/suhfd.1263079

Öz

Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi, yüklenicinin yapı inşa etme ve teslim etme, arsa sahiplerinin ise bunun karşılığında arsa payını veya bağımsız bölümlerini yükleniciye devretme borcu altına girdiği bir sözleşmedir. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin tarafı olan yüklenicilerin yapı inşasına hiç başlamaması, yapıyı gereği gibi veya eksik tamamlaması durumlarında arsa sahipleri 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun (TBK) 113/I hükmünde düzenlenen “nama ifaya” başvurabilir. Ayrıca taraflar, mahkeme izni olmaksızın aralarında anlaşarak doğrudan nama ifayı uygulayabilir. Böylece yapı inşasının başkası eliyle tamamlanması ve masrafların yüklenici tarafından karşılanması sağlanır.
Nama ifaya başvurulurken TBK m. 113/I kapsamında bazı maddi koşulların bulunması ve özel bir usûlün izlenmesi gerekir. Bulunması gereken şekli koşullar bakımından nama ifanın hukukî niteliğinin tespiti önem arz etmektedir. Çalışmamızda, nama ifa kavramı açıklanarak arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinde hangi koşullarda nama ifaya başvurulabileceği ve bu süreçte uyulması gereken usûl incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi, yüklenici, nama ifa, yapma borcu, ayıplı ifa

Kaynakça

• ALDEMİR TOPRAK, İpek B.: “İnşaat Sözleşmelerinde Yüklenicinin Temerrüdü Halinde İş Sahibinin Nama İfa Hakkı”, Terazi Hukuk Dergisi, S. 194, 2022, s. 112-125.
• ANTALYA, O. Gökhan: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, C. V/1,3, Genişletilmiş 2. Baskı, Ankara 2019.
• AYAN, Mehmet: Borçlar Hukuku (Genel Hükümler), Gözden Geçirilmiş 11. Baskı, Ankara 2016 (Borçlar Hukuku).
• AYAN, Serkan: İnşaat Sözleşmesinde Yüklenicinin Temerrüdü, Ankara 2008 (Yüklenicinin Temerrüdü).
• AYDEMİR, Efrail: Eser Sözleşmesi ve İnşaat Hukuku, Güncellenmiş 3. Baskı, Ankara 2016.
• AYDINCIK, Şirin: Yapma Borçlarının İfa Edilmemesi ve Hukuki Sonuç-ları Özellikle TBK m. 113/1 Kapsamında Nama İfa, İstanbul 2013.
• AYDINCIK MİDYAT, Şirin: Türk İnşaat Hukukunda Nama İfa, İnal, Emrehan/Baysal, Başak (Editörler), İnşaat Hukuku ve Uygulaması, İstanbul 2017, s. 63-113.
• AYDOĞDU, Murat/KAHVECİ, Nalan: Türk Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri (Sözleşmeler Hukuku), 5. Baskı, Ankara 2021.
• BAŞARAN, Zeynep Sümeyra: “İnşaat Sözleşmesinde Yüklenicinin Te-merrüdünün Koşulları”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Prof. Dr. Şeref Ertaş’a Armağan, C. 19, Özel Sayı-2017, s. 1305-1338.
• BİLGİN YÜCE, Melek/ARSLAN YILMAZ, Gül: “Eser Sözleşmesinde Üçüncü Kişinin İfası”, Anadolu Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergi-si, C. 8, S. 2, 2022, s. 215-246.
• CANSEL, Erol/ÖZEL, Çağlar, Borçlar Hukuku Genel Hükümler C. 1, Güncellenmiş 2. Baskı, Ankara 2017.
• COŞKUN, Mahmut: İnşaat Sözleşmelerinden Kaynaklanan Davalar, Güncellenmiş 2. Baskı, Ankara 2020.
• DAYINLARLI, Kemal: İstisna Akdinde Müteahhidin ve İş Sahibinin Temerrüdü, 2. Bası, Ankara 2002.
• DURAK, Yasemin: “Arsa Payı Karşılığı Kat Yapımı Sözleşmesi”, İÜHFD, C. 1, 2015, s. 207-252.
• DUMAN, İlker Hasan: İnşaat Hukuku, Güncellenmiş 12. Baskı, Ankara 2022.
• ERDOĞAN, Ersin: “Yapma Borçlarının İcrası ve Bazı Temel Sorunlar”, Ankara Barosu Dergisi, C. 75, S. 2, 2017, s. 145-175.
• EREN, Fikret: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 27. Baskı, Ankara 2022.
• ERİŞİR, Evrim: Geçici Hukukî Korumanın Temelleri ve İhtiyatî Tedbir Türleri, İstanbul 2013.
• FURRER, Andreas/MULLER-CHEN, Markus/ÇETİNER, Bilgehan: Borç-lar Hukuku Genel Hükümler, İstanbul 2021.
• GÜMÜŞSOY KARAKURT, Güler: Eser Sözleşmesinde Yüklenicinin Borca Aykırılığının Önceden Belli Olması, Ankara 2017.
• GÜNAY, Erhan: Arsa Payı Karşılığı İnşaat Yapım Sözleşmesinden Kay-naklanan Uyuşmazlıklar, Güncellenmiş 4. Baskı, Ankara 2021.
• GÜNDOĞDU, Fatih: Borca Aykırılık Hallerinden Kusurlu İfa İmkânsız-lığı ve Hukuki Sonuçları, İstanbul 2014.
• GÜNDOĞDU, Fatih: Eser Sözleşmesinde İş Sahibinin Vadeden Önce İşi Başkasına Yaptırma Hakkı (TBK m. 473 f.2), İstanbul 2019.
• İMAMOĞLU, S. Hülya: “Yapma Borcunun İfa Edilmemesine İlişkin TBK m. 113/1 Hükmünün Hukuki Niteliği ve Uygulanma Şartları Üzerine Bir Değerlendirme”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 12, S. 2, 2021, s. 808-823.
• KABLAN, Ahmet İhsan: Eser Sözleşmesinde Nama İfa (TBK 473/II hükmüne göre), Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Üni-versitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul 2020.
• KAPLAN, İbrahim: “Eser Sözleşmelerinde İşin Başkasına Yaptırılması ve İhale Farkı Tazminatları”, Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, C. 13, S. 1, 1985, s. 5-11.
• KARADAŞ, İzzet: Eser (İnşaat Yapım) Sözleşmeleri, Ankara 2016.
• KAYAR, İsmail, Borçlar Hukuku Genel Hükümler Özel Borç İlişkileri, Güncellenmiş 11. Baskı, Ankara 2019.
• KILIÇOĞLU, Ahmet, M.: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Genişletil-miş 22. Bası, Ankara 2018.
• KOCAAĞA, Köksal: “Müteahhidin İşin Devamı Esnasında Özen Yü-kümünü İhlâl Ederek Eseri Ayıplı veya Sözleşmeye Aykırı Şekilde Yapacağının Anlaşılması Hâlinde İş Sahibinin BK. m. 358/II Uyarınca Sahip Olduğu Haklar”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 6, S. 1, 2004, s. 177-201.
• KOCAYUSUFPAŞAOĞLU, Necip/HATEMİ, Hüseyin/SEROZAN, Ro-na/ARPACI, Abdülkadir: Borçlar Hukuku Genel Bölüm, İfa, İfa En-gelleri, Haksız Zenginleşme, Gözden Geçirilip Genişletilmiş 5. Bası, C. 3, İstanbul 2009.
• KOSTAKOĞLU, Cengiz: İçtihatlı İnşaat Hukuku ve Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmeleri, 5. Bası, İstanbul 2006.
• KURT, Leyla Müjde: Yüklenicinin Eseri Teslim Borcunda Temerrüdü, Ankara 2012.
• KURU, Baki: İstinaf Sistemine Göre Yazılmış Medenî Usul Hukuku, İs-tanbul 2016.
• MUMAY, Ezgi Buse: Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmelerinde Yükle-nicinin Temerrüdünden Dolayı Arsa Sahibinin Seçimlik Hakları, Ankara 2022.
• NOMER, Halûk Nami/ENGİN, Baki İlkay: Türk Borçlar Kanunu Şerhi Özel Borç İlişkileri, Cilt I: Satış Sözleşmesi, Gözden Geçirilmiş 6. Ba-sı, Ankara 2022.
• NOMER, Halûk N.: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 6. Baskı, Ankara 2017.
• OĞUZMAN, M. Kemal/ÖZ, M. Turgut: Borçlar Hukuku Genel Hüküm-ler C. I, Gözden Geçirilmiş 16. Bası, İstanbul 2018.
• ÖZ, Turgut: İnşaat Sözleşmesi ve İlgili Mevzuat, 3. Baskı, İstanbul 2016.
• ÖZÇELİK, Ş. Barış: “Sözleşmeden Doğan Borçların İfasında Hukukî İmkânsızlık ve Sonuçları”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 63, S. 3, 2014, s. 569, 622.
• ÖZDEMİR, Mehmet: Yargıtay ve İstinaf Uygulamasında Geçici Hukuki Korumalar, Güncellenmiş ve Gözden Geçirilmiş 2. Baskı, Ankara 2021.
• ÖZYÜREK, Mehmet: “Arsa Payı Karşılığı Kat Yapım Sözleşmesinde Yüklenicinin Temerrüdü ve Sonuçları”, Selçuk Üniversitesi Adalet Meslek Yüksekokulu Dergisi, C. 2, S. 2, 2019, s. 65-118.
• PEKCANITEZ, Hakan/ATALAY, Oğuz/ÖZEKES, Muhammet: Medenî Usûl Hukuku, 10. Bası, İstanbul 2022.
• RUHİ, Canan, RUHİ, Ahmet Cemal: Eser Sözleşmesi ve Eser Sözleşme-sinden Kaynaklanan Davalar, Ankara 2018.
• SAVAŞ, Abdurrahman: “Türk Borçlar Hukukunda İkale Sözleşmesi”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, C. 1, S. 26, 2016, s. 105-141.
• SEÇER, Öz: Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesi, 1. Baskı, Ankara, 2023.
• SELİMOĞLU, Yaşar Engin: Eser Sözleşmesi, 5. Baskı, Ankara 2021.
• SÜTÇÜ, Nezih: Kat Karşılığı İnşaat Yapım Sözleşmesi, C. I, Güncellen-miş ve Genişletilmiş 7. Baskı, Ankara 2021.
• ŞENOCAK, Zarife: Eser Sözleşmesinde Ayıbın Giderilmesini İsteme Hakkı, Ankara 2002.
• TANRIVER, Süha: Medenî Usûl Hukuku, C. 2, Ankara 2021.
• TEKİNAY, Selâhattin Sulhi/AKMAN, Sermet/BURCUOĞLU, Ha-luk/ALTOP, Atilla: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Yeniden Göz-den Geçirilmiş ve Genişletilmiş 7. Baskı, İstanbul 1993.
• TUNÇOMAĞ, Kenan: Türk Borçlar Hukuku Genel Hükümler, C. I, Üzerinde Çalışılmış ve Geliştirilmiş 6. Bası, İstanbul 1976.
• TUTKUN, Ceyda: İnşaat Hukukunda Alt Yüklenicilik Sözleşmeleri, 2. Baskı, Ankara 2021.
• YALÇINDURAN, Türker: Alt İstisna (Taşeronluk) Sözleşmesi, Yetkin Yayınları, Ankara 2000.
• ÜREM, Müge: Eser Sözleşmesinde Erken Dönme, 1. Baskı, İstanbul 2017.
• YAVUZ, Cevdet: Türk Borçlar Hukuku Özel Hükümler, Yenilenmiş 10. Bası, İstanbul 2014.
• YENER, Mehmet Deniz: “Yargıtay Kararları Kapsamında İmara Aykırı Yapılarda Tescil ve Tazminat Talepleri”, Marmara Üniversitesi Hu-kuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, C. 22, S. 3, 2016, 2967-2976.
• YILMAZ, Ejder: Geçici Hukuki Himaye Tedbirleri, C. 1, Ankara 2001.
• ZEVKLİLER, Aydın/GÖKYAYLA, K. Emre: Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, 17. Bası, Ankara 2017.