Protection of Young Seafarers in Maritime Labour Law

Yıl 2024, Sayı: 58, 387 - 416, 04.04.2024

Ş. Esra Baskan

https://doi.org/10.54049/taad.1466882

Öz

Labour protection of child and young workers constitutes one of the most important fields of labour law. For this reason, regulations have been included in the United Nations Convention on the Rights of the Child, the European Social Charter (Revised), various Conventions of the International Labour Organization and our national legislation for the protection of the workers in question. These regulations generally appear in the form of stipulating a minimum working age, limiting the job that child and young workers can work in, limiting working hours, increasing rest periods and including special protective measures in occupational health and safety. On the other hand, seafarers are in need of additional protection due to the difficult working conditions brought about by working at sea. In the Maritime Labour Law No 854, there is no regulation regarding young seafarers. Although there are some regulations within the Regulation on Seafarers and Pilots, the Occupational Health and Safety Law No 6331 and the regulations enacted under this Law, they are insufficient. Because, although it is not yet in force in terms of our law, detailed regulations regarding young seafarers are included in the Maritime Labour Convention 2006, the minimum working age on ships is determined as sixteen as a rule, the working hours of young seafarers are limited to 8 hours a day and 40 hours a week and envisaged to make special regulations regarding annual paid leave, special regulations were envisaged, and detailed regulations were made on the occupational health and safety of young ship workers. The aim of this paper is to examine the regulations within the scope of the protection of young seafarers in maritime labour law and in this context, to evaluate the national legislation against the regulations of the Maritime Labour Convention 2006.

DENİZ İŞ HUKUKUNDA GENÇ GEMİ ÇALIŞANLARININ KORUNMASI

Öz

Zihinsel ve fiziksel olarak olgunluğa erişmemiş, aynı zamanda eğitimleri devam eden çocuk ve genç işçilerin bedensel, fiziksel ve ahlaki gelişimlerine engel olunmaması, aynı zamanda eğitimlerine zarar gelmemesi için çalışma hayatında özel olarak korunması gerekir. Bu itibarla çocuk ve genç işçilerin korunması iş hukukunun en önemli alanlarından biri olup, bir yandan Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi, Gözden Geçirilmiş Avrupa Sosyal Şartı ve Uluslararası Çalışma Örgütü sözleşmelerinde diğer taraftan ulusal mevzuatımızda konuya ilişkin özel düzenlemelere yer verilmiştir. Söz konusu düzenlemeler genel olarak asgari bir çalışma yaşının öngörülmesi, çocuk ve genç işçilerin çalışabilecekleri işlerin ve çalışma sürelerinin sınırlanması, dinlenme sürelerinin arttırılması ile iş sağlığı ve güvenliğinde özel koruyucu önlemlere yer verilmesi şeklinde karşımıza çıkmaktadır. Genç gemi çalışanları ise, denizciliğin beraberinde getirdiği güç çalışma koşulları dolayısıyla ayrıca korumaya muhtaçtır. Buna rağmen 854 sayılı Deniz İş Kanunu’nda genç gemi çalışanlarına ilişkin olarak hiçbir düzenlemeye yer verilmemiştir. Gemi Adamları ve Kılavuz Kaptanlar Yönetmeliği ile 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve bu Kanun kapsamında çıkarılan yönetmelikler kapsamında yer alan bazı düzenlemeler genç gemi çalışanları için kimi hükümler içermekle birlikte yetersizdir. Zira gerek onaylamış olduğumuz Uluslararası Çalışma Örgütü sözleşmelerinde gerekse hukukumuz açısından henüz yürürlükte olmasa da Denizcilik Çalışma Sözleşmesinde (Maritime Labour Convention – 2006) (MLC 2006) genç gemi çalışanlarına ilişkin ayrıntılı düzenlemelere yer verilmiştir. Özellikle Denizcilik Çalışma Sözleşmesiyle gemilerde asgari çalışma yaşı kural olarak 16 olarak belirlenmiş, genç gemi çalışanlarının çalışma süreleri günde 8 saati ve haftada 40 saat ile sınırlandırılmış, yıllık ücretli izne ilişkin özel düzenlemeler yapılması öngörülmüş, genç gemi çalışanlarının iş sağlığı ve güvenliği konusunda da ayrıntılı düzenlemeler yapılmıştır. Çalışmamızda, deniz iş hukukunda genç gemi çalışanlarının korunması kapsamındaki düzenlemeler incelenmiş, özellikle Denizcilik Çalışma Sözleşmesi düzenlemeleri karşısında ulusal mevzuatımız değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Gemi çalışanları, genç gemi çalışanları, deniz iş hukuku, Denizcilik Çalışma Sözleşmesi, asgari çalışma yaşı, genç gemi çalışanlarının korunması

Kaynakça

• Akyiğit E, ‘Deniz İş Kanunu’nda Yıllık Ücretli İzin’ (2012) 24 (1-2) TÜHİS İş Hukuku ve İktisat Dergisi 1-41
• Algantürk Light D, ‘“Deniz İş Sözleşmesi 2006” Hakkında İnceleme ve Değerlendirme’ (2007) XI (1-2) Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 269-278
• Akyüz E, Çocuk Hukuku (6. Bası, Pegem Akademi Yayınevi 2018)
• Arslan Ertürk A, ‘Gemi Adamına Ödenecek Fazla Çalışma Ücretinin Güncel Yargıtay Kararları Işığında Değerlendirilmesi” (2020) 43 Sicil İş Hukuku Dergisi 105-125
• Aykaç H B, ‘Hukuksal Açıdan Çocuk ve Genç İşçiliği’ (2015) 116 Türkiye Barolar Birliği Dergisi 335-386
• Bakırcı K, ‘Türk İş Hukuku’nda Çocuk ve Genç İşçilere Yönelik Ayrımcılık’ Berrin Ceylan Ataman (ed) Prof. Dr. Cahit Talas Anısına Güncel Sosyal Politika Tartışmaları (Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayını 2007) 102-133
• Bakırcı K, Çocuk ve Genç İşçilerin Haklarının Korunması (1. Bası, Beta Yayınevi 2004)
• Baumler R, ‘Working Time Limits at Sea, a Hundred-Year Construction’ (2020) 121 1-14 Marine Policy <https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7434424/pdf/main.pdf> Erişim Tarihi 23 Mayıs 2023
• Bedük N, Deniz İş Sözleşmesi (1. Bası, Ekin Yayınevi 2012)
• Bedük M N, ‘ILO Tarafından Kabul Edilen Konsolide Bir Sözleşme “Deniz İş Sözleşmesi” (2012) 27 Sicil İş Hukuku Dergisi 242-259
• Bozkurt Gümrükçüoğlu Y, ‘Mevzuatımızda Çocuk ve Genç İşçilerin Çalışma Yaşamında Korunmasına İlişkin Düzenlemelere Genel Bir Bakış’ (2013) 15 (Özel Sayı) Prof. Dr. Polat Soyer’e Armağan Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 481-545
• Brooks S K ve Greenberg N, ‘Mental Health and Psychological Wellbeing of Maritime Personnel: A Systematic Review’ (2022) 10 (139) BMC Psychology <https://bmcpsychology.biomedcentral.com/articles/10.1186/s40359-022-00850-4> Erişim Tarihi 20 Mayıs 2023
• Bullard M G, ‘Child Labor Prohibitions Are Universal, Binding, And Obligatory Law: The Evolving State Of Customary İnternational Law Concerning The Unempowered Child Laborer’ (2001) 24 (1) Houston Journal of International Law <https://international.vlex.com/vid/binding-evolving-customary-concerning-56467393> Erişim Tarihi 23 Mayıs 2023
• Centel T, Çocuklar ile Gençlerin İş Güvenliği (1. Bası, Fakülteler Matbaası 1982)
• Civan O E, ‘İş Sağlığı ve Güvenliğinde Özel Politika Gerektiren Gruplar’ (2017) 4 Ankara Barosu Dergisi 205-290
• Demir F, ‘Çalışma Hayatında Çocukların Korunması’ (2012) 12 (Özel Sayı) Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 547-577
• Doğan Yenisey K, İş Hukukunun Emredici Yapısı (1. Bası, Beta Yayınevi 2014)
• Dündar Aravacık E, ‘Deniz İş Hukukunda Fazla Çalışmaya İlişkin Sorunların Yargıtay Kararları Işığında Değerlendirilmesi’ (2017) 19 (Özel Sayı) Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Prof. Dr. Şeref Ertaş Armağanı 2057-2099
• Ekmekçi Ö, ‘Deniz İş Hukukunda İş Süreleri ve Fazla Çalışma’ (1996) 1 (3-4) Deniz Hukuku Dergisi, 37-46
• Engin M, ‘Gençlerin İş Güvenliği’ (1994) 8 (5) Çimento İşveren Dergisi 11-3
• Eyrenci Ö, Taşkent S, Ulucan D ve Baskan Ş E, İş Hukuku (10. Bası, Beta Yayınevi 2020)
• Güner D, Gemi Çalışanlarının Çalışma Süreleri (2001) 15 (6) Çimento İşveren Dergisi 7-29
• Gürsel İ, ‘Çalışan Çocuk ve Gençlerin Korunması’ (2016) LXXIV (Özel Sayı) İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası 415-464
• Halatçı Ulusoy Ü, ‘MLC 2006 (Denizcilik Çalışma Sözleşmesi ile Değişikliklerinin Önemine ve Türk Hukuku’nda Onayına İlişkin Bir Değerlendirme’ (2020) 5 (2) Çankaya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 4191-4216.
• Kar B, Deniz İş Hukuku (3. Bası, Yetkin Yayınları 2021)
• Karaman M H, ‘Deniz İş Kanunu Kapsamında Çalışan İşçilerin Yıllık Ücretli İzin Hakkı’ (2018) 40 Sicil İş Hukuku Dergisi 114-131
• Kökkılınç A G, Çocuk İşçinin İş İlişkisi (1. Bası, Legal Yayınevi 2023)
• Narmanlıoğlu Ü, ‘İş Hukukunda Çocukların Korunması’ (2000) Prof. Dr. Seyfullah Edis’e Armağan 669-682
• Özkaraca E ve Ünal C, ‘Küçüklerin Çalışmasına İlişkin Yasak ve Sınırlamalar ile Bunlara Aykırılık Halinde İş Sözleşmesinin Geçersizliği Sorunu’ (2014) 20 (1) Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi Prof. Dr. Ali Rıza Okur’a Armağan 355-410
• Öztürk Ö, ‘Deniz İş Hukukunda Fazla Çalışmanın Esasları’ (2019) 5 (2) İstanbul Aydın Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 209- 238
• Şahin B, Çocuk İşçilerin Korunması (1. Bası, Yetkin Yayınları 2010)
• Tuğ A ve Baysal U, ‘İş Hukukunda Çocuk ve Genç İşçilerin Korunması’ (2011) II Prof. Dr. Sarper Süzek’e Armağan, 1869-1879
• Tulukçu N B, ‘Deniz İş Kanunu’na Göre Gemi Adamlarının Yıllık Ücretli İzin Hakkı’ (2023) 198 Terazi Hukuk Dergisi 105-122
• Tuncay C, ‘ILO Normları Işığında Gemi Adamının Çalışma ve Dinlenme Süreleri’ (2008) Prof. Dr. Devrim Ulucan’a Armağan 91-127
• Turner N, Deng C, Granger S, Wingate T G, Shafqat R ve Dueck P, ‘Young Workers and Safety: A Critical Review and Future Research Agenda’ (2022) (83) Journal of Safety Research <https://pdf.sciencedirectassets.com/271707/1-s2.> Erişim Tarihi 23 Mayıs 2023
• Ulucan D, Deniz İş Hukukuna İlişkin Temel Bilgiler (1. Bası, Türk Denizciler Sendikası Yayını 1986)
• Windau J ve Meyer S, ‘Occupational İnjuries Among Young Workers’ (2005) 128 (10) Monthly Labor Review <https://www.jstor.org/stable/23803788> Erişim Tarihi 23 Mayıs 2023
• Windau J, Sygnatur E ve Toscano G, ‘Profile of Work Injuries Incurred by Young Workers’ (1999) 122 (6) Monthly Labor Review <https://www.jstor.org/stable/41845063> Erişim Tarihi 23 Mayıs 2023