An üzerine felsefi ve teolojik bir değerlendirme

Yıl 2023, Sayı: 40, 69 - 75, 29.06.2023

Tuncay İmamoğlu Muhammed Enes Dağ Saliha Kılıç

Öz

Zaman, düşünce tarihinde üzerinde çokça tartışılmış ve muhtelif tanımlamaları yapılmış bir kavramdır. Bu makale de zamanın tanımlamasından ziyade onun üzerinde özellikle an kavramı merkezli bir düşünce etkinliği ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bilhassa zaman ve an kavramları arasındaki farka değinilmiştir. Zamanın hareketin olduğu yerde var olduğunu, anın ise hem hareketin hem de durağanlığın olduğu her yerde karşımıza çıktığını belirterek zamanın akışkan hayatı ölçülebilir kılma çabasında var oluşuyla, anın ise bu akışkanlığın her safhasında var olduğuna temas edilmiştir. Aynı zamanda anın varoluş ile mütemadiyen yan yana olduğu, algılanışının ise bireylerin tecrübeleriyle zuhur ettiği görüşü ortaya konulmuştur.
An’ın insan tecrübesiyle anlam kazanması ve insanın anı nasıl değerlendirmesi gerektiği hususunda konu, kanaatimizce Asr Suresi ve Hz. Peygamberin (s.a.v) buyruğu ile temellendirilmiştir. Bahsi geçen konu, çeşitli filozofların görüşleri ile de desteklenmiştir. Daha sonra makalemizde modern düşüncenin insanı anı kaliteli yaşamaktan ziyade daha iyi gelecek vaadiyle kaygı ve huzursuzluğa sevk ettiğini ifade ettik. Makalemizin sonunda ise İslam’ın bu modern düşüncenin aksine insana akışkanlık içerisinde yaşarken anın kendisine sunduğu akışkanlığın her bir aşamasını en güzel şekilde değerlendirmesini emrettiği ve onu değerli bir maden gibi tavında işlemesi gerektiği mesajıyla sonuçlandırdık.

Anahtar Kelimeler

Varlık, Zaman, An

Kaynakça

• Augustinus, İtiraflar, çev. Dominik Pamir, Kaknüs Yayınları, İstanbul, 1999.
• Chul Han, Buyung, Ritüellerin Yok Oluşuna Dair, çev. Çağla Tanyeri, İnka kitap, İstanbul, 2022. Fromm, Erich, Sahip Olmak Ya da Olmak, çev. Aydın Arıtan, İstanbul, 2003.
• İmamoğlu,Tuncay, Modern Batı Düşüncesinin Felsefi Temelleri, İz yayınları, İstanbul, 2013. Kafka, Franz, Aforizmalar, Babil Yayınları, İstanbul, 2000.
• Köktürk, Milay, Zaman Üzerine Felsefi Soruşturma, Ötüken Yayınları, İstanbul, 2017.
• Topakkaya, Arslan, Zaman kavramı bağlamında Platon-Aristoteles karşılaştırması, FLSF (Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi), 2012 Bahar, sayı: 13.