Reflections of Social Media Usage After the 06 February Kahramanmaraş Centered Earthquakes

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 2, 248 - 269, 29.12.2023

Murat Demir

https://doi.org/10.46464/tdad.1334129

Öz

The earthquake, which cannot be ignored, caused the loss of tens of thousands of lives on February 06, 2023. Many of our citizens were rescued from under the rubble, with injuries. The technological devices used in the studies have contributed a lot. Thanks to the social media posts of our citizens who were both next to and under the rubble, many of our people could be reached more quickly. logistics etc. Many posts have been made in order to guide the aid efforts. Unfounded posts have had negative repercussions on rescue efforts. These posts caused unnecessary departure of rescue teams, social panic and anxiety. In this study, it has been shown with the help of data how social media can be beneficial for the wounds of the earthquake to be healed more quickly, for the aid and logistics activities to be better directed, and how unfounded posts cause negative effects. In the last section, the prominent aspect and statistical data of Twitter in the shares were examined.

Anahtar Kelimeler

Disaster management, Earthquake, Social media, Twitter

06 Şubat Kahramanmaraş Merkezli Depremler Sonrasında Sosyal Medya Kullanımının Yansımaları

Öz

Göz ardı edilemeyecek gerçeğimiz deprem, 06 Şubat 2023’de on binlerce can kaybına sebep olmuştur. Enkaz altından yaralı bir şekilde birçok vatandaşımız kurtarılmıştır. Çalışmalarda kullanılan teknolojik cihazların çok fazla katkısı olmuştur. Gerek enkazların yanında gerekse enkaz altında kalan vatandaşlarımızın sosyal medya paylaşımları vesilesi ile birçok insanımıza daha çabuk ulaşılabilmiştir. Lojistik vb. yardım çalışmalarına yön verebilmek amacıyla birçok paylaşım yapılmıştır. Asılsız paylaşımların kurtarma çalışmalarına olumsuz yansımaları olmuştur. Bu paylaşımlar kurtarma ekiplerinin gereksiz intikaline, toplumsal panik ve endişeye sebep olmuştur. Bu çalışmada, sosyal medyanın depremin yaralarının daha çabuk sarılabilmesi, yardım ve lojistik çalışmalarının daha iyi yönlendirilebilmesi için nasıl faydalı olabildiği, asılsız paylaşımların nasıl olumsuz etkilere sebep olduğu veriler yardımıyla gösterilmiştir. Son bölümde Twitter’ın paylaşımlar içerisindeki öne çıkan yönü ve istatistiksel verileri incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Afet yönetimi, Deprem, Sosyal medya, Twitter

Kaynakça

• AFAD, 2023. Deprem Öncesi, Anı Ve Sonrası Önlemini Al, Güvende Kal, T.C. İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetim Başkanlığı, Erişim adresi: https://www.afad.gov.tr/deprem-oncesi-ani-ve-sonrasi-onlemini-al-guvende-kal.
• Anadolu Ajansı, 2023. Teyitli dezenformasyon Erişim adresi: https://www.aa.com.tr/tr/teyithatti/blog/teyitli-dezenformasyon/1815487.
• Börühan G., Ersoy P., Tek Ö.B., 2012. Afet yönetiminde lojistik planlama ve kontrol listesi yönetiminin önemi, Ulusal Lojistik ve Tedarik Zinciri Kongresi, Konya.
• Ceren A., 2023. Türkiye’de Afet Yönetimi ve Afetlerde Teknoloji Kullanımının Önemi, R&S - Research Studies Anatolia Journal, 6(1), 78-106, doi: 10.33723/rs.1217203.
• Çanakçı M., Şaşmazlar C., Öztürk S., 2022. Afet ve Kriz Yönetiminde Sosyal Medyanın Kullanımı Üzerine Bir Araştırma: Twitter Örneği, Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 11(3), 882-897, doi: 10.37989/gumussagbil.1136584.
• Demir V., 2008. Lojistik yönetim sisteminde maliyet hesaplaması, Nobel Yayıncılık, İstanbul.
• Demiröz K., 2020. Afet Kriz Yönetiminde Sosyal Medyanın İşlevselliği ve Zararları Üzerine Bir İnceleme, Resilience, 4(2) , 293-304, DOI: 10.32569/resilience.735807.
• Doğrulukpayı, 2023. AFAD, Samsun’da Bir Saat İçinde Deprem Olacak Uyarısı Yapmadı, Erişim adresi: https://www.dogrulukpayi.com/dogruluk-kontrolu/afad-samsun-da-bir-saat-icinde-deprem-olacak-uyarisi-yapmadi.
• Dufty N., 2012. Using social media to build community disaster resilience. The Australian journal of emergency management, 27(1), 40-45.
• Ekşi A., 2016. Afet Yönetiminde Temel Etik İlkeler, Bütünleşik Afet Yönetimi, İlkem Yayınları, İzmir.
• Erol V., 2022. Sosyal Medyanın Türk Aile Yapısına Etkisi. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 24 (43), 1127-1139.
• Github 2023. acikyazilimagi/afet-org, Erişim adresi: https://github.com/acikkaynak/afet-org/blob/main/README.tr.md.
• Günboyu Gazetesi, 2023. Flaş flaş... Deprem sonrası kahreden Whatsapp konuşmaları! Enkaz altında herkes yardım istiyor, Erişim adresi: https://www.gunboyugazetesi.com.tr/pazarcik-depremi-sonrasi-kahreden-whatsapp-konusmalari-enkaz-altinda-herkes-yardim-istiyor-167543h.htm
• HaberTürk, 2023. Twitter deprem bölgesinin sesi oldu, HaberTürk Teknoloji, Erişim adresi: https://www.haberturk.com/89witter-deprem-bolgesinin-sesi-oldu-3564115-teknoloji.
• Kapur G.B., Bezek S., Dyal J., 2016. Effective Communication During Disaster Making Use of Technology, Media, and Human Resources. Apple Academic Press Inc.
• Karaman Z.T., Altay A., 2016. Bütünleşik Afet Yönetimi, İlkem Yayınları, İzmir.
• Karaman Z.T., 2016. Afet Yönetimine Giriş ve Türkiye’de Örgütlenme, Bütünleşik Afet Yönetimi, editörler: Zerrin Toprak Karaman, Asuman Altay, 1-36, İlkem Yayınevi, İzmir.
• Küçük B., 2023. Managerial Planning in Disaster Logistics: Model Proposal for Logistics Administrative Structuring in Pandemics, Journal of Disaster and Risk, 6(1), 148-164.
• Milliyet Gazetesi, 2023. '1 saat içinde 6.3 deprem olacak' paylaşımı! Samsun Valiliği'nden açıklama geldi, Erişim adresi: https://www.milliyet.com.tr/gundem/1-saat-icinde-6-3-deprem-olacak-paylasimi-samsun-valiliginden-aciklama-geldi-6899361.
• Oral V., Turan M., 2018. Social Media Use in Disasters. International Journal of Scientific and Technological Research, 4(10), 282-293.
• Önder Ö., Yaman M., 2017. Afet Yönetimi, Ekin Yayınevi, Bursa.
• Pektaş P., 2012. İlçe Bazında Afet Lojistiği: Başakşehir uygulaması, Yüksek Lisans Tezi, Bahçeşehir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Sabah Gazetesi, 2023. Hatay'da alçak provokasyon! 'Baraj patladı' yalanı krize neden oldu, Erişim adresi: https://www.sabah.com.tr/gundem/2023/02/11/hatayda-alcak-provokasyon-baraj-patladi-yalani-krize-neden-oldu?paging=3.
• SonDakika.com, 2023. Deprem sonrası enkaz altından yardım isteyen kadının sesini Haluk Levent duydu Erişim adresi: https://www.sondakika.com/magazin/haber-deprem-sonrasi-enkaz-altindan-yardim-isteyen-15610463/.
• Twitter 1, 2023. Erişim adresi: https://twitter.com/ProfDemirtas/status/1623040856142843966.
• Twitter 2, 2023. Erişim adresi: https://twitter.com/GlarungYedek/status/1623511721368248322.
• Twitter 3, 2023. Erişim adresi: https://twitter.com/GlarungYedek/status/1623263533679927299.
• Twitter 4, 2023. Erişim adresi: https://twitter.com/TransferWeb1/status/1623483741921312770.
• Twitter 5, 2023. Erişim adresi: https://twitter.com/Astromatikk/status/1622651731761930240.
• Twitter 6, 2023. Erişim adresi: https://twitter.com/semasinerji/status/1622995000479866881.
• Twitter 7, 2023. Erişim adresi: https://twitter.com/ovencomer/status/1624218777809215491.
• Twitter 8, 2023. Erişim adresi: https://twitter.com/adbaanalytics/status/1627683711788392449.
• Turan M., Cengiz E., 2021. Afetlerde Güvenli Şehir Değerlendirmesi: Puan Kart Uygulaması, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 12(2), 642-664, 2021.
• Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı, 2023. Sosyal Medya Kullanım Kılavuzu, Erişim adresi: https://www.iletisim.gov.tr/uploads/docs/SosyalMedyaKullanimKilavuzu.pdf.
• Usta E., Yükseler M., 2021. Afetlerde Sosyal Medya Kullanımı ve Etik İkilemler: İzmir Seferihisar Depremi Örneği, Afet ve Risk Dergisi, 4(2), 249-269, doi: 10.35341/afet.981246.
• Usta G., 2023. Afet Yönetimi Odağında Orman Yangınlarının Değerlendirilmesi, Afet ve Risk Dergisi 6(1), 18-35.
• Vural Z.B.A., Bat M., 2010. Yeni Bir İletişim Ortamı Olarak Sosyal Medya: Ege Üniversitesi İletişim Fakültesine Yönelik Bir Araştırma, Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 5(20), 3348-3382, Doi:10.19168/jyu.65130.
• Westerman D., Spence P.R., Van Der Heide B., 2014. Social Media as Information Source: Recency of Updates and Credibility of Information, J. Comput-Mediat Comm, 19, 171-183. https://doi.org/10.1111/jcc4.12041.
• Wikipedi, 2023. Twitter, Erişim adresi: https://tr.wikipedia.org/wiki/Twitter#
• Yeniçağ Gazetesi, 2023. Sosyal medya hayatını kurtardı. Enkazın altından mesaj attı, Erişim adresi: https://www.yenicaggazetesi.com.tr/enkazin-altindan-sosyal-medyayi-kullandi-hayati-kurtuldu-627044h.htm.
• Yıldızgörür M.R., 2018. Sosyal Medya Güvenilirlik Algısının Bilgi Paylaşma Davranışıyla İlişkisi: Anadolu Üniversitesi Öğrencileri Örneği, Doktora Tezi, Eskişehir Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eskişehir, Türkiye.