Tek yıldızlarda dönme hareketinin hızı manyetik frenleme ile 200-300 km/sn değerlerinden 3-5 km/sn değerlerine kadar yavaşladığı 1960 lardan beri bilinmektedir. Bir yıldızın yakın çift yıldız bileşeni olması halinde karşı bileşene kütle çekimsel kilitlenme nedeniyle yavaşlayamamakta ancak ilginç bir mekanizmayla yörünge küçülmekte, değen çift yıldızların tek yıldızlara dönüşmesi kaçınılmaz hale gelmektedir. Sonunda, yıldızın çekirdeklerinin çarpışması ve nova benzeri bir patlamanın oluşması beklenmektedir. Değen çift yıldızların istatistiği dikkate alındığında çok sayıda benzer patlamanın gözlenmiş olması gerekirdi. Halbuki birkaç örnek gözlenebilmiş olup, birisi V1309 Sco’dır. Bu gözlemsel çift yıldız astronomisinde önemli bir paradoksdur. Bu çalışmada V1309 Sco’nun gözlemsel ışık eğrisi analizlerinden, değen çift yıldızların tek yıldıza dönüşüm süreci gözlemsel ve kuramsal olarak yorumlanmıştır
TÜBİTAK
Bu makale Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Fizik Anabilim Dalı doktora öğrencisi Mümin GÜNEŞ’in doktora tez çalışmasından üretilmiştir.
It has been known since the 1960s that the speed of rotation in single stars slows down from 200-300 km/sec to 3-5 km/sec by magnetic braking. If a star has a close binary component, it cannot slow down due to gravitational locking to the opposite component. Eventually, the cores of the star are expected to collide and a nova-like explosion to occur. Considering the statistics of colliding binary stars, many similar explosions should have been observed. However, a few examples have been observed, one of which is V1309 Sco. This is an important paradox in observational binary astronomy. In this study, the transformation process of contact binary stars into single stars will be interpreted observationally and theoretically from the observational light curve analyzes of V1309 Sco.
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | Astronomik Bilimler (Diğer) |
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Erken Görünüm Tarihi | 18 Aralık 2023 |
Yayımlanma Tarihi | 31 Aralık 2023 |
Gönderilme Tarihi | 6 Kasım 2022 |
Kabul Tarihi | 12 Aralık 2022 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Cilt: 4 Sayı: 3 - Özel Sayı: 22. Ulusal Astronomi Kongresi Bildirileri |
TJAA, Türk Astronomi Derneğinin (TAD) bir yayınıdır.