Natural plants of the Sandras Mountain (Köyceğiz-Muğla) traditionally employed for therapeutic purposes

Yıl 2024, Cilt: 25 Sayı: 1, 32 - 40, 30.03.2024

Kenan Akbaş Merve Çıtakoğlu Serhat Davran

https://doi.org/10.18182/tjf.1380456

Öz

This study was carried out between 2022 and 2023 in Yayla, Çayhisar, Sazak and Otmanlar neighborhoods located at the foothills of Sanras Mountain (Köyceğiz-Muğla). The main material of the study consists of plants determined as a result of surveys conducted with people living in these neighborhoods. A total of 73 people were interviewed in the survey. 41 of them are men and 32 are women. As a result of the interviews, it was determined that the local people benefit from 46 plant taxa growing naturally in the environment for therapeutic purposes. Among all plants evaluated; Salvia fruticosa Mill. and Origanum onites L. are seen as the most preferred by the local people. They use these plants through infusion in village coffeehouses and homes.

Anahtar Kelimeler

Ethnobotany, Muğla, Natural plants, Traditional medicine

Destekleyen Kurum

TÜBİTAK

Proje Numarası

1919B012109764

Teşekkür

A part of this work was presented at the "5th International Non-Wood Forest Products Symposium". This study was supported by TÜBİTAK 2209-A University Students Research Projects Support Program with the project code "1919B012109764".

Sandras Dağı'nın (Köyceğiz-Muğla) geleneksel olarak tedavi amaçlı kullanılan doğal bitkileri

Öz

Bu çalışma 2022-2023 yılları arasında Sandras Dağı (Köyceğiz-Muğla) eteklerinde yer alan Yayla, Çayhisar, Sazak ve Otmanlar mahallelerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın ana materyalini bu mahallelerde yaşayan insanlarla yapılan anketler sonucunda belirlenen bitkiler oluşturmaktadır. Anket çalışması için toplam 73 kişiyle görüşüldü; bunların 41'i erkek, 32'si kadındır. Yapılan görüşmeler sonucunda yöre halkının çevrede doğal olarak yetişen 46 bitki taksonundan tedavi amaçlı yararlandığı belirlenmiştir. Değerlendirilen tüm bitkiler arasında; Salvia fruticosa Mill. ve Origanum onites L. yöre halkının en çok tercih ettiği türler olarak görülmektedir. Bu bitkiler köy kahvelerinde ve evlerde, infüzyon yoluyla kullanılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Etnobotanik, Muğla, Doğal bitkiler, Geleneksel tıp

Proje Numarası

1919B012109764

Kaynakça

• Akan, H., Öz, A. ve Pekmez, H., 2018. Ortaca (Muğla) yöresinde halk arasında kullanılan bazı bitkiler. Türk Tarım-Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 6(9): 1168-1174.
• Bak, F.E., Çifci, K., 2020. Artvin’in merkez köylerinde bazı tıbbi bitkilerin yöresel kullanımları. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 21(2): 318-329.
• Baytop, T., 1998. İngilizce Türkçe Botanik Kılavuzu. Eczacılık Fakültesi Yayınları, İstanbul.
• Berber, İ., Avşar, C., Çine, N., Bozkurt, N., Elmas, E., 2013. Determination of antibacterial and antifungal activities of methanolic extracts of some plants growing in Sinop Karaelmas. Science And Engineering Journal, 3(1): 10-16.
• Davis, P.H., 1965-1985. Flora of Turkey and East Aegean Islands. Vol. 1-9, Edinburgh University Press, Edinburgh.
• Davis, P.H., Mill, R.R., Tan, K., 1988. Flora of Turkey and East Aegean Islands. Vol. 10 (suppl. 1), Edinburgh University Press, Edinburgh.
• Ertuğ, F., 2004. Wild edible plants of the Bodrum area (Muğla, Turkey). Turkish Journal of Botany, 28(1-2): 161-174.
• Fakir, H., Korkmaz, M., Güller, B., 2009. Medicinal plant diversity of western Mediterrenean regionin Turkey. Journal of Applied Biological Sciences, 3(2): 30-40.
• Gül, R., Akbaş, K., Elmas, B., Özdemir, R., Topçuoğlu, B., 2023. Muğla’nın Nadir ve Endemik Bitkileri. Alternatif Yayıncılık, İstanbul.
• Güner, A., Kandemir, A., Menemen, Y., Yıldırım, H., Aslan, S., Ekşi, G., Güner, I., Çimen, A.Ö., (edlr.) 2018. Resimli Türkiye Florası. Cilt 2. ANG Vakfı Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi Yayınları, İstanbul.
• Güner, A., Kandemir, A., Menemen, Y., Yıldırım, H., Aslan, S., Çimen, A.Ö., Güner, I., Ekşi Bona, G., Şen Gökmen, F., (edlr.) 2022. Resimli Türkiye Florası. Cilt 3a. ANG Vakfı Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi Yayınları, İstanbul.
• Güneri, E., Türkoğlu, T., Yıldıztekin, M., 2023. Köyceğiz-Dalyan özel çevre koruma bölgesinde geleneksel olarak kullanılan şifalı bitkilerin sürdürülebilirliğinin araştırılması. Journal of the Institute of Science and Technology, 13(1): 130-142.
• Gürdal, B., Kültür, Ş., 2013. An ethnobotanical study of medicinal plants in Marmaris (Muğla, Turkey). Journal of Ethnopharmacology, 146(1): 113-126.
• Honda, G., Yeşilada, E., Tabata, M., Sezik, E., Fujita, T., Takeda, Y., Takaishi, Y., Tanaka, T., 1996. Traditional medicine in Turkey VI. Folk medicine in west Anatolia: Afyon, Kütahya, Denizli, Muğla, Aydın provinces. Journal of Ethnopharmacology, 53(2): 75–87.
• Kazan, D., 2007. Ortaca (Muğla) ilçesinin etnobotaniği. Yüksek Lisans Tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Biyoloji Ana Bilim Dalı, Muğla.
• Kıncal, S., Ceylan, O., Görk, G., 2021. Ethnobotanical features of Ula (Muğla/Turkey) district. Biological Diversity and Conservation, 14(1): 69-81.
• Sağıroğlu, M., Dalgıccedil, S., Toksoy, S., 2013. Medicinal plants used in Dalaman (Muğla), Turkey. Journal of Medicinal Plants Research, 7(28): 2053-2066.
• Sargın, S.A., 2021. Plants used against obesity in Turkish folk medicine: A review. Journal of Ethnopharmacology, 270, 113841.
• Sayar, A., Öztürk, M., Güvensen, A., Özdemir, F., 1995. Muğla (Türkiye) ilindeki bazı türlerin tnobotanik özellikleri. Ot Sistematik Botanik Dergisi, 2(1): 151-160.
• Sıcak, Y., Çolak, Ö. F., İlhan, V., Sevindik, E., Alkan, N., 2013. Köyceğiz yöresinde halk arasında yaygın olarak kullanılan bazı tıbbi ve aromatik bitkiler. Anadolu Doğa Bilimleri Dergisi, 4(2): 70-77.
• Tuzlacı, E., 2005. Bodrum’da Bitkiler ve Yaşam. Güzel Sanatlar Matbaası, İstanbul.
• Uysal, G., 2008. Köyceğiz (Muğla) ilçesinin etnobotaniği. Yüksek Lisans Tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Biyoloji Ana Bilim Dalı, Muğla.
• Yıldırımlı, Ş., 2004. Etnobotanik ve Türk etnobotaniği. Kekibeç, 17: 175-193.