Orta Doğu’da Devletler Arası Askeri Anlaşmazlıkların Modellenmesi

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 2, 49 - 74, 30.12.2023

Zuhal Çalık Topuz

https://doi.org/10.26513/tocd.1312562

Öz

Orta Doğu coğrafyası dünyanın çatışmalarla parçalanmış tek bölgesi olmamasına rağmen, uzun zamandır dünyanın en çatışmalı bölgelerinden biri olarak kabul edilmektedir. Çatışmalar ve savaşlar, Orta Doğu’nun bölgesel sistemini derinden etkilemiştir. Çatışmalar ve savaşların olumsuz etkileri, devletler arası askeri anlaşmazlıkların nedenini anlamayı oldukça gerekli kılmaktadır. Devletler arası askeri anlaşmazlıklara yönelik tarihsel veri setlerinin varlığı ise askeri anlaşmazlıkların nicel yöntemlerle modellenmesini sağlamaktadır. Bu amaçla çalışmada Marwala tarafından kapsamlı bir şekilde incelenen ve açıklanan yedi bağımsız değişken (ittifak, komşuluk, uzaklık, büyük güç, kapasite, demokrasi ve ekonomik bağımlılık) ile Orta Doğu’daki devletler arası askeri anlaşmazlıklar, lojistik regresyon analizi ile modellenmiştir. Nicel analiz sonuçlarına göre bu yedi değişkenden en çok ekonomik bağımlılık faktörü (negatif yönde) ve komşuluk faktörünün (pozitif yönde) Orta Doğu devletlerinin askeri anlaşmazlığı ile ilişkili olduğu anlaşılmıştır. Diğer bir ifadeyle, Orta Doğu devletlerinin ekonomik açıdan bağımlı olduğu devletler ile daha az ve komşularıyla daha fazla askeri anlaşmazlık yaşadığı anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Orta Doğu, Devlet, Lojistik Regresyon, Askeri Anlaşmazlık

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

Yok

Teşekkür

Verilerin analizinde danışmanlığı için Dr. Arif Cem Topuz’a teşekkür ederim.

Modeling Interstate Militarized Dispute in the Middle East

Öz

Although the Middle East is not the only region torn by conflicts, it has long been recognized as one of the most conflict-ridden regions of the world. Conflicts and wars have profoundly affected the regional system of the Middle East. The adverse effects of conflicts and wars make it essential to understand the causes of inter-state militarized disputes. The availability of historical datasets on inter-state militarized disputes enables the modeling of militarized conflicts using quantitative methods. For this purpose, in this study, the seven independent variables (alliance, contingency, distance, great power, capability, democracy, and economic dependency), which were extensively examined and explained by Marwala, were modeled by logistic regression analysis. According to the results of the quantitative analysis, the economic dependency factor (negatively) and the contingency factor (positively) were found to be most related to the military conflicts of the Middle Eastern states. In other words, Middle Eastern states have been found to have fewer militarized disputes with economically dependent states and more militarized disputes with their neighbors.

Anahtar Kelimeler

Middle East, State, Militarized Dispute, Logistic Regression

Proje Numarası

Yok

Kaynakça

• Alkan, Mustafa. “Osmanlı Devleti’nin ‘İslam Birliği’ Siyaseti: Ortadoğu’nun Osmanlılaşması.” Gazi Akademik Bakış 9, no. 18 (2016): 17-32.
• Anderson, Lisa. “Peace and Democracy in the Middle East: The Constraints of Soft Budgets.” Journal of International Affairs 49, no. 1, (1995): 25-44.
• Beck, Nathaniel, Gary King, ve Langche Zeng. “Improving Quantitative Studies of International Conflict: A Conjecture.” American Political Science Review 94, no. 1 (2000): 21– 35.
• Bibek, Chand. “Dynamics of Rivalry Between Geographically Contiguous Regional Powers: The Case of Sino‐Indian Competition.” Asian Politics & Policy 11, no. 1 (2019): 122-143.
• Blake, H. Gerald. “International Boundaries and Territorial Stability in the Middle East: An Assessment.” GeoJournal 28, no. 3 (1992): 365-373.
• Center For Systemic Peace, “The Polity Project”, Son Erişim: 28 Ekim 2023, https://www.systemicpeace.org/polityproject.html.
• Cleveland, William. Modern Ortadoğu’nun Tarihi, çev. Mehmet Harmancı, İstanbul: Agora Kitaplığı, 2008.
• Colaresi, Michael, Karen Rasler ve William Thompson. Strategic Rivalries in World Politics Position, Space and Conflict Escalation. Cambridge: Cambridge University Press, 2008.
• Colgan, Jeff D. Oil. Conflict and U.S. National Interests, BELFER Center, Policy Brief, Ekim 2013, https://www.belfercenter.org/publication/oil-conflict-and-us-national-interests.
• Correlates of War (COW), “Datasets,” Son Erişim: 28 Ekim 2023, https://correlatesofwar.org/data-sets/.
• Dursun, Davut. “Ortadoğu’nun Ekonomik, Sosyal ve Siyasi Yapı Özellikleri Üzerine Genel Tespitler.” Journal of Social Policy Conferences, no.50 (2005):1231-1274.
• Embel Özdemirkıran Merve. “Orta Doğu’da Modern Devletin İnşası: Irak ve Suriye Örnekleri Üzerinden Bir Değerlendirme” , Türkiye Ortadoğu Çalışmaları Dergisi 8, no. 1, (2021): 157-189.
• Fawcett, Louise (ed.). International Relations of The Middle East. Oxford University Press, 2016.
• Gartzke, Erik ve Alex Weisiger. Dynamic Difference and The Democratic Peace. San Diego, CA: University of California, 2008.
• Gartzke, Erik, Li, Quan ve Boehmer Charles. “Investing in the Peace: Economic Interdependence and International Conflict.” International Organization 55, no. 2 (2001): 391–438.
• Gibler, Douglas M. ve Meredith Sarkees. Coding Manual for v3.0 of the Corrlates of War Formal Interstate Alliance Data set, 1816-2000 (2002).
• Gochman Charles ve Maoz, Zeev. “Militarized Interstate Disputes: 1816-1976.” Conflict Resolution 28, no. 4 (1984): 585–615.
• Haass, Richard. “The New Middle East.” Foreign Affairs 85, no.6 (2006): 2-11.
• Halliday, Fred. The Middle East in International Relations: Power, Politics and Ideology. UK: Cambridge University Press, 2005.
• Hinnebusch, Raymond. The International Politics of The Middle East. Manchester: Manchester University Press, 2003.
• Huth, Paul. Standing your ground: Territorial disputes and international conflict. Michigan: University of Michigan Press, 2009.
• IDEA, “ Africa and The Middle East: Resilient Democratic Aspirations and Opportunities for Consolidation, Son Erişim: 27 Ekim 2023, https://www.idea.int/gsod-2021/africa-middle-east.
• İşyar, Ö. Göksel ve Damla Taşdemir Kaderli. “Ortadoğu Politikaları Bağlamında Devrim Sonrası İran Dış Politikasının Temel Bileşenleri ve Dinamikleri”, Bursa Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 40 no.1 (2021): 63-94.
• Kant, Immanuel. Ebedi Barış Üzerine Felsefi Deneme. çev. Yavuz Abadan ve Seha L. Meray, Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, 1960.
• Khan, Akbar ve Amjad Ali. “Understanding the Maintenance of Rivalries and Causes of Wars in the Middle East.” The Korean Journal of International Studies 20 no. 3 (2022): 359-384.
• Khan, Akbar. “Steps-to-War Theory and Interstate Wars in the Middle East: Is State-Sponsored Terrorism Another Escalating Step?.” Journal of Asian an African Studies 56 no.7, (2021): 1-17.
• LaValley, Michael P. “Logistic regression,” Circulation 117 no. 18, (2008): 2395-2399.
• Lewis, Bernard. The Shaping of the Modern Middle East. Oxford: Oxford University Press, 1994.
• Maoz, Zeev. “Dyadic Militarized Interstate Disputes (DYMID1.1),” Dataset-Version 1.1. ftp://spirit.tau.ac.il./zeevmaoz/dyadmid60.xls. Şifre Korunmuştur (1999).
• Marwala, Tshilidzi. Advanced Information and Knowledge Processing. London: Springer- Verlag, 2013.
• Marwala, Tshilidzi ve Lagazio Monica. “Modeling and Controlling Interstate Conflict,” International Joint Conference on Neural Networks 2, (2004): 1233-1238.
• Mather, Yassamine. “The Fall of the Ottoman Empire and Current Conflict in the Middle East”, Critique 42, no. 3 (2014): 471-485.
• Meriç, Cemil. Kırk Ambar, İstanbul: Ötüken Yayınları, 1980.
• Milton-Edwards, Beverley ve Hinchcliffe, Peter. Conflicts in the Middle East Since 1945, United Kingdom: Routledge Taylor & Francis Group, 2007.
• MiMarco, Louis A. Traditions, Changes, and Challenges: Military Operations and The Middle Eastern City, Fort Leavenworth/ Kansas: Combat Studies Institute Press, 2004.
• Mundy, Jacob. “The Oil Security Myth and Middle East Insecurity”, MERİP, 2020, https://merip.org/2020/06/the-oil-for-security-myth-and-middle-east-insecurity/
• Owen, Roger. State, Power and Politics in The Making of The Modern Middle East. UK: Routledge, 2013.
• Skrede, Gleditsch ve K. Michael D. Ward. “Visualization in the Study of International Relations, in Mintz”, A., Russett, (eds.), New Directions in International Relations, Lexington Books, MA, Lexington, (2005) ss. 65–91.
• Smith, Dan. The State of The Middle East: An Atlas of Conflict and Resolution. UK: Routledge, 2014.
• Sørli, Mirjam E., Nils Petter Gleditsch ve Håvard Strand. “Why is There So Much Conflict in The Middle East?.” Journal of Conflict Resolution 49, no.1 (2005): 141-165.
• Stodola, Petr, et al. “Modelling Militarized Interstate Disputes Using Data Mining Techniques: Prevention and Prediction of Conflicts.” The Journal of Defense Modeling and Simulation 18, no. 4 (2021): 469-483.
• Şulul, Cevher. “Doğu Kavramı ve Coğrafi Sınırları.” Muhafazakâr Düşünce Dergisi 43, (2018): 153-163.
• Wang, Wenjian. ve Xu, Zongben. “A Heuristic Training for Support Vector Regression.” Neurocomputing 61, (2004): 259-275.
• Yerasimos, Stefanos. Milliyetler ve Sınırlar Balkanlar, Kafkasya ve Orta Doğu, çev. Şirin Tekeli, İstanbul: İletişim Yayınları, 2015.