SÜPREMATİZM ETKİLERİNİN ÜÇ BOYUTLU SERAMİK FORMLAR İLE MORFOLOJİK BİRLİKTELİĞİ

Yıl 2024, Cilt: 14 Sayı: 1, 47 - 65, 28.12.2023

Ferit Cihat Sertkaya Kaan Canduran

https://doi.org/10.7456/tojdac.1369588

Öz

20. yüzyılın başlarında, yeni düşüncelerin görüldüğü dönemde Rus Avangard sanatçı Kazimir Malevich’in öncülüğünde Süprematizm akımı ortaya çıkmıştır. Köklerini Kübizm ve Fütürizmden alan Süprematizm geometrik soyutlamalardan beslenmiştir. Temel geometrik şekillerin, yalın bir biçimde aktarılmasıyla ortaya konulduğu; ana felsefesinin doğadaki biçimlerin değil, geometrik temel şekillerin belli düzende bir araya getirilerek ifade edildiği anlayıştır. Morfoloji ise; şekil, yapı, renk, desen, boyut ve biçim konularını ele alan iç ve dış görünüşü farklı açılardan değerlendiren bilim dalıdır. Araştırma kapsamında Süprematizm’in dayandığı temel ilkeler, felsefi açıdan incelenerek Morfoloji bilim dalının sanatla ve Süprematizm’le olan birlikteliği kolektif olarak değerlendirilmiştir. Ayrıca, üç boyutlu artistik seramik formlara yansımaları yorumlanarak, Süprematizm akımındaki geometrik biçimlerin, çağdaş dille seramik sanatına nasıl yansıdığı, Morfolojiyle etkileşiminin ne şekilde olduğu hakkında araştırma yapılmıştır. Uygulama sürecinde her iki başlık altında toplanan ifade dilinin ortaya çıkardığı disiplinler arası birliktelik; seramik sanatı özelinde estetik ve sanatsal kaygı ile şekillendirilen çağdaş yorumlar açısından değerlendirilmiştir. Süprematizm’in kaderini değiştiren ve akımın başlamasında Siyah Kare önemli olmuş ve bu akımın önde gelen tasarımlarından biri olarak görülmüştür. Bu nitel araştırma kapsamında, Süprematizm’in geometrik keskin çizgilerden oluşan yapısı ile Morfolojinin şekil, biçim ve boyut özellikleri birlikte ele alınarak; seramik malzemenin plastikliğinin bu kıstaslar doğrultusunda tasarlanıp şekillendirilmesi üzerine bir önerme sunulmuştur. Yöntem olarak iki boyutlu siyah karenin biçimsel yapısından yola çıkarak Süprematizm ve Morfoloji konularının seramik sanatıyla bağ kurulması, ayrıca plastik bir malzeme olan çamurun keskin ve yumuşak hatlarla üç boyutlu şekillendirilmesi ile sanatsal ifadeye ulaşılması hedeflenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Süprematizm, Kazimir Malevich, Seramik, Morfoloij, Sanat

MORPHOLOGICAL COMBINATION OF SUPREMATISM ELEMENTS AND THREE-DIMENSIONAL CERAMIC FORMS

Öz

At the beginning of the 20th century, in a period of new ideas, the Suprematism movement emerged under the leadership of Russian Avant-garde artist Kazimir Malevich. Suprematism, which has its roots in Cubism and Futurism, was nourished by geometric abstractions. It is revealed by transferring basic geometric shapes in a simple way; It is the understanding that its main philosophy is expressed by bringing together basic geometric shapes in a certain order, not the forms in nature. Morphology is; It is a branch of science that evaluates internal and external appearance from different perspectives, dealing with shape, structure, color, pattern, size and form. Within the scope of the research, the basic principles on which Suprematism is based were examined from a philosophical perspective and the association of the discipline of Morphology with art and Suprematism was evaluated collectively. In addition, by interpreting their reflections on three-dimensional artistic ceramic forms, research was conducted on how the geometric forms in the Suprematism movement were reflected in ceramic art in contemporary language and how they interacted with morphology. The interdisciplinary unity created by the expression language collected under both headings in the application process; It has been evaluated in terms of contemporary interpretations shaped by aesthetic and artistic concerns, specifically ceramic art. The Black Square was important in changing the fate of Suprematism and starting the movement, and it was seen as one of the leading designs of this movement. Within the scope of this qualitative research, Suprematism's structure consisting of geometric sharp lines and the shape, form and size features of Morphology are considered together; A proposal is presented on the design and shaping of the plasticity of the ceramic material in line with these criteria. As a method, it is aimed to establish a connection between the subjects of Suprematism and Morphology with ceramic art, based on the formal structure of the two-dimensional black square, and to achieve artistic expression by shaping clay, a plastic material, in three dimensions with sharp and soft lines.

Anahtar Kelimeler

Suprematism, Kazimir Malevich, Ceramics, Morphologi, Art

Kaynakça

• Acartürk, B. (2005). Konstrüktivizmin ve Süprematizmin Seramik Sanatına Etkileri. (Tez No. 162645) [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi. Ulusal Tez Merkezi].
• Adalı, O. (2004). Türkiye Türkçesinde Biçimbirimler. Papatya Yayıncılık.
• Archdaily.com. (2023, 6 Nisan). Zaha Hadid on Russian Artist Kazimir Malevich. https://www.archdaily.com/530641/zaha-hadid-on-russian-artist-kazimir-malevich. (URL-8).
• Aronoff, M. & Fudeman, K. (2004). What is Morphology, "Morphology and Morphological Analysis".Blackwell Publishing.
• Artnet.com. (2023, 12 Temmuz). Past Auction, https://www.artnet.com/artists/robert-arneson/portrait-of-the-artist-as-a-clever-old-dog-eeB4YbLinLm_GVvq9WDMXA2. (URL-12).
• Artsy.net. (2023, 5 Nisan). https://www.artsy.net/artwork/kasimir-severinovich-malevich-suprematist-tea-service-limited-edition-with-signed-coa. (URL-4).
• Baskıcı, Z. & Şölenay, E. (2012) Dadaizm Sanat Akımı ve Seramik Sanatına Etkisi. Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, 29. s.35-47.
• Bonfand, A. (1994). Soyut Sanat (I. Ergüden, Çev.). Dost Kitabevi.
• Giderer, H. E. (2003). Resmin Sonu. Ütopya Yayınevi.
• Glover, M. (2023, 20 Ekim). Kasimir Malevich's 'Black Square': What does it say to you?, https://www.independent.co.uk/arts-entertainment/art/features/kasimir-malevich-s-black-square-what-does-it-say-to-you-9608316.html. (URL-1).
• Harrington, J. W. (2020). Suprematism: Revolutionary Art For Revolutionary Times.
• Instagram. (2023, 13 Temmuz). Ddseramik, https://www.instagram.com/ddseramik/ (URL-16).
• Kamm Teapot Foundation. (2023, 5 Nisan). https://kammteapotfoundation.org/product/kazimir-malevich-suprematist-teapot/. (URL-3).
• Karabaş, P. A. & Damar, M. B. (2016). Avangard Sanatçı Kazimir Maleviç ve Süprematizm. İdil Dergisi, 5/20. 101-112.
• Katemacdowell.com. (2023, 12 Temmuz). https://www.katemacdowell.com/canary3.html. (URL-13).
• Kerameikon.com. (2023, 25 Nisan). Velimir Vukicevic, https://www.kerameikon.com/enclanovigal.php?what=1&tip=1&id=101&subgroupeid=101& bck=1. (URL-5).
• Kuhnen, F. (2023, 21 Ekim). https://sculpture2015.blogspot.com/search?q=Robert+Arneson.
• Little, S. (2013). İzmler Sanatı Anlamak (D. N. Özer, Çev.). Yem Yayınları.
• MadhviSubrahmanian.com. (2023, 13 Temmuz). https://www.madhvisubrahmanian.com/. (URL-9).
• MadhviSubrahmanian.com. (2023, 13 Temmuz). https://www.madhvisubrahmanian.com/. (URL-15).
• Maleviç, K. (2013). Nesnesiz Dünya Süprematizm Manifestosu (C. Taban, Çev.). Dedalus Kitap.
• Moma.org. (2023, 20 Ekim). Suprematicheskaia kompozitsia: beloe na belom (Suprematist composition: white on white), https://www.moma.org/interactives/exhibitions/2012/inventingabstraction/?work=146. (URL-2).
• Pinterest. (2023, 12 Temmuz). https://www.pinterest.cl/pin/548102217166437033/. (URL-10).
• Racine Art Museum. (2023, 21 Ekim). https://www.ramart.org/exhibit/playful-pensive-artists-issues/. (URL-14).
• Ralphpucci.com. (2023, 5 Nisan). Fran Taubman, https://ralphpucci.com/collections/suprematism-wall-sculpture-s5-2/. (URL-6).
• Ralphpucci.com. (2023, 5 Nisan). Fran Taubman, https://ralphpucci.com/collections/suprematism-wall-sculpture-s5. (URL-7).
• Rona, Z. & Beykan, M. (1997). Süprematizm, Eczacıbaşı Sanat Ansiklopedisi, Cilt 2. Yem Yayınevi.
• Rona, Z. (2008). Süprematizm, Eczacıbaşı Sanat Ansiklopedisi, Cilt 3. Yem Yayınevi.
• Sezer, C. (1997). Soyut Resimde Çizgisel Düzenleme ve Renk İlişkisi. (Tez No. 61269) [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi. Ulusal Tez Merkezi].
• Sınmaz, S. & Özdemir, H. A. (2016). Türkiye Şehir Planlama Pratiğinin Kentsel Morfoloji ve Tipoloji Üzerindeki Etkileri, Siverek Kenti İçin Bir Değerlendirme. İdealkent, 18. 8-33.
• Singulart. (2023, 20 Ekim). https://www.singulart.com/en/blog/2020/05/01/bicycle-wheel-1913-the-story-of-marcel-duchamps-pioneering-style/.
• Taylor, J. F. (2023, 20 Ekim). Makale, https://www.archdaily.com/530641/zaha-hadid-on-russian-artist-kazimir-malevich.
• The Worley Gig. (2023, 12 Temmuz). Modern Art Monday Presents: Robert Arneson, Ronny Portable, https://worleygig.com/2023/06/26/modern-art-money-presents-robert-arneson-ronny-portable/. (URL-11).
• Tunalı, İ. (1981). Felsefenin Işığında Modern Resim. Resim Kitabevi.
• Tunalı, İ. (2008). Felsefenin Işığında Modern Resimden Avangarde Resme. Remzi Kitabevi.
• Uzun, N. E. (2006). “Biçimbilim”. A. Kocaman (Ed.), Dilbilim: Temel Kavramlar Sorunlar Tartışmalar. (s. 43-62 ). Dil Derneği Yayınları.
• Zümrüt, Y. (2015). Seramik Sanatçısı Velimir Vukicevic ve Çözümsüz Bulmacaları. Yedi Sanat Tasarım ve Bilim Dergisi, 13, s. 33-40.