İLK VE ORTAOKUL ÖĞRETMENLERİNİN ALGILARINA GÖRE ÖRGÜTSEL SESSİZLİK VE İŞE YABANCILAŞMASI ARASINDAKİ İLİŞKİ (Tunceli İli Örneği)

Yıl 2024, Cilt: 28 Sayı: 1, 273 - 292, 07.04.2024

Meltem Ökdem

https://doi.org/10.20296/tsadergisi.1119074

Öz

Bilim ve teknolojideki gelişmeler insanların değer yargılarının değişmesine neden olmaktadır. Bu durum aynı zamanda insanlar arasında güven duygusunun azalmasına, sosyal uyumsuzluğa, bireyciliğin artmasına ve insanların yalnızlaşmasına neden olmaktadır. Bu durumda, insanların iş ve özel hayatlarını etkileyerek psikolojik ve sosyal sorunlara neden olmaktadır. Bu sorunlardan iş ile ilgili olarak en önemlileri işe yabancılaşma ve örgütsel sessizliktir. Bu araştırmada Tunceli ilinde görev yapan öğretmenlerin işe yabancılaşma düzeyleri ve örgütsel sessizlik düzeyleri araştırılmış ve işe yabancılaşma ve örgütsel sessizlik arasındaki ilişkiye bakılmıştır. Araştırma grubunu Tunceli ilinde çalışan 221öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanın alt problemlerine çözüm bulmak için frekans, yüzde ve aritmetik ortalama, öğretmenlerin işe yabancılaşma ölçeğinin alt boyutlarında cinsiyet ve medeni durum değişkenlerine göre anlamlı bir fark olup olmadığını bulmak amacıyla Mann Whitney U ile testi yapılıştır,

Araştırmanın sonucunda öğretmenlerin işe yabancılaşma ölçeğinin güçsüzlük ve yabancılaşma alt boyutlarına ilişkin algılarının “bazen” düzeyinde anlamsızlık, yalıtılmışlık boyutlarına ilişkin algılarının ise “nadiren” olduğu görülmüştür Öğretmenlerin örgütsel sessizlik ölçeği’nin okul ortamı, sessizliğin kaynağı ve yönetici alt boyutlarına ilişkin algılarının “orta” düzeyde olduğu görülmüştür. İşe yabancılaşma güçsüzlük, anlamsızlık, yalıtılmışlık, yabancılaşma alt boyutları birlikte örgütsel sessizliğinin puanları ile orta düzeyde ve anlamlı bir ilişki vermektedir. Bulgulara dayalı olarak önerilerin bazıları şunlardır: Okul yöneticilerinin öğretmenlere kendilerini rahatça ifade edebileceği bir ortam yaratmalıdır. Okullarda iyi bir iletişim ağı ile öğretmenleri okulla ilgili konularda bilgilendirmenin, alınacak kararlara onları bir şekilde dahil etmenin onların okula yabancılaşma duygularını azaltacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

İşe yabancılaşma, Örgütsel Sessizlik, Öğretmen

Kaynakça

• Algın, İ. (2014). Üniversitelerde Örgütsel Sessizlik. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Altınkurt Y. (2014). The Relationship between School Climate and Teachers' Organizational Silence Behaviors. Anthropologıst. 18(2): 289-297
• Agarwal, S. ( 1993). Influence of Formalization on Role Stress, Organizational Commitment, and Work Alienation of Salespersons: A Cross-National Comparative Study. Journal of International Business Studies 24; 715–739.
• Apak, F. (2016). Okul yöneticilerinin gücü kullanma biçimleri ile öğretmenlerin örgütsel sessizlik düzeyleri arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, (YÖK Tez No: 427281), Okan Üniversitesi, İstanbul
• Aşık, N. (2018). İşe Yabancılaşma Boyutlarının Demografik Faktörler Açısından İncelenmesi Journal of Business Science (JOBS), 2018; 6(3): 175-197. Ateş, T.& Önder, E. ( 2019). Effect of Marital Situation and Gender on Educators’ Organizational Silence: A Meta-Analysis. H. U. Journal of Education. 34(3): 786-803.
• Atmaca, T. (2020). Öğretmenlerin kişilik tipleri ile mesleğe yabancılaşma arasındaki ilişki. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20 (1), 491-506.
• Babadağ, M. (2018). İşe yabancılaşmanın sanal kaytarma üzerindeki etkisi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(39), 207-239.
• Barçın, N., (2012), İşletmelerde Örgütsel Sessizliğin Örgütsel Bağlılık ve İş Tatminine Etkisi Üzerine Bir Araştırma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü . Bildik, B. (2009). Liderlik tarzları, örgütsel sessizlik ve örgütsel bağlılık ilişkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gebze
• Çakal, G. (2016). Ortaöğretim kurumlarında çalışan öğretmenlerin okul yönetimine katılma ile örgütsel sessizlik algıları arasındaki ilişki (Tekirdağ ili örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu