KREŞ VE GÜNDÜZ BAKIMEVLERİNDE ÇALIŞAN ÇOCUK BAKICILARININ GÖZÜNDEN ÖZEL GEREKSİNİMLİ BİREYLER

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 1, 109 - 129, 16.12.2023

Kevser Kılıç Nesime Kübra Terzioğlu Muratcan Akbıyık

Öz

Bu araştırmanın genel amacı kreş ve gündüz bakımevlerinde çalışan çocuk bakıcılarının özel gereksinimli bireylere ilişkin görüşlerini incelemektir. Bu kapsamda araştırmada nitel araştırma yaklaşımı temel alınarak durum çalışması deseni kullanılmıştır. Araştırmanın verileri araştırmacılar tarafından hazırlanan ve üç ayrı alan uzmanından uzman görüşü alınarak oluşturulan yarı yapılandırılmış görüşme formuyla toplanmıştır. Görüşmeler katılımcılar ile yüz yüze gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu Bolu ili merkez ilçesinde üç ayrı bağımsız kreş ve gündüz bakımevlerinde çalışmakta olan 10 çocuk bakıcısı oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında toplanan veriler, içerik analizi ile analiz edilmiştir. Analizler sonucunda görüşler temelde beş temaya ayrılmıştır. Bu temalar olumlu düşünceler, olumsuz düşünceler, destek sağlanması, program yeterliliği ve iş birliği gerekliliği şeklindedir. Araştırma bulgularına bakıldığında çocuk bakıcılarının özel gereksinimli çocuklar, kurumlar, aileleri, kaynak/materyal temini, etkinlik çeşidi ve sayısı, bilgilendirme ve danışma, alan uzmanı ve programlar hakkında olumlu ve olumsuz görüşlerinin olduğu ve bu konularda ihtiyaçlarının da olduğu görülmüştür. Araştırma sonucu doğrultusunda çocuk bakıcılarının özel gereksinimli çocuklar ile ilgili olumlu ve olumsuz görüşleri olmak ile birlikte onlar ile çalışırken desteğe ihtiyaç duydukları bilgisine ulaşılmaktadır. Araştırma bulguları ve sonuçlarından yola çıkılarak gelecek araştırmalar için, bu araştırmada yer verilen olumsuz görüşlerin ve ihtiyaçların giderilmesine yönelik çalışmalar yürütülmesi ile, bu konuda daha geniş çalışma grupları ile daha fazla sayıda araştırma yapılarak sonuçların sınanması önerilebilir.
Anahtar kelimeler: Kreş ve gündüz bakımevi, özel gereksinimli bireyler, çocuk bakıcısı

Anahtar Kelimeler

kreş ve gündüz bakımevi, özel gereksinimli bireyler, çocuk bakıcısı

Kaynakça

• Bozarslan, B., & Batu, E. S. (2014). Özel anaokullarında çalışan eğiticilerin okulöncesi dönemde kaynaştırma ile ilgili görüş ve önerileri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 86-108. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2014.14.2-5000091529
• Böddi, Z., Serfőző, M., Lassu, Z. F., & Kerekes, V. (2019). Inclusion-related experience and preparedness from the aspect of Hungarian preschool teacher candidates. International Journal of Early Childhood Special Education, 11(1), 80-91. https://doi.org/10.20489/intjecse.587251
• Chiner, E., & Cardona, M. C. (2013). Inclusive education in Spain: How do skills, resources, and supports affect regular education teachers’ perceptions of inclusion? International Journal of Inclusive Education, 17(5), 526-541. https://doi.org/10.1080/13603116.2012.689864
• Cohen, M. (2009). A guide to special education advocacy. Jessica Kingsley Publishers.
• Connor, M. (2000). Asperger syndrome (autistic spectrum disorder) and the self-reports of comprehensive school students. Educational Psychology in Practice, 16(3), 285-296. https://doi.org/10.1080/713666079
• Creswell, J. W. (2013). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five approaches. (3rd ed.). SAGE Publications.
• Çakıcı, A. (2020). Otizm spektrum bozukluğu olan çocukların kaynaştırma / bütünleştirme yoluyla eğitim sorunlarına genel bir bakış. Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Dergisi, 37(2), 81-105.
• Çetin E, M., & Sönmez, M. (2018). Çoklu yetersizliğe sahip çocuğu olan annelerin yaşadığı güçlüklerin belirlenmesi. İlköğretim Online, 17(3), 1252-1267.
• Dunlop, G., Iovannone, R., & Kincaid, D. (2008). Essential components for eff ctive autism educational programs. J. K. Luiselli, D. C. Russo, W. P. Christian & S. M. Wilczynski (Eds.). Effective practices for children with autism: Educational and behavioral support interventions that work (111-135). Oxford University Press.
• Değer, Ş. (2018). Yönetici ve öğretmen görüşlerine göre okul öncesi dönemde kaynaştırma eğitimi uygulamalarına yönelik tutumların incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. Kırklareli Üniversitesi
• Engel, A., Barnett, W.S, Anders, Y., & Taguma, M. (2015). Early childhood education and care policy review Norway. http://www.oecd.org/norway/Early-Childhood-Education-and-Care-Policy-Review-Norway.pdf
• Girli, A., & Atasoy, S. (2010). Otizm tanılı kaynaştırma öğrencilerine uygulanan bilişsel süreç yaklaşımına dayalı sosyal beceri programının etkililiğinin incelenmesi. İlköğretim Online, 9(3), 990-1006.
• Güleç Aslan, Y., Kırcaali İftar, G., & Uzuner, Y. (2009). Otistik çocuklar için davranışsal eğitim programı (OÇİDEP) ev uygulamasının bir çocukla incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 10(1), 1-25
• Hutchinson, N., Minnes, P., Burbidge, J., Dods, J., Pyle, A., & Dalton, C. J. (2015). Perspectives of Canadian teacher candidates on inclusion of children with developmental disabilities: A mixed-methods study. Exceptionality Education International, 25(2), 42– 64. https://doi.org/10.5206/eei.v25i2.7724
• Karaca, M. A., Kılıç, K., & Sarı, H. (2021). Ebeveynlerin otizmli çocuklarıyla ilgili günlük yaşam sürecinde karşılaştıkları güçlüklerin incelenmesi, Turkish Special Education Journal International, 3(2), 1-26.
• Kargın, T. (2007). Eğitsel değerlendirme ve bireyselleştirilmiş eğitim programı hazırlama süreci. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 8(01), 1-15. https://doi.org/10.1501/Ozlegt_0000000103
• Kirk, S. A., Gallagher, J. J., & Coleman, M. R. (2015). Educating exceptional children (14th ed.). Wadsworth Cengage Learning.
• Kurth, J. & Mastergeorge, A. M. (2009). Individual education plan goals and services for adolescents with autism: Impact of age and educational setting. The Journal of Special Education, 44(3), 146-160. http://dx.doi.org/10.1177/0022466908329825
• Kuzu, S. (2011). Öğretmen adaylarının kaynaştırma eğitimine yönelik tutumları ve öz duyarlık düzeylerinin karşılaştırılması [Yüksek lisans tezi] Marmara Üniversitesi
• Lancaster, J., & Bain, A. (2010). The design of pre-service inclusive education courses and their effects on self-efficacy: A comparative study. Asia-Pacific Journal of Teacher Education, 38(2), 117-128. https://doi.org/10.1080/13598661003678950
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. (2nd ed.). SAGE Publications.
• Ojala, M. (2010). Developing multicultural early childhood education in a finnish context. International Journal of Child Care and Education Policy, 4(1), 13-22. https://doi.org/10.1007/2288-6729-4-1-13
• Özaydın, L., & Çolak, A. (2011). Okul öncesi öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimine ve okul öncesi eğitimde kaynaştırma eğitimi hizmet içi eğitim programına ilişkin görüşleri. Kalem Uluslararası Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 1(1), 189-226. http://dx.doi.org/10.23863/kalem.2017.6
• Özel Çocuk Kulüplerinin Kuruluş ve İşleyiş Esasları Hakkında Yönetmelik. (2015). Resmi gazete (Sayı: 29342). https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2015/04/20150430-4.htm
• Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği. (2018). Resmi Gazete (Sayı: 30471). https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_07/09101900_ozel_egitim_hizmetleri_yonetmeligi_07072018.pdf
• Pierangelo, R., & Giuliani, G. (2008). Understanding assessment in the special education process. Corwin Press.
• Read, E. (2013). Mothers’ experiences of a prımary specialist provision for autism attended by their child [Unpublished doctoral dissertation]. University of East London.
• Smith, D. D. (2007). Introduction to special education: Make a difference. Pearson Education, Inc.
• Stewart, C., & Cash, W. (2008). Interviewing: Principles and practices. McGraw-Hill Humanities/Social Sciences/Languages.
• Sucuoğlu, B. (2003). Otizm ve otistik bozukluğu olan çocuklar. A. Ataman (Ed.), Özel gereksinimli çocuklar ve özel eğitime giriş (içinde 393-415). Gündüz Eğitim.
• Uçar, S. (2020). Okul öncesi eğitim kurumlarında çalışan eğitimciler dışındaki diğer personellerin kaynaştırmaya yönelik tutumlarının incelenmesi [Yüksek lisans tezi] Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi
• Wilmshurst, L., & Brue, A. W. (2005). A parent’s guide to special education. Amacom.
• Yener, C., & Dayı, E. (2021). Kaynaştırma öğrencileri ile çalışma yapan uzmanlar arasındaki bep sürecindeki iş birliğinin uzman ve aile görüşlerine dayalı olarak belirlenmesi. Trakya Eğitim Dergisi, 11(1), 76-93. https://doi.org/10.24315/tred.648737
• Yurttaş, A., & Aksu, A. (2022). Liderlik stilleri, okul kültürü ve okul dinamizmi ilişkisi. e-Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 9(2), 581-602. https://doi.org/10.30900/kafkasegt.1028940