Çocuk Evleri Hizmet Modelinde Psikososyal Destek Sağlayan Meslek Elemanlarının Deneyimleri: Sivil Toplum Kuruluşu Örneği

Yıl 2024, Cilt: 35 Sayı: 1, 113 - 135, 30.01.2024

Beyza Nur Yıldız Mustafa Karataş

https://doi.org/10.33417/tsh.1185725

Öz

Dünya üzerinde var olan sosyoekonomik ve kültürel sorunlardan en çok çocuklar olumsuz etkilenmekte, kimi zaman temel ihtiyaçları karşılanamamakta, sağlıklı bireyler olarak yetişmelerinin önüne geçilmektedir. Bu nedenle çocuklar aile desteğinden yoksun kalmakta, bazıları ise ihmal ve istismar durumlarıyla karşı karşıya kalmaktadır. Bu gibi durumlarda çocukların koruma altına alınma ihtiyacı ortaya çıkmaktadır. Yapılan araştırma ile; bir STK bünyesinde çalışan ve Devlet koruması altındaki çocuklara psikososyal destek sağlama deneyimi olmuş meslek elemanlarının, çocuk evleri hizmet modeline ve sunulan hizmetlere ilişkin düşünce ve değerlendirmelerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Nitel araştırma yöntemi kullanılarak gerçekleştirilen araştırmanın örneklemini 20 meslek elemanı oluşturmaktadır. Meslek elemanları ile çocuk evlerindeki deneyimleri üzerine yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla görüşmeler yapılmıştır. Araştırma sonucunda çocuk evlerinde psikososyal destek sağlayan meslek elemanlarının çocuk evleri hizmet modeline ve sunulan hizmetlere ilişkin olumlu görüşlerinin olduğu ancak süreç içerisinde uygulamaya yönelik birçok olumsuz durumla karşılaştıkları sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Hizmet, Çocuk Evleri, Psikososyal Destek, Korunmaya İhtiyaç Duyan Çocuk, Meslek Elemanı

The Experiences of Professional Staff That Provide Psychosocial Support in The Children’s Houses Service Model: The Example of a Non-Governmental Organization

Öz

Children are affected the most by the socio-economic and cultural problems in the world, sometimes their basic needs cannot be met, and they are prevented from growing up as healthy individuals. For this reason, children are deprived of family support, and some are faced with neglect and abuse. In such cases, the need for protection of children arises. With the research done, The aim of this study is to examine the opinions and evaluations of the professionals working in an NGO, who have experience in providing psychosocial support to children under the protection of the State, regarding the children's home service model and the services provided. The sample of the research, which was carried out using the qualitative research method, consists of 20 professional staff. Interviews were conducted with the professionals about their experiences in children's homes through a semi-structured interview form. As a result of the research, it has been concluded that the professionals who provide psychosocial support in children's homes have positive opinions about the children's home service model and the services provided, but they have encountered many negative situations in the process.

Anahtar Kelimeler

Social Work, Children's Homes, Psychosocial Support, Child in Need of Protection, Professional

Kaynakça

• Acar, B., vd. (2021). Çocuk evlerinde çalışan bakım elemanlarının mesleki yeterliliklerinin çocuk eğitimi ve bakımı açısından değerlendirilmesi. Sosyal Politika Çalışmalar Dergisi, 21(51), 502 - 538.
• ASHB (2022). 2021 Yılı Yıl Sonu Verileri. Erişim adresi: https://www.aile.gov.tr/media./10873 6/kurumsalistatistikler.pdf
• Aydın, B. ve Yaman, Ö. M. (2021). Sosyal hizmet uzmanlarının mesleki rollerini sahaya aktarma sürecinde yaşadıkları zorluklara yönelik bir araştırma. Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 23(41), 390-403.
• Aydoğdu, F. (2016). Çocuk evinde kalan çocukların karşılaştıkları sorunların ve beklentilerinin incelenmesi. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 5(1), 63-71.
• Bakılcı, A. (2019). Korunmaya ihtiyacı olan çocuklara yönelik çocuk evleri modelinin tarihsel süreci ve mutlu yuva derneği örneği (Yüksek lisans tezi). İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, İstanbul.
• Basım, N., vd. (2005). Çalışma yaşamında tükenmişlik: sosyal hizmet uzmanları ile hemşireler üzerine karşılaştırmalı bir çalışma. Toplum ve Sosyal Hizmet Dergisi, 16(2), 57 - 70.
• Başer, H. (2013). Çocuk refahı alanında yeni hizmet modeli "çocuk evleri" (Yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Gündüz, B. (2020). Meslek elemanlarının yaşadıkları ikincil travmatik stres. İstanbul Kent Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, 1(1), 1 - 14.
• Hüseyinoğlu, Ş. (2017). Korunmaya muhtaç çocukların korunma altına alınma nedenleri: İstanbul örneği (Yüksek lisans tezi). Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Karataş, Z. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Manevi Temelli Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1(1), 62-80. Erişim adresi: https://avys.omu.edu.tr/storage/app/public/kokdener/123091/13f.pdf
• Kök, M. (2016). Yetiştirme yurdundaki öğrencilerin psikolojik belirti düzeylerinin değerlendirilmesi (Yüksek lisans tezi). Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Mutlu Yuva Derneği (2022). Erişim Adresi: https://www.mutluyuva.org
• Salim, M. (2011). Geçmişten Günümüze Türkiye’de Çocuk Koruma Politikaları ve Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu (Yüksek lisans tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta.
• Sarıaltın, D. M. (2017). Kurum bakımındaki çocuklara ilişkin sistemin sosyal refah çalışanları gözüyle değerlendirilmesi (Yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Semerci, M., vd. (2020). Çocuk evlerinde çalışan bakım elemanlarının yaşadıkları sorunlara yönelik niteliksel bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(49), 171 – 188.
• SHÇEK (2008). Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü Çocuk Evleri Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik. Erişim Adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2008/10/20081005-1.htm
• Söğütlü, A. (2015). Çocuk refahı alanında çalışan personelin sevgi evleri modeline yönelik değerlendirmeleri (Yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Tuncer, B. ve Erdoğan, T., (2018) Korunmaya muhtaç çocuklar ve korunmaya muhtaç çocuklara sağlanan bakım yöntemlerı̇. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 3(2), 515-527.
• Yaşar, Ö. D. (2013). Korunmaya muhtaç çocukların yetiştirilmesinde çocuk yurtlarından çocuk evlerine geçişin, çocukların sosyo-kültürel ve psikolojik gelişimlerine etkisi üzerine bir çalışma: Isparta Örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(18), 199-221.
• Yavuz, C. (2016). Korunmaya muhtaç çocukların koruma ve bakım altına alınma nedenleri (Yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Yazıcı, E. (2012). Korunmaya muhtaç çocuklar ve çocuk evleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(18), 500-525.
• Yazıcı, E. (2013). Türkiye'de korunmaya muhtaç çocuklara yönelik sosyal hizmetler: kurum bakım hizmetinden yararlanmış bireyler üzerine bir araştırma (Doktora tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Yıldırım, A., Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Zengin, E., vd. (2012). Türkiye'de sosyal yardım uygulamaları. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 19(2), 133 - 142.