Sosyal Hizmet Öğrencilerinin Yoksulluğa İlişkin Tutumlarının İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 35 Sayı: 1, 41 - 63, 30.01.2024

İslam Akçe Sema Buz

https://doi.org/10.33417/tsh.1343616

Öz

Yoksulluk çağımızın önemli bir sosyal sorunudur. Çok boyutlu yapısı nedeniyle farklı açıklamalara ve anlamlandırmalara tabidir, buna bağlı olarak yoksulluğun anlamı ve tanımı değişebilmektedir. Sosyal çalışmacılar yoksullarla çalışarak bu sorunla mücadele etmektedir. Ancak yoksulluğun nedenleri hakkında yapılan araştırmaların eksikliği ve sosyal hizmet öğrencilerinin yoksullukla ilgili tutumlarının belirlenmemesi, gelecekteki mücadele çabalarının temel sorununu oluşturur. Bu doğrultuda araştırmanın amacı sosyal hizmet öğrencilerinin yoksulluğun nedenlerine yönelik tutumlarını analiz etmektir.
Araştırma, Türkiye'deki sosyal hizmet lisans eğitimi alan öğrencileri kapsamaktadır. 25.10.2022 tarihinde Yükseköğretim Bilgi Sistemi (YÖKSİS) verileri kullanılarak en yüksek taban puanlara sahip üniversitelerden seçilen 3. ve 4. Sınıflar arasından 232 öğrenci seçilmiştir. Katılımcıların sosyodemografik özelliklerinin olduğu "Kişisel Bilgi Formu" ile "Yoksulluğa İlişkin Nedensel Atıflar Ölçeği" gibi ölçme araçları kullanılmıştır.
Araştırmada, öğrencilerin yoksulluğun nedenlerine yönelik algılarının çoğunlukla yapısal yönü ağırlıklı olduğu; yoksullara yönelik sosyal hizmet uygulamalarının hak temelli yaklaşımla yürütülmesi gerektiği düşüncesinin yaygın olduğu görülmüştür. Sosyoekonomik durumun olumsuzlaştıkça yapısal atıf düzeylerinin arttığı ve kadınların erkeklere göre yoksulluğun nedenlerine daha fazla yapısal atıfta bulunduğu sonuçlarına ulaşılmıştır. Ayrıca kendini sosyal demokrat olarak tanımlayan bireyler yapısal, dindar olarak tanımlayanlar kaderci, muhafazakâr olarak tanımlayanlar ise bireysel atıflar yapmıştır.
Sosyal hizmet uzmanları, insan hakları temelli bir yaklaşımla müracaatçıların ihtiyaçlarına uygun müdahaleleri gerçekleştirmelidir. Sosyal çalışmacının kişisel değerlerini ikinci plana atarak mesleki müdahalelerde bulunma rolü önemlidir. Sosyal çalışmacının temel sorumluluklarından biri müracaatçıların haklarını savunmak ve çeşitliliğe saygı göstermektir.

Anahtar Kelimeler

yoksulluk, yoksulluğa yönelik nedensel atıflar, sosyal hizmet

Evaluation of Social Work Students' Attitudes to Poverty

Öz

Poverty is an important social problem of our age. Due to its multidimensional structure, it is subject to different explanations and interpretations, and accordingly the meaning and definition of poverty may change. Social workers are struggling with this problem by working with the poor. However, the lack of research on the causes of poverty and the lack of determination of social work students' attitudes towards poverty constitute the main problem of future efforts to combat poverty. In this direction, the aim of the research is to analyze the attitudes of social work students towards the causes of poverty.
The research includes students receiving social work undergraduate education in Turkey. Using the Higher Education Information System (YÖKSİS) data on 25.10.2022, 232 students were selected from among the 3rd and 4th grades selected from the universities with the highest base scores. Measurement tools such as the "Personal Information Form" and the "Causal Attributions to Poverty Scale", which included the sociodemographic characteristics of the participants, were used.
In the study, it was found that students' perceptions of the causes of poverty were mostly structural; It has been seen that the idea that social work practices for the poor should be carried out with a rights-based approach is widespread. It was concluded that as the socioeconomic status deteriorated, the levels of structural attribution increased and women made more structural references to the causes of poverty than men. In addition, individuals who define themselves as social democrats make structural references, those who define themselves as religious, fatalistic, and those who define themselves as conservative make individual references.
Social workers should implement interventions appropriate to the needs of clients with a human rights-based approach. The role of the social worker in making professional interventions by putting personal values in the background is important. One of the main responsibilities of the social worker is to defend the rights of clients and to respect diversity.

Anahtar Kelimeler

poverty, causal attributions to poverty, social work

Kaynakça

• Atatanır, H. ve Karataş, K. (2019). Yoksulluğa hak temelli yaklaşım. İnsan ve İnsan, 6(21), 453-475.
• Atherton, C. R., Gemmel, R. J., Haagenstad, S., Holt, D. J., Jensen, L. A., O’Hara, D. F., & Rehner, T. A. (1993). Measuring attitudes toward poverty: A new scale. In Social Work Research and Abstracts (Vol. 29, pp. 28-28.). American National Association of Social Workers.
• Başer, D., Kırlıoğlu, H. İ. K., ve Kırlıoğlu, M. (2017). Sosyal hizmet ve Bauman: Sosyal adalet. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(2), 1007-1020.