ESKİ UYGURCADA GELECEK ZAMAN BELİRTECİ -GAy ve-DAçI EKLERİ HAKKINDA BİR İNCELEME

Yıl 2020, Sayı: 40, 95 - 105, 14.12.2020

Juyeong Jang

Öz

Gelecek zaman konusu dilbilim literatüründe hala tartışmalı bir konudur. Diğer zamanlar için kullanılan ekler, belli bir zaman ile ilişkilendirilirken gelecek zamanda henüz gerçekleşmiş bir olay bulunmamaktadır. Bu nedenle en başta gelecek zaman ekinin zaman eki olarak kabul edilip edilmemesi konusu da tartışılmaktadır. Bu çalışma Eski Uygurcadaki gelecek zaman eki olarak bilinen GAy ve-DAçI’nın gelecek zaman ifadesi dışında çeşitli işlevleri hakkında bilgi vermeyi amaçlamaktadır. Çalışmada verilen örnekler ve cümleler eski Uygurca edebî metinleri olarak bilinen Maytrismit, Altun Yaruk, İyi ve Kötü Prens Öyküsü ve Aç Bars Öyküsü’nden alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Eski Uygurca, Gelecek zaman, -DAçI, , -GAy,

Kaynakça

• AYDIN, E. (2017). Orhon Yazıtları:(Köl Tegin, Bilge Kağan, Tonyukuk, Ongi, Küli Çor). Bilge Kültür Sanat.
• ÇETİN, E. (2012). Altun Yaruk Yedinci Kitap: Berlin Bilimler Akademisi'ndeki Metin Parçaları: Karşılaştırmalı Metin, Çeviri, Açıklamalar, Dizin. Karahan Kitabevi.
• GULCALI, Z. (2015). Aç Bars Hikâyesi. Ankara: TDK Yay.
• HAMİLTON, J. R. (1998). İyi Ve Kötü Prens Öyküsü. (Çev: V Köken), Ankara: TDK Yay.
• LYONS, J.(1977). Semantics Volume 2. Cambridge: Cambridge University Press.
• TEKİN, Ş. (1976). Uygurca Metinler II: Maytrisimit, Burkancıların Mehdisi Maitreya İle Buluşma, Uygurca İptidai Bir Dram.(Burkancılığın Vaibhaşka Tarikatine Ait Bir Eserin Uygurcası). Ankara: Sevinç Matbaası.
• ASLAN DEMİR, S. (2008). Türkçede İsteme Kipliği: Semantik-Pragmatik Bir İnceleme. Ankara: Grafiker Yayınları.
• VAN DER AUWERA, J., & PLUNGİAN, V. A. (1998). “Modality’s semantic map”. Linguistic Typology 2 (1): 79–124.
• BROOKS, J. A., & WİNBERY, C. L. (1993). Syntax of New Testament Greek(신약성경 헬라어 구문론). (Çev. Ha., M. H). Seoul.
• BYBEE, J. L., & FLEİSCHMAN, S. (Eds.). (1995). Modality in grammar and discourse (Vol. 32). John Benjamins Publishing.
• COMRİE, B. (1976). Aspect: An introduction to the study of verbal aspect and related problems (Vol. 2). Cambridge university press.
• ERASLAN, K. (2012). Eski Uygur Türkçesi Grameri. Ankara: TDK Yay.
• ERDAL, M. (2004). A grammar of Old Turkic (Vol. 3). Brill.
• GABAİN, A. V. (2000). Eski Türkçenin Grameri. 3. Baskı. Ankara: TDK Yay.
• GÜLTEKİN, M. (2006). “Tarihi ve Çağdaş Türk Lehçelerinde Gelecek Zaman Ekleri Üzerine Bir Deneme”. Türklük Bilimi Araştırmaları, (20): 33-59.
• KORKMAZ, Z. (2003). Türkiye Türkçesi Grameri. Ankara: TDK Yay.
• MENGES, K. H. (1968). The Turkic Languages and Peoples: An Introduction to Turkic Studies Wiesbaden: Harrassowitz.
• NUYTS, Jan (2006). “Modality: Overview and linguistic issues”. Frawley, William (ed.). The expression of modality. (The Expression of Cognitive Categories 1.) Berlin - New York: Mouton de Gruyter: 1-26.
• NUYTS, J. (2009). “The one-commitment-per-clause' principle and the cognitive status of qualificational categories’, Linguistics 47: 141-171.
• ÖZKAN, M., (2003). “Tarihî Türkiye Türkçesi Metinlerinde İstek Eki -a / -e’nin KullanılışıÜzerine”, TDED, XXX, İstanbul: 359-385.
• PALMER, F. R.(1986). Mood and Modality. Cambridge: Cambridge University Press.
• PALMER, F. R.(2001). Mood and Modality (2nd ed.) . Cambridge: Cambridge University Press.
• QUİRK, R. et al.(1985). A Comprehensive Grammar of the English Language. London: Longman.
• RENTZSCH, J. (2013). “Türk Dillerinde Kipsellik ve Kipselligin Anlambilimsel Haritasi”. Bilig, 67: 129.
• SMITH, C. R. (1981). “Errant Aorist Interpreters”. Grace Theological Journal, 2, 205-226.
• SWEETSER, E.(1990). From Etymology to Pragmatics: Metaphorical and Cultural Aspects of Semantic Structure. Cambridge: Cambridge University Press.
• TAKACHİ, T (2011). “An Essay on the Meaning Structure of ‘-keyss-‘ from the Polysemy View (다의성 분석의 입장에서 바라본 ‘-겠-’의 의미구조) ”. Korean Journal of Linguistics, 36 (1):93-116.
• TAKACHİ, T. (2013). “An essay on the meaning structures and the degrees of modality regarding the analytic forms ‘-(u)l swu {iss/eps}’( ‘-(으)ㄹ 수 {있/없}-’의 의미구조와 양 태성)”. Language Research, 49.3, 527-554.