Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde İki Dilli-Sesli Metinlerin Dinlediğini Anlamaya ve Kelime Öğrenimine Etkisi

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 2, 419 - 434, 29.12.2023

Nurhilal Emre Talat Aytan

https://doi.org/10.54979/turkegitimdergisi.1310507

Öz

Bu çalışma, Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde iki dilli-sesli metinlerin dinlediğini anlama ve kelime öğrenimi üzerindeki etkisini araştırmayı amaçlamaktadır. Nitel araştırma deseninden durum çalışması yöntemi kullanılmıştır. Çalışma, Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen 12 kadın, 2 erkek öğrencinin katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın nesnesini, derlenen 20 efsane metni ve metin altı kelime etkinlikleri temel alınarak oluşturulan mobil uygulama oluşturmaktadır. İngilizce aracı dil olmak üzere, iki dilli ve sesli olarak hazırlanan mobil uygulamadaki metinler dinlenmiş ve geleneksel yöntemlerle oluşturulan basılı metinler öğrenciler tarafından okunmuştur. Her iki uygulamaya yönelik görüşler, yarı yapılandırılmış görüşme formu ile alınmış, veriler içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre iki dilli-sesli metinler basılı metinlere göre akıcı okuma lehine anlamlı farklılık göstermekte ve öğrencide anlama hızını artırarak başarı ve motivasyon duygusunu tetiklemektedir. Ayrıca iki dil arasında karşılaştırma imkânı sunarak, dile özgü söz dizimi ve yapısal farklılığı keşfetme olanağı vermektedir. Sesli metinler sayesinde ise akıcı dinleme gerçekleşmiş, prozodik ögelerin doğru kullanımının anlamayı ve doğru telaffuzu olumlu yönde etkilediği belirlenmiştir. Gerek iki dilli gerekse sesli metinlerin okuma ve dinleme becerisine sunduğu katkıların yanı sıra kelime öğrenimi üzerinde de oldukça etkili olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. İki dilli kitapların hedef dilin yanında sunulan aracı dilde de gelişme sağladığı ayrı bir veri olarak elde edilmiştir. Sonuçlar, alanda bu tür materyallere olan gerekliliğe işaret etmektedir.

Anahtar Kelimeler

yabancı dil olarak Türkçe öğretimi, mobil uygulama, dinleme, iki dilli metin, sesli metin

Teşekkür

Araştırmalarımızı bilimsel mecrada sunmamıza aracılık eden Türkiye Eğitim Dergisi'ne şükranlarımı sunarım.

Kaynakça

• Arastaman, G., Fidan, İ. Ö., & Fidan, T. (2018). Nitel Araştırmada Geçerlik ve Güvenirlik: Kuramsal Bir İnceleme. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 37-75. http://dx.doi.org/10.23891/efdyyu.2018.61
• Arıcı, A. F., & Taşkın, Y. (2019). Okuma Becerisinin Diğer Dil Becerileriyle İlişkisi. International Journal of FieldEducation, 5(2), 185-194. https://doi.org/10.32570/ijofe.650240
• Aytan, T., Göksel, A. & Günaydın, Y. (2021). 2020 Diller için Avrupa Ortak Çerçeve Metni’inde (CEFR) Dinleme Becerisi: Ölçekler ve Kazanımlar. Journal of History School, 51, 1192-1220. http://dx.doi.org/10.29228/Joh.49290
• Baş, B., & Yıldırım, T. (2018). Yabancılara Türkçe Öğretiminde Teknoloji Entegrasyonu. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 6 (3), 827-839. https://doi.org/10.16916/aded.415059
• Büyükaslan, A. (2007). Yabancı Dil Türkçenin Öğretilmesinde Yeni Yöntemler: Bilişim Uygulamaları, Çözüm Önerileri. Department D‟etudesTurquesTurcologue u-strasbourg, Strasbourg, 30(05), 2015. Creswell, J. W., &Poth, C. N. (2016). Qualitative ınquiry and research design: choosing among five a pproaches. Sagepublications.
• Cummins, J. (1979). Linguistic interdependence and the educational development of bilingual children. Review of educational research, 49(2), 222-251.
• Glazer, M., Harris, K., Ceprano, M. A., Ost, D., &Gower, M. (2017). Creating BilingualBooks to Facilitate Second Language Learning. Journal of Inquiryand Action in Education, 8(2), 5.
• Güngör, H., & Yeşilyurt, Ş. (2023). İki Dilli Okuma Metinlerinin Okuduğunu Anlama Başarısına Etkisi. Anadolu Dil ve Eğitim Dergisi, 1(1), 1-11. https://doi.org/10.5281/zenodo.7772503
• Güzel, A., & Barın, E. (2013). Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi. Akçağ Yayınları.
• Hu, R., Chen, X., &Li, X. (2012). Exploring Bilingual Books with Five Chinese First Graders: Children’sResponsesandBiliteracy Development. Reading Horizons: A Journal of Literacyand Language Arts, 52(1), 4.
• Karahan, M. (2001). Eğitimde Bilgi Teknolojileri—BÖTE Ders Notları. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi.
• Lichty, P. (2002). It’sa small world after all. Library Talk, 49(1), 8-9. Lipson, M. Y., &Wixson, K. K. (2003). Assessment and Instruction of Reading and Writing Difficulty: An Interactive Approach. Pearson.
• Merve, A., & Kurudayıoğlu, M. (2022). Türkçede İki Dillilik Çalışmalarının Bibliyometrik Analizi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 10(1), 252-265. https://doi.org/10.16916/aded.1030651
• Özaltun, H. (2020). Türkçe Öğrenen Yabancılar İçin Sesli Metinlerin Dinlenebilirliğini Etkileyen Faktörler. International Journal Of Turkish Literature Culture Education, 9(9/3), 1193-1208. https://doi.org/10.7884/teke.4788
• Polat, A. (2022). Nitel Araştırmalarda Yarı-Yapılandırılmış Görüşme Soruları: Soru Form ve Türleri, Nitelikler ve Sıralama. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(Özel Sayı 2), 161-182. https://doi.org/10.18037/ausbd.1227335
• Rubery, M. (2011). Audiobooks, Literature, and Sound Studies (C. 31). Routledge.
• Semingson, P., Pole, K., &Tommerdahl, J. (2015). Using Bilingual Books to Enhance Literacy Around the World. European Scientific Journal, 3(Özel sayı), 1857-7881.
• Şimşek, H., & Yıldırım, A. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Taşkıran, A., Koral, E., & Bozkurt, A. (2015). Artırılmış Gerçeklik Uygulamasının Yabancı Dil Öğretiminde Kullanılması. Akademik Bilişim, 462, 467.
• Temizyürek, F., & Ünlü, O. N. (2015). Dil Öğretiminde Teknolojinin Materyal Olarak Kullanımına Bir Örnek: “Flipped Classroom”. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 64-72.
• Türker, M. S. (2019). Sesli Kitapların Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğrenenlerin Okumaya Yönelik Tutumları Üzerindeki Etkisi. Dil ve Edebiyat Araştırmaları, 19(19), 263-286. https://doi.org/10.30767/diledeara.542621
• Yağmur, K. (2007). İkidilli çocukların dil becerilerinin ölçümü ve eşik kuramı. Dil Dergisi, 135, 60-75.
• Zhang, Z. (2017). The Effects of Reading Bilingual Books on Vocabulary Learning. Reading In A Foreign Language, 31(1), 109-139.