Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Economic and Environmental Evaluation of Buffalo Milk in Samsun Province

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 1, 168 - 179, 28.01.2024
https://doi.org/10.30910/turkjans.1393891

Öz

In the development of sustainability strategies, it is critical to have data to evaluate the economic and environmental aspects of a production process in addition to economic data. For this reason, the study aimed to calculate the carbon footprint of buffalo milk by making an economic analysis of the enterprises producing buffalo milk in Samsun province. The research data were obtained through a questionnaire survey from 84 randomly selected and stratified random sampling method among 261 specialized buffalo breeding enterprises in Samsun province during the production period of 2021-2022. In addition, the data of previous studies on the subject and the records of official institutions and organizations were used. The enterprises in the study area were accepted as a whole and the economic characteristics of the enterprises were revealed by classical economic analysis method. Product Life Cycle Analysis (LCA) was used to calculate the carbon footprint of 1 liter of buffalo milk obtained in the enterprises. The assets of the analyzed enterprises are 6.6 million TL. Operating income is 2740 thousand TL, operating costs are 1780 thousand TL and net operating income after tax is 909 thousand TL. An average of 58 heads of buffaloes are raised per enterprise in the analyzed enterprises. The daily milk yield of a buffalo is 4.92 liters on average and the average price per liter of buffalo milk is 19.3 TL. The carbon footprint of 1 kg of buffalo milk in the study area is 3.95 kg/CO2eq. Research results can contribute to the development of environmentally sustainable strategies for buffalo farming and the formulation of policies and regulations to reduce greenhouse gas emissions. Adopting new practices and technologies to reduce the carbon footprint, with a particular focus on buffalo milk production on farms, can improve the environmental sustainability of the sector.

Kaynakça

  • Açıl, A. F., Demirci, R. 1984. Tarım Ekonomisi Dersleri, Yayın No: 880, Ankara: A.Ü. Ziraat Fakültesi.
  • APAT. 2003 Agenzia per la protezione dell0 ambiente e per i servizi tecnici. Analisi dei fattori di emissione di CO2 dal settore dei trasporti. Rapporti, 28.
  • Awasthi, S. K., Kumar, M., Sarsaiya, S., Ahluwalia, V., Chen, H., Kaur, G., Awasthi, M. K. 2022. Multi-criteria research lines on livestock manure biorefinery development towards a circular economy: From the perspective of a life cycle assessment and business models strategies. Journal of Cleaner Production, 341, 130862.
  • Barry, J. P., Hopkin, J. A., Baker, C. B. 1979. Financial Management in Agriculture. Danville, Illions: Theinterstate Printersand Publishers, Inc.
  • Borghesi, G., Stefanini, R., Vignali, G. 2022. Life cycle assessment of packaged organic dairy product: A comparison of different methods for the environmental assessment of alternative scenarios. Journal of Food Engineering, 318, 110902.
  • Bülbül, M. 1973. Adana Ovası Tarım İşletmelerinin Ekonomik Yapısı, Finansman ve Kredi Sorunları. Ankara: Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Mesleki Yayınlar Serisi
  • Capper, J.L., Cady, R.A., Bauman, D.E. 2009. The environmental impact of dairy production: 1944 compared with 2007. J. Anim. Sci. 87, 2160–2167.
  • Cóndor, R. D., Valli, L., De Rosa, G., Di Francia, A., De Lauretis, R. 2008. Estimation of the methane emission factor for the Italian Mediterranean buffalo. animal, 2(8), 1247-1253.
  • Cóndor, R.D. 2011. Agricoltura: emissioni nazionali in atmosfera dal 1990 al 2009. Istituto superiore per la protezione e la ricerca ambientale, Rapporto ISPRA 140/2011. Roma, Italy.
  • Cóndor, R.D., Di Cristofaro, E., De Lauretis, R. 2008. Agricoltura: inventario nazionale delle emissioni e disaggregazione provinciale. Istituto superiore per la prevenzione e la ricerca ambientale, ISPRA Rapporto tecnico 85/2008. Roma, Italy.
  • De Vries, M., I. J. M. De Boer. 2010. Comparing environmental impacts for livestock products: a review of life cycle assessments. Livestock Science 128: 1–11.
  • Demirci, R. 1978. Kırşehir Merkez İlçesi Hububat İşletmelerinde Optimal İşletme Organizasyonları ve Yeter Gelirli İşletme Büyüklüklerinin Saptanması Üzerine Bir Araştırma. Ankara: Doçentlik Tezi (Yayınlanmamış), Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi.
  • Desjardins, R. L., Worth, D. E., Vergé, X. P., Maxime, D., Dyer, J., Cerkowniak, D. 2012. Carbon footprint of beef cattle. Sustainability, 4(12), 3279-3301.
  • Dyer, J.A., X.P.C. Vergé, R.L. Desjardins, D.E. Worth. 2010. The protein-based GHG emission intensity for livestock products in Canada. Journal of Sustainable Agriculture 34(6): 618–629.
  • Environmental Protection Agency, 2019. Ireland's Greenhouse Gas Emissions Projections. Johnstown Castle, Ireland. Climate Change Division, Washington, D.C., U.S.A.
  • Ergöz, E. 2017. Manda Sütünden Üretilen Yayık ve Krema Tereyağlarının Nitelikleri. Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Süt Teknolojisi Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 40s, Ankara.
  • Erkuş, A. 1979. Ankara İli Yenimahalle İlçesinde Kontrollü Kredi Uygulaması Yapılan Tarım İşletmelerinin Planlanması Üzerine Bir Araştırma. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Bilimsel Araştırma ve İncelemeler, Yayın:709.
  • Erkuş, A., Bülbül, M., Kıral, T., Açıl, A. F., Demirci, R. 1995. Tarım Ekonomisi (Yayın No:5). Ankara: Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Eğitim, Araştırma ve Geliştirme Vakfı.
  • Erkuş, A., Demirci, R. 1985. Tarımsal İşletmecilik ve Planlama, Yayın No:944, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Esengün, K., Akay, M. 1998. Tokat İli Artova Bölgesi Tarım İşletmelerinin Yapısal Analizi ve Faaliyet Sonuçları (Yayın No:24). Tokat: Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Araştırma Serisi.
  • FAO. 2010. Food and Agriculture Organization of the United Nations. Greenhouse gas emissions from the dairy sector. A life cycle assessment. FAO, Rome, Italy.
  • FAO. 2022. Methane emission in agriculture – source, quantification, mitigation and metrics. Rome, Italy: Food and Agriculture Organization of the United Nation; (in press).
  • FAO. 2023. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü, Hayvansal üretim istatistikleri. (www.faostat.com erişim tarihi: 10.10.2023)
  • Fidan, H. 1992. Çorum İlinde Sığır Yetiştiriciliği Yapan Tarım İşletmelerinin Ekonomik Analizi ve Hayvansal Ürünlerin Maliyet Unsurlarının Araştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
  • Forster, P., Ramaswamy, V., Artaxo, P., Berntsen, T., Betts, R., Fahey, D.W., Haywood, J., Lean, J., Lowe, D.C., Myhre, G., Nganga, J., Prinn, R., Raga, G., Schulz, M., Van Dorland, R. 2007. Changes in atmospheric constituents and in radiative forcing. In Climate Change: the physical science basis. Contribution of the Working Group I to the Fourth Assessment Report of the Interngovernmental Panel on Climate Change. In: Salomon, S., Qin, D., Manning, M., Chen, Z., Marquis, M., Averyt, K.B., Tignor, M., Miller, H.L. (Eds.), Cambridge University Press, Cambridge, UK and New York, NY, USA.
  • GİB. 2023. Gelir idaresi başkanlığı, amortisman oranları.
  • Gibbs, M.J., Johnson, D.E. 1993. "Livestock Emissions." In: International Methane Emissions, US.
  • Günlü, A., Çiçek, H., Tandoğan, M. 2010. Socio-economic analysis of dairy buffalo enterprises in Afyonkarahisar province in Türkiye. Journal of Food, Agriculture ve Environment, 8 (3;4), 689-691.
  • IPCC. 2006. Guidelines for National Greenhouse Gas Inventories: volume 4: Agriculture, Forestry and other Land Use. Intergovernmental Panel on Climate Change. Available from: 〈www.ipccnggip.iges.or.jp/public/2006gl/vol4.html〉 (visited in February 2012).
  • İnan, İ. H. 2001. Tarım Ekonomisi ve İşletmeciliği (Genişletilmiş 6. Baskı). İstanbul: Avcı Ofset.
  • Janzen, H. H., Desjardins, R. L., Asselin, J. M. R., Grace, B. 1998. The health of our air – towards sustainable agriculture in Canada. Ministry of Public Works and Government Services Canada. 91pp.
  • Kaygısız, F., Evren, A., Koçak, Ö., Aksel, M., Talat, T. A. N. 2018. İstanbul’un Çatalca ilçesindeki mandacılık işletmelerinin etkinlik analizi. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 65(3), 291-296.
  • Kıral, T. 1998. Tarım Muhasebesi I. Ders Notları (Yayınlanmamış), Ankara.
  • Kıral, T., Kasnakoğlu, H., Tatlıdil, F., Fidan, H., Gündoğmuş, E. 1999. Tarımsal Ürünler İçin Maliyet Hesaplama Metodolojisi ve Veri Tabanı Rehberi (Yayın No:37) Ankara: TEAE Yayınları.
  • Koyuncu, M., Çetin, İ., Sargın, H. G., Çetin, E. 2021. Bursa İli Mustafakemalpaşa İlçesi Manda Yetiştiriciliği" Karaoğlan Mahallesi Örneği". Hayvansal Üretim, 62(1), 25-34.
  • Kyoto Protocol. 1997. Kyoto Protocol to the United States Framework Convention on Climate Changes. Available from: 〈http://unfccc.int/resources/docs/convkp/kpeng.html〉.
  • Nabuurs G. J., Dolman A. J., Verkaik E., Whitmore A.P, Daamen W. P., Oenema O., Kabat P., Mohren G. M. J. 1999. Resolving issues on terrestrial biosphere sinks in the Kyoto Protocol. Dutch National Research Programme on Global Air Pollution and Climate Change. Report 410 200 030, NOP Bilthoven, 100 p.
  • Oenema, O., Velthof, G., Kuikman, P. 2001. Technical and policy aspects of strategies to decrease greenhouse gas emissions from agriculture. Nutrient Cycling in Agroecosystems, 60, 301-315.
  • Pirlo, G., Terzano, G., Pacelli, C., Abeni, F., Carè, S. 2014. Carbon footprint of milk produced at Italian buffalo farms. Livestock science, 161, 176-184.
  • Popa, D., Popa, R., Vidu, L., Nicolae, C. 2016. Emission of methane from enteric fermentation of cattle and buffaloes in Romania between 1989-2014. Agriculture and Agricultural Science Procedia, 10, 289-298.
  • Saner, G., Engindeniz, S., Adanacıoğlu, H., Güler, D., Şengül, Z. 2022. Manda yetiştiriciliğinin ekonomik yönü üzerine bir analiz: Balıkesir ili örneği. Hayvansal Üretim, 63(1), 35-46.
  • Schau, E.M., A.M. Fet. 2008. LCA studies of food products as background for environmental product declarations. International Journal of Life Cycle Assessment 13: 255–264.
  • Sijpestijn, G. F, Wezel, A., Chriki, S. 2022. Can agroecology help in meeting our 2050 protein requirements? Livest Sci, 256, 104822.
  • Smith, K. A., McTaggart, I. P., Tsuruta, H. 1997a. Emissions of N2O and NO associated with nitrogen fertilization in intensive agriculture, and the potential for mitigation. Soil Use Manage 13: 296–304.
  • Smith, P., Powlson, D. S., Glendining, M. J., Smith, J. U. 1997b. Potential for carbon sequestration in European soils: prelim- inary estimates for five scenarios using results from long-term experiments. Global Change Biol 3: 67–79.
  • Soysal, İ. 2006. Manda ve Ürünleri Üretimi. Tekirdağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü, Ders Notları. Tekirdağ.
  • Soysal, M. İ. 2013. Anatolian water buffaloes husbandry in Turkey. Buffalo Bull, 32, 293-309.
  • Şahin, A., Ulutaş, Z. 2014. Anadolu mandalarının değişik metotlara göre tahmin edilen süt verimleri üzerine bazı çevresel faktörlerin etkilerinin belirlenmesi.
  • Şanlı, Y., Coşkun, H. 2023. Düzce’de Yetiştirilen Anadolu Irkı Manda Sütlerinde Laktasyon Boyunca Meydana Gelen Değişmeler. Gıda, 48(3), 641-652.
  • TAGEM. 2022. Tarım ve Orman Bakanlığı, Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü.
  • TÜİK. 2023. Türkiye İstatistik Kurumu, Hayvansal üretim istatistikleri Velthof, G. L., Oenema, O. 1997. Nitrous oxide emission from dairy farming systems in the Netherlands. Netherlands J Agric Sci 45: 347–360.
  • Wheeler, D.M. 2012. OVERSEERs Technical manual. AGResearch Ltd. Yamane, T. 1967. Elementary sampling theory prentice Inc. Englewood Cliffs. NS, USA, 1(1), 371-390.

Samsun İlinde Manda Sütü Üretiminin Ekonomik ve Çevresel Açıdan Değerlendirilmesi

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 1, 168 - 179, 28.01.2024
https://doi.org/10.30910/turkjans.1393891

Öz

Sürdürülebilirlik stratejilerinin geliştirilmesinde bir üretim sürecinin ekonomik verilerinin yanında ve çevresel yönden değerlendirecek verilere de sahip olunması kritik öneme sahiptir. Bu nedenle çalışmada, Samsun ilinde manda sütü üreten işletmelerin ekonomik analizini yapılması ile manda sütünün karbon ayak izinin hesaplanması amaçlanmıştır. Araştırma verileri, 2021-2022 yılları üretim döneminde Samsun ilinde ihtisaslaşmış manda yetiştiriciliği yapan 261 adet işletme arasından tabakalı tesadüfi örnekleme yöntemiyle belirlenen ve tesadüfi olarak seçilen 84’ünden anket yoluyla elde edilmiştir. Ayrıca konuyla ilgili daha önce yapılan çalışmaların verileri ile resmi kurum ve kuruluşların kayıtları kullanılmıştır. İnceleme alanındaki işletmeler bir bütün olarak kabul edilmiş, işletmelerin ekonomik özellikleri klasik ekonomik analiz yöntemiyle ortaya konulmuştur. İşletmelerde elde edilen 1 litre manda sütünün karbon ayak izinin hesaplanmasında Ürün Yaşam Döngüsü Analizinden (LCA) yararlanılmıştır. İncelenen işletmelerin varlıkları 6,6 milyon TL’dir. İşletme gelirleri 2740 bin TL, işletme masrafları 1780 bin TL olup, vergi sonrası net işletme gelirleri 909 bin TL’dir. İncelenen işletmelerde işletme başına ortalama 58 baş manda yetiştirilmektedir. Bir mandanın günlük süt verimi ortalama 4,92 litre olup, manda sütü litre fiyatı ortalama 19,3 TL’dir. İnceleme alanında 1 kg manda sütünün karbon ayak izi 3,95 kg/CO2eq olarak hesaplanmıştır. Araştırma sonuçları, manda yetiştiriciliğinde çevreyi de dikkate alan sürdürülebilir stratejilerinin geliştirilmesi ve sera gazı emisyonlarının azaltılmasına yönelik politika ve düzenlemelerin oluşturulmasına katkıda bulunabilir. Özellikle, çiftliklerdeki manda sütü üretimine odaklanılarak karbon ayak izini azaltmaya yönelik yeni uygulamaların ve teknolojilerin benimsenmesi, sektörün çevresel sürdürülebilirliğini artırabilir.

Kaynakça

  • Açıl, A. F., Demirci, R. 1984. Tarım Ekonomisi Dersleri, Yayın No: 880, Ankara: A.Ü. Ziraat Fakültesi.
  • APAT. 2003 Agenzia per la protezione dell0 ambiente e per i servizi tecnici. Analisi dei fattori di emissione di CO2 dal settore dei trasporti. Rapporti, 28.
  • Awasthi, S. K., Kumar, M., Sarsaiya, S., Ahluwalia, V., Chen, H., Kaur, G., Awasthi, M. K. 2022. Multi-criteria research lines on livestock manure biorefinery development towards a circular economy: From the perspective of a life cycle assessment and business models strategies. Journal of Cleaner Production, 341, 130862.
  • Barry, J. P., Hopkin, J. A., Baker, C. B. 1979. Financial Management in Agriculture. Danville, Illions: Theinterstate Printersand Publishers, Inc.
  • Borghesi, G., Stefanini, R., Vignali, G. 2022. Life cycle assessment of packaged organic dairy product: A comparison of different methods for the environmental assessment of alternative scenarios. Journal of Food Engineering, 318, 110902.
  • Bülbül, M. 1973. Adana Ovası Tarım İşletmelerinin Ekonomik Yapısı, Finansman ve Kredi Sorunları. Ankara: Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Mesleki Yayınlar Serisi
  • Capper, J.L., Cady, R.A., Bauman, D.E. 2009. The environmental impact of dairy production: 1944 compared with 2007. J. Anim. Sci. 87, 2160–2167.
  • Cóndor, R. D., Valli, L., De Rosa, G., Di Francia, A., De Lauretis, R. 2008. Estimation of the methane emission factor for the Italian Mediterranean buffalo. animal, 2(8), 1247-1253.
  • Cóndor, R.D. 2011. Agricoltura: emissioni nazionali in atmosfera dal 1990 al 2009. Istituto superiore per la protezione e la ricerca ambientale, Rapporto ISPRA 140/2011. Roma, Italy.
  • Cóndor, R.D., Di Cristofaro, E., De Lauretis, R. 2008. Agricoltura: inventario nazionale delle emissioni e disaggregazione provinciale. Istituto superiore per la prevenzione e la ricerca ambientale, ISPRA Rapporto tecnico 85/2008. Roma, Italy.
  • De Vries, M., I. J. M. De Boer. 2010. Comparing environmental impacts for livestock products: a review of life cycle assessments. Livestock Science 128: 1–11.
  • Demirci, R. 1978. Kırşehir Merkez İlçesi Hububat İşletmelerinde Optimal İşletme Organizasyonları ve Yeter Gelirli İşletme Büyüklüklerinin Saptanması Üzerine Bir Araştırma. Ankara: Doçentlik Tezi (Yayınlanmamış), Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi.
  • Desjardins, R. L., Worth, D. E., Vergé, X. P., Maxime, D., Dyer, J., Cerkowniak, D. 2012. Carbon footprint of beef cattle. Sustainability, 4(12), 3279-3301.
  • Dyer, J.A., X.P.C. Vergé, R.L. Desjardins, D.E. Worth. 2010. The protein-based GHG emission intensity for livestock products in Canada. Journal of Sustainable Agriculture 34(6): 618–629.
  • Environmental Protection Agency, 2019. Ireland's Greenhouse Gas Emissions Projections. Johnstown Castle, Ireland. Climate Change Division, Washington, D.C., U.S.A.
  • Ergöz, E. 2017. Manda Sütünden Üretilen Yayık ve Krema Tereyağlarının Nitelikleri. Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Süt Teknolojisi Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 40s, Ankara.
  • Erkuş, A. 1979. Ankara İli Yenimahalle İlçesinde Kontrollü Kredi Uygulaması Yapılan Tarım İşletmelerinin Planlanması Üzerine Bir Araştırma. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Bilimsel Araştırma ve İncelemeler, Yayın:709.
  • Erkuş, A., Bülbül, M., Kıral, T., Açıl, A. F., Demirci, R. 1995. Tarım Ekonomisi (Yayın No:5). Ankara: Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Eğitim, Araştırma ve Geliştirme Vakfı.
  • Erkuş, A., Demirci, R. 1985. Tarımsal İşletmecilik ve Planlama, Yayın No:944, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Esengün, K., Akay, M. 1998. Tokat İli Artova Bölgesi Tarım İşletmelerinin Yapısal Analizi ve Faaliyet Sonuçları (Yayın No:24). Tokat: Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Araştırma Serisi.
  • FAO. 2010. Food and Agriculture Organization of the United Nations. Greenhouse gas emissions from the dairy sector. A life cycle assessment. FAO, Rome, Italy.
  • FAO. 2022. Methane emission in agriculture – source, quantification, mitigation and metrics. Rome, Italy: Food and Agriculture Organization of the United Nation; (in press).
  • FAO. 2023. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü, Hayvansal üretim istatistikleri. (www.faostat.com erişim tarihi: 10.10.2023)
  • Fidan, H. 1992. Çorum İlinde Sığır Yetiştiriciliği Yapan Tarım İşletmelerinin Ekonomik Analizi ve Hayvansal Ürünlerin Maliyet Unsurlarının Araştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
  • Forster, P., Ramaswamy, V., Artaxo, P., Berntsen, T., Betts, R., Fahey, D.W., Haywood, J., Lean, J., Lowe, D.C., Myhre, G., Nganga, J., Prinn, R., Raga, G., Schulz, M., Van Dorland, R. 2007. Changes in atmospheric constituents and in radiative forcing. In Climate Change: the physical science basis. Contribution of the Working Group I to the Fourth Assessment Report of the Interngovernmental Panel on Climate Change. In: Salomon, S., Qin, D., Manning, M., Chen, Z., Marquis, M., Averyt, K.B., Tignor, M., Miller, H.L. (Eds.), Cambridge University Press, Cambridge, UK and New York, NY, USA.
  • GİB. 2023. Gelir idaresi başkanlığı, amortisman oranları.
  • Gibbs, M.J., Johnson, D.E. 1993. "Livestock Emissions." In: International Methane Emissions, US.
  • Günlü, A., Çiçek, H., Tandoğan, M. 2010. Socio-economic analysis of dairy buffalo enterprises in Afyonkarahisar province in Türkiye. Journal of Food, Agriculture ve Environment, 8 (3;4), 689-691.
  • IPCC. 2006. Guidelines for National Greenhouse Gas Inventories: volume 4: Agriculture, Forestry and other Land Use. Intergovernmental Panel on Climate Change. Available from: 〈www.ipccnggip.iges.or.jp/public/2006gl/vol4.html〉 (visited in February 2012).
  • İnan, İ. H. 2001. Tarım Ekonomisi ve İşletmeciliği (Genişletilmiş 6. Baskı). İstanbul: Avcı Ofset.
  • Janzen, H. H., Desjardins, R. L., Asselin, J. M. R., Grace, B. 1998. The health of our air – towards sustainable agriculture in Canada. Ministry of Public Works and Government Services Canada. 91pp.
  • Kaygısız, F., Evren, A., Koçak, Ö., Aksel, M., Talat, T. A. N. 2018. İstanbul’un Çatalca ilçesindeki mandacılık işletmelerinin etkinlik analizi. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 65(3), 291-296.
  • Kıral, T. 1998. Tarım Muhasebesi I. Ders Notları (Yayınlanmamış), Ankara.
  • Kıral, T., Kasnakoğlu, H., Tatlıdil, F., Fidan, H., Gündoğmuş, E. 1999. Tarımsal Ürünler İçin Maliyet Hesaplama Metodolojisi ve Veri Tabanı Rehberi (Yayın No:37) Ankara: TEAE Yayınları.
  • Koyuncu, M., Çetin, İ., Sargın, H. G., Çetin, E. 2021. Bursa İli Mustafakemalpaşa İlçesi Manda Yetiştiriciliği" Karaoğlan Mahallesi Örneği". Hayvansal Üretim, 62(1), 25-34.
  • Kyoto Protocol. 1997. Kyoto Protocol to the United States Framework Convention on Climate Changes. Available from: 〈http://unfccc.int/resources/docs/convkp/kpeng.html〉.
  • Nabuurs G. J., Dolman A. J., Verkaik E., Whitmore A.P, Daamen W. P., Oenema O., Kabat P., Mohren G. M. J. 1999. Resolving issues on terrestrial biosphere sinks in the Kyoto Protocol. Dutch National Research Programme on Global Air Pollution and Climate Change. Report 410 200 030, NOP Bilthoven, 100 p.
  • Oenema, O., Velthof, G., Kuikman, P. 2001. Technical and policy aspects of strategies to decrease greenhouse gas emissions from agriculture. Nutrient Cycling in Agroecosystems, 60, 301-315.
  • Pirlo, G., Terzano, G., Pacelli, C., Abeni, F., Carè, S. 2014. Carbon footprint of milk produced at Italian buffalo farms. Livestock science, 161, 176-184.
  • Popa, D., Popa, R., Vidu, L., Nicolae, C. 2016. Emission of methane from enteric fermentation of cattle and buffaloes in Romania between 1989-2014. Agriculture and Agricultural Science Procedia, 10, 289-298.
  • Saner, G., Engindeniz, S., Adanacıoğlu, H., Güler, D., Şengül, Z. 2022. Manda yetiştiriciliğinin ekonomik yönü üzerine bir analiz: Balıkesir ili örneği. Hayvansal Üretim, 63(1), 35-46.
  • Schau, E.M., A.M. Fet. 2008. LCA studies of food products as background for environmental product declarations. International Journal of Life Cycle Assessment 13: 255–264.
  • Sijpestijn, G. F, Wezel, A., Chriki, S. 2022. Can agroecology help in meeting our 2050 protein requirements? Livest Sci, 256, 104822.
  • Smith, K. A., McTaggart, I. P., Tsuruta, H. 1997a. Emissions of N2O and NO associated with nitrogen fertilization in intensive agriculture, and the potential for mitigation. Soil Use Manage 13: 296–304.
  • Smith, P., Powlson, D. S., Glendining, M. J., Smith, J. U. 1997b. Potential for carbon sequestration in European soils: prelim- inary estimates for five scenarios using results from long-term experiments. Global Change Biol 3: 67–79.
  • Soysal, İ. 2006. Manda ve Ürünleri Üretimi. Tekirdağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü, Ders Notları. Tekirdağ.
  • Soysal, M. İ. 2013. Anatolian water buffaloes husbandry in Turkey. Buffalo Bull, 32, 293-309.
  • Şahin, A., Ulutaş, Z. 2014. Anadolu mandalarının değişik metotlara göre tahmin edilen süt verimleri üzerine bazı çevresel faktörlerin etkilerinin belirlenmesi.
  • Şanlı, Y., Coşkun, H. 2023. Düzce’de Yetiştirilen Anadolu Irkı Manda Sütlerinde Laktasyon Boyunca Meydana Gelen Değişmeler. Gıda, 48(3), 641-652.
  • TAGEM. 2022. Tarım ve Orman Bakanlığı, Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü.
  • TÜİK. 2023. Türkiye İstatistik Kurumu, Hayvansal üretim istatistikleri Velthof, G. L., Oenema, O. 1997. Nitrous oxide emission from dairy farming systems in the Netherlands. Netherlands J Agric Sci 45: 347–360.
  • Wheeler, D.M. 2012. OVERSEERs Technical manual. AGResearch Ltd. Yamane, T. 1967. Elementary sampling theory prentice Inc. Englewood Cliffs. NS, USA, 1(1), 371-390.
Toplam 51 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Sürdürülebilir Tarımsal Kalkınma, Tarım Ekonomisi (Diğer)
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Çağatay Yıldırım 0000-0002-4121-5564

Erken Görünüm Tarihi 28 Ocak 2024
Yayımlanma Tarihi 28 Ocak 2024
Gönderilme Tarihi 21 Kasım 2023
Kabul Tarihi 11 Aralık 2023
Yayımlandığı Sayı Yıl 2024 Cilt: 11 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Yıldırım, Ç. (2024). Samsun İlinde Manda Sütü Üretiminin Ekonomik ve Çevresel Açıdan Değerlendirilmesi. Türk Tarım Ve Doğa Bilimleri Dergisi, 11(1), 168-179. https://doi.org/10.30910/turkjans.1393891