Kuzey Irak Bölgesi Yerel Nar Çeşitlerinin (Punica granatum L.) Bazı Meyve Özelliklerinin Belirlenmesi

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 1, 112 - 120, 28.01.2024

Tara Tahır M Amın Ebru Sakar Ali İkinci Hülya Ünver

https://doi.org/10.30910/turkjans.1394244

Öz

Bu çalışmada, Kuzey Irak’ın Halepçe ilinde yetiştirilen Laswara, Kawahanar, Meyhoş ve Salaxani nar çeşitlerinin bazı ağaç ve meyve özelliklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır Araştırmada ortalama meyve ağırlığının 206-266 g, meyve uzunluğunun 76.01-84.30 mm, meyve eninin 75.92-81.19 mm, kaliks boyunun 11.03-12.43 mm, meyve suyu miktarının 132-148 ml, toplam dane ağırlığının 113.63-201.16 g, dane randımanının % 54.89-75.62 ve odacık sayısının 6-7 adet arasında değişiklik gösterdiği tespit edilmiştir. Ayrıca; nar çeşitlerinin SÇKM miktarının %11.8-15.8, pH’ının 2.71-3.54 ve titre edilebilir asit miktarının ise %0.12-0.27 arasında olduğu belirlenmiştir. Bunların yanında, incelenen çeşitlerin kabuk alt zemin rengi, kabuk üst zemin rengi, çekirdek sertliği, meyve tadı, dane rengi ve daneleme kolaylığı belirlenmiştir. Nar çeşitlerinde incelenen ağaç özellikleri bakımından Kawahanar ve Meyhoş çeşitlerinin verim durumunun yüksek, Kawahanar çeşidi ağaçlarının çok dikenli olduğu ve Laswra çeşidinde ise herhangi bir meyve çatlaması meydana gelmediği saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Nar, Pomolojik özellikler, Ağaç morfolojisi, Kuzey Irak, Halepçe, Salaxani

Etik Beyan

Sayın editör; Yayınlaması için derginize göndermiş olduğumuz “Kuzey Irak Bölgesi Yerel Nar Çeşitlerinin (Punica granatum L.) Bazı Meyve Özelliklerinin Belirlenmesi” isimli makalenin yürütülmesinde, uygulamaların gerçekleştirilme işleminde ve sonrasında ETİK KURUL İZNİ alınmasını gerektirecek herhangi bir uygulama yapılmadığı için Etik Kurul İzni alınmamıştır. Saygılarımla. Prof. Dr. Ali İKİNCİ

Determination of Some Fruit Characteristics of Local Pomegranate Cultivars (Punica granatum L.) in Northern Iraq Region

Öz

In this study, it was aimed to determine some tree and fruit characteristics of Laswara, Kawahanar, Meyhoş and Salaxani pomegranate varieties grown in Halabja province of Northern Iraq. At the end of the study, it was determined that the average fruit weight ranged from 206-266 g, fruit length ranged from 76.01-84.30 mm, fruit width ranged from 75.92-81.19 mm, calyx length ranged from 11.03-11.03 mm, fruit juice amount ranged from 132-148 ml, total grain weight ranged from 113.63-201.16 g, grain yield ranged from 54.89-75.62% and compartment number ranged from 6-7 pieces. Furthermore; it was determined that the total soluble solids (TSS) contents ranged from 11.8-15.8%, the pH ranged from 2.71-3.54 and total acidity ranged from 0.12-0.27%. In addition to these, sub skin colour, upper skin colour, seed hardness, fruit taste, seed colour and ease of graining of the examined cultivars were determined. In terms of the tree characteristics examined in pomegranate cultivars, it was determined that the yield status of Kawahanar and Meyhoş was high, the trees of Kawahanar cultivar were very thorny, and no fruit cracking occurred in Laswra cultivar.

Anahtar Kelimeler

Pomegranate, Pomological characteristics, Tree morphology, Northern Iraq, Halabja, Salaxani

Kaynakça

• Ak, B. E., Özgüven, A. I., İkinci, A., Yılmaz, C., & Parlakçı, H. (2009). Some pomological traits of different pomegranate varieties grown in Sanliurfa-Turkey. I. International Symposium on Pomegranate and Minor Mediterranean Fruits, 16-19 October 2006, Acta Horticulturae, 818, 115-119.
• Al-jabbari, K. H. , Pakyürek, M., & Yaviç, A. (2019). Identification of Morphological and Pomological Characteristics of Iraq Pomegranate (Punica granatum L.) Variety Salakhani and Comparing with Variety Zivzik. International Journal of Secondary Metabolite, 6(3), 270-282. DOI: 10.21448/ijsm.598508
• Boğuç, F. (2018). Şırnak İlinde Yetişen Yerel ve Standart Nar Çeşitleri ile Önemli Nar Genotiplerin Pomolojik ve Bazı Kimyasal Özelliklerin Karakterizasyonu. Yüksek Lisans Tezi, Dicle Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Diyarbakır, 60s.
• Burkan, S., Yaviç, A., & Şimşek, M. (2021). Kocaköy (Diyarbakır) ilçesinde yetiştirilen önemli standart ve mahalli nar (Punica granatum L.) çeşitlerinin bazı ağaç ve meyve özellikleri. Euroasia Journal of Mathematics, Engineering, Natural & Medical Sciences, 8(18), 1–10. https://doi.org/10.38065/euroasiaorg.710
• Çiçek, M., Pakyürek, M., & Çelik, F. (2019). Determination of morphological and pomological characteristics of Diyarbakır region pomegranates (Punica granatum L.). International Journal of Agriculture Environment and Food Sciences, 3(3), 197-203. DOI: 10.31015/jaefs.2019.3.12
• Fischer, U. A., Carle, R., & Kammerer, D. R. (2011). Identification and quantification of phenolic compounds from pomegranate (Punica granatum L.) peel, mesocarp, aril and differently produced juices by HPLC-DADESI/MSn. Food Chemistry, 127(2), 807-821.
• Gündoğdu, M., Yılmaz, H., Şensoy, R. G., & Gündoğdu, Ö. (2010). Şirvan (Siirt) yöresinde yetiştirilen narların pomolojik özellikleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 20(2), 138-143.
• Gündoğdu, M., Yılmaz. H., & Canan, İ. (2015). Nar (Punica granatum L.) çeşit ve genotiplerin fizikokimyasal karakterizasyonu. Uluslararası Tarım ve Yaban Hayatı Bilimleri Dergisi, 1(2), 57-65.
• İkinci, A., & Dursun, E. (2021). Şanlıurfa’da Yetiştirilen Bazı Nar (Punica granatum L.) Çeşitlerinin Pomolojik ve Kimyasal Özellikleri. Uluslararası Anadolu Ziraat Mühendisliği Bilimleri Dergisi, 3(3), 63-72.
• İkinci, A., & Kılıç, M. (2016). Siverek (Şanlıurfa) yöresinde yetiştirilen yerel nar (Punica granatum L.) genotiplerinin bazı pomolojik ve kimyasal özellikleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 26(4), 556-562.
• İkinci, A., 2007. Nar Yetiştiriciliği. Tarım Türk Dergisi, (7), 12-16, İzmir.
• Karaca, E. (2011). Nar Suyu Konsantresi Üretiminde Uygulanan Bazı İşlemlerin Fenolik Bileşenler Üzerine Etkisi. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Adana, 157s.
• Kılıç, M. E. (2014). Siverek Yöresi (Şanlıurfa) Narların (Punica granatum L.) Morfolojik ve Pomolojik Karakterizasyonu. Yüksek Lisans Tezi, Harran Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Şanlıurfa, 78s.
• Mahmood, A., & Jabar, H. (2023). Characterization of biochemical compounds in different accessions of pomegranate (Punica granatum L.) peels in Iraq. Passer Journal of Basic and Applied Sciences, 5(2), 382-390. Doi: 10.24271/psr.2023.409738.1363
• Mohammad, S., Abdurahman, P., Salim, K., Younis, P., Abdurahman, H., & Mohammad, S. (2018). Physico-chemical characteristics of pomegranate accessions from the Kurdistan Region, Iraq. Journal of Agricultural Sciences (Belgrade), 63(4), 355-366. https://doi.org/10.2298/JAS1804355M
• Mohammed Amin, T. (2021). Kuzey Irak Bölgesi Yerel Nar Çeşitlerinin (Punica granatum L.) Bazı Meyve Özelliklerinin Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Harran Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Şanlıurfa, 41s.
• Muradoglu, F., Balta, M. F., & Ozrenk, K. (2006). Pomegranate (Punica granatum L.) genetic resources from Hakkari, Turkey. Research Journal of Agriculture and Biological Sciences, 2(6), 520-525.
• Nikpeyma, Y., & Toprak, T. (2021). Kahramanmaraş’ta farklı nar (Punica granatum L.) genotiplerinin pomolojik özellikleri ile fitokimyasal ve antioksidant içeriklerinin belirlenmesi. Alatarım, 20(2), 96-103.
• Okatan, V., Akca, Y., Ercisli, S., & Gozlekci, S. (2015). Genotype selection for physico-chemical fruit traits in pomegranate (Punica granatum L.) in Turkey. Acta Scientiarum Polonorum Hortorum Cultus, 14(2), 123-132.
• Onur, C. (1983). Akdeniz Bölgesi Narlarının Seleksiyonu. Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Eğitim Merkezi. Yayın No: 46, Mersin.
• Onur, C., & Tibet, H. (1995). Narlarda (Punica granatum L.) kombinasyon ıslahı. Türkiye II. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 3-6 Ekim 1995, Adana, s: 677-680.
• Özatak, Ö. F. (2010). Çukurca (Hakkâri) Yöresi Nar (Punica granatum L.) Genotiplerinin Özellikleri. Yüksek Lisans Tezi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Van.
• Özbek, S. (1977). Genel Meyvecilik. Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara.
• Özden, A. N., Ak, B. E., & Özden, M. (2017). Farklı nar (Punica granatum L.) çeşitlerinin pomolojik, fitokimyasal özellikleri ve antioksidan kapasiteleri. Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 21(2), 164-176.
• Öztürk, İ., Pakyürek, M., & Çelik, F. (2019). Mardin ili Artuklu ve Kızıltepe ilçelerinde yetiştirilen yerel nar (Punica granatum L.) genotiplerinin pomolojik özelliklerinin belirlenmesi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 6(4), 925-931. Doi 10.30910/turkjans.633639
• Sakar, E. (2016). Some fruit characteristics of wild pomegranate (Punica granatum L.) genotypes from Southern Anatolia Region in Turkey. International Journal of Advances in Science Engineering and Technology, 4(3), 146-149.
• Şimşek, M. (2018). Türkiye'de nar yetiştiriciliğinin geçmişi, bugünü ve geleceği konusunda bir araştırma. International Conference on Innovations in Natural Science and Engineering (ICINSE 2018), 3-6 Jan. 2018, Turkish Republic of Northern Cyprus.
• Şimşek, M., & Etik, R. (2022). Diyarbakır ilinin Dicle ilçesinde yetişen yerel nar (Punica granatum L.) çeşitlerinin fiziko-kimyasal karakterizasyonu. Dicle Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 1(1), 89-98.
• Şimşek, M., & İkinci, A. (2017). Narın (Punica granatum L.) insan sağlığına etkileri. Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 21(4): 494-506.
• TÜİK. (2020). Bitkisel Üretim İstatistikleri. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=92&locale=tr. Erişim tarihi: 04 Kasım 2023.