iNTiHARDA CiNSiYETE ÖZGÜ RiSKLER: BiREYSEL VE AiLESEL RiSK FAKTÖRLERi

Yıl 2015, Cilt: 4 Sayı: 7, 28 - 39, 15.12.2015

Hasan Sankır Özge Saraçlı Şebnem Sankır Nuray Atasoy

Öz

İntiharda cinsiyet farklılıkları ile ilgili hipotezler toplumsal olarak

inşa edilen erkeklik ve kadınlık ile yaşam öyküsü faktörlerini içermektedir.

Son dönem çalışmaları ise intihar eğilimlerinde risk faktörlerinin erkekler

ve kadınlar için ayrı ayrı incelenmesinin önemine vurgu yapmaktadır. Bu

çalışma cinsiyet farklılıklarının ana risk faktörleri (bireysel ve ailesel risk

faktörleri, madde kullanımı ve depresyon) ile geçmiş bir yıl intihar düşüncesi

ile intihar davranışı arasındaki ilişkisini incelemiştir. Bu çalışma 2013

yılında Zonguldak’ta yaşları 16-65 arasında değişen ve küme örnekleme

yöntemi ile seçilmiş 897 kişi ile gerçekleştirilmiştir. Yaşları 18-65 arasında

değişen katılımcıların %6,7’si geçmiş bir yıl intihar düşüncesinde olduklarını,

% 3.5’inin de intihar girişiminde bulunduğunu rapor etmiştir. Çatışmalı

aile ilişkileri ve kendine zarar verme tutumunun erkek ve kadınlarda

intihar davranışı ve intihar düşüncesinin güçlü göstergesi olduğu bulunmuştur.

Ailede ruhsal hastalık öyküsü intihar semptomları ile ilişkili bulunmuştur

fakat bu ilişki kadınlar ve erkeklerde biraz farklı gerçekleşmiştir.

Depresyon hem kadın hem erkek için intihar düşüncesi varlığı ile ilişkili

bulunmuştur fakat bu ilişki intihar girişimi varlığında görülmemiştir.

Anahtar Kelimeler

İntihar, Cinsiyet, Risk Faktörleri

Kaynakça

• ALPTEKİN, Duygu; ALPTEKİN, Volkan; UYSAL, Doğan. (2010). “A Var Analysis of The Unemployment-Suicide Relationship In The Case Of Turkey within The Context of Anomie Theory.” Journal Of Academics Studies 12(44): 63-85. ATAY, İ. Meltem; EREN, İbrahim; GÜNDOĞAR, Duru. (2010).“Isparta İl Merkezinde İntihar Girişimi, Ölüm Düşünceleri Yaygınlığı ve Risk Faktörleri”. Türk Psikiyatri Dergisi, Sayı: 23, ss. 89-98. BATIGÜN, A. Durak. (2008). “İntihar Olasılığı ve Cinsiyet: İletişim Becerileri, Yaşamı Sürdürme Nedenleri, Yalnızlık ve Umutsuzluk Açısından Bir İnceleme”. Türk Psikoloji Dergisi, Sayı: 23, ss. 65-75. BAKKEN, Nicholas; GUNTER, Whitney. (2012). “Self-Cutting and Suicidal Ideation Among Adolescents: Gender Differences In The Causes And Correlates Of Self-Injury”. Deviant Behavior, Sayı: 33, ss. 339-356. BECKER, Daniel; GRILO, Carlos.(2007). “Prediction of Suicidality and Violence In Hospitalized Adolescents: Comparisons By Sex”. Canadian Journal Of Psychiatry. Revue canadienne de psychiatrie. Sayı: 52 (9), ss. 572-580. BORGES, G.; Nock, M. K.; Haro Abad, J. M., Hwang, I., Sampson, N. A., Alonso, J., Kessler, R. C. (2010). “Twelve Month Prevalence of and Risk Factors for Suicide Attempts in the WHO World Mental Health Surveys”. The Journal of Clinical Psychiatry, Sayı: 71(12), ss. 1617–1628. doi:10.4088/JCP.08m04967blu. CONNER, K. R., Cox, C., Duberstein, P. R., Tian, L., Nisbet, P. A., Conwell, Y. (2001). “Violence, Alcohol, and Completed Suicide: A Case-Control Study”. American Journal of Psychiatry, Sayı: 158(10), ss. 1701-1705. COLEMAN, Daniel; Kaplan, M. S., Casey, J. T. 2011. “The Social Nature of Male Suicide: A New Analytic Model”. International Journal of Men’s Health, Sayı: 10(3), ss. 240-252. ÇORAPÇIOĞLU A.; Köroğlu E.; Ceyhun B. (1996). “Birinci Basamak Sağlık Hizmetlerinde Psikiyatrik Tanı Koydurucu Bir Ölçeğin (Prime MD), Türkiye İçin Uyarlanması”. Nöropsikiyatri Gündemi, Sayı:1, ss. 1-10. EPSTEIN, J. A.; SPIRITO, A. (2010). “Gender-Specific Risk Factors For Suicidality Among High School Students”, Archives of Suicide Research. Sayı: 14(3), ss.193- 205. EROGLU, Murat; YİLDİRİM, A. Osman; UZKESER, Mustafa; SARİTAS, Ayhan; ACEMOGLU, Hamit; NAVRUZ, Murat; EMET, Mucahit. (2014). “Emergency Room Visits for Suicide Attempts: Rates, Trends and Sociodemographic Characteristics of Suicide Attempts in Northeastern Anatolia”. Bulletin of Clinical Psychopharmacology, Sayı: 24(4), ss. 350-9. GVION, Yari; APTER, Alan.(2011). “Aggression, Impulsivity, and Suicide Behavior: A Review of The Literature”. Archives of Suicide Research, Sayı: 15(2), ss. 93-112. GVION, Yari; APTER, Alan. (2012). “Suicide And Suicidal Behavior”. Public Health Review. Sayı: 34(2). HUSKY, Mathilde. M.;GUIGNARD, R.; BECK, F.;MICHEL, G. (2013). “Risk Behaviors, Suicidal Ideation and Suicide Attempts In A Nationally Representative French Sample”. Journal of Affective Disorders, Sayı: 151(3), ss. 1059-1065. KAYA, Eder; ÖZMEN, E.; DİNÇ, G. (2005). “Manisa İli Kent Merkezinde İntihar Düşüncesi ve GirişimiYaygınlığı”. Türk Psikiyatri Dergisi, Sayı: 16(3), ss.170-178. LAMBERT, S. F.; Copeland-Linder, N., Ialongo, N. S. (2008). “Longitudinal Associations Between Community Violence Exposure and Suicidality”. Journal of Adolescent Health, Sayı: 43(4), ss. 380-386. NOCK, M. K., Borges, G., Bromet, E. J., Alonso, J., Angermeyer, M., Beautrais, A., Williams, D. (2008). “Cross-National Prevalence And Risk Factors For Suicidal Ideation, Plans And Attempts”. The British Journal of Psychiatry, Sayı: 192(2), ss. 98-105. POLATÖZ, Özden; Kuğu, N.; Doğan, O.; Akyüz, G. (2011). “Sivas İl Merkezinde İntihar Davranışının Yaygınlığı ve Bazı Sosyodemografik Faktörlerle İlişkisi”. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, Sayı: 24, ss. 13-23. QIN, Ping; Mortensen, P. B.; Agerbo, E.; Westergard-Nielsen, N. I. E. L. S., Eriksson, T. O. R. (2000). “Gender Differences in Risk Factors For Suicide In Denmark”. The British Journal of Psychiatry, Sayı: 177(6), ss.546-550. ŞİMŞEK, Hatice; Donmez, G.; Binbay, T.; Erkoyun, E.; Uçku, R. (2014). “Manisa İli’nde Özkıyım Girişimlerine İlişkin Özellikler: Beş Yıllık Verinin Değerlendirilmesi”. Turkish Journal of Public Health, Sayı: 12(1), ss. 23-34. SÖĞÜT, Ö.; Seyhan, M. B.; Gökdemir, M. T. (2011). “Türkiye’nin Güneydoğusunda, Şanlıurfa ve Çevresinde Özkıyım Girişimlerinin Değerlendirilmesi”. JAEM, Sayı: 10, ss. 8-13. OECD (2013).Health at a Glance (2013). OECD Indicators, OECD Publishing.DOI: 10.1787/health_glance-2013-en PAYNE,S.; SWAMI,V.; STANISTREET, D.L. (2008). “The Social Construction of Gender and Its Influence On Suicide: A Review Of The Literature”. Journal of Men’s Health, ss. 23-35. STRAITO, M. L.; Roen, K.; Hjelmeland, H. (2012). “Gender Roles, Suicidal Ideation, and Self-Harming in Young Adults. Archives of Suicide Research”, Sayı: 16 (1), 29-43, DOI:10.1080/13811118.2012.640613 SEV’ER, A.; Erkan, R. (2004).“The dark faces of poverty, patriarchal oppression, and social change: Female suicides in Batman, Turkey”. Women and International Development Journal,Sayı: 282, ss. 1-24. TOPRAK, S., Cetin, I., Guven, T., Can, G.; Demircan, C. (2011). “Self-harm, suicidal ideation and suicide attempts among college students”. Psychiatry research 187(1):140-144. Türkiye İstatistik Kurumu. (2012). İntihar İstatistikleri http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=15853 / 14 Temmuz 2014. Türkiye İstatistik Kurumu. (2014). Suicide Statistics, (2013) (Online). http://www.turkstat.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=16049 / 20 Haziran 2014. WAGNER, B. M. (1997). “Family Risk Factors for Child and Adolescent Suicidal Behavior”. Psychological Bulletin, Sayı: 121(2), ss. 246. Dünya Sağlık Örgütü. (2008). The Global Burden of Disease Report.Geneva, Switzerland. Dünya Sağlık Örgütü. (2014).Preventing Suicide, A Global Imperative (Online). http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/131056/1/9789241564779_eng.pdf?ua= 1&ua=1 / 14 Aralık 2014. ZHANG, W. C., Jia, C. X., Zhang, J. Y., Wang, L. L., Liu, X. C. 2015. “Negative Life Events and Attempted Suicide In Rural China”. PloS one, Sayı: 10(1).