EVALUATION OF DIGITALIZATION LEVELS OF PORT OPERATIONS WITH AN INTEGRATED MODEL

Yıl 2024, Sayı: 42, 19 - 36, 09.02.2024

Murat Yorulmaz Yusuf Baykan

https://doi.org/10.18092/ulikidince.1227995

Öz

Advances in science and technology have forced the maritime industry to adapt and transform, as other industries. This study was executed to specify the digitalization levels of port operators, which are important elements of maritime transport and supply chain, factors affecting their digitalization levels and port terminal types that can integrate these factors into business life in digital transformation process. To determine the digitalization levels of ports and terminals, an integrated model including BAHP, ARAS and PROMETHEE techniques, which are multicriteria decision-making methods, was used based on the opinions of experts in the port sector in the survey. As a result of the application of the criteria weights determined by BAHP to the ARAS and PROMOTHEE methods, it shows that the terminal type with the highest digitalization level in both techniques is the container terminals. In addition, according to the data obtained as a result of BAHP, it was concluded that port operators need to develop their financial capabilities in digitalization, have the ability to use new technologies and focus on organizations for digitalization.

Anahtar Kelimeler

Maritime, Digitalization, BAHP, ARAS, PROMETHEE, Port Operation

LİMAN İŞLETMELERİNİN DİJİTALLEŞME DÜZEYLERİNİN BÜTÜNLEŞİK BİR MODELLE DEĞERLENDİRİLMESİ

Öz

Bilim ve teknolojideki gelişmeler, her sektörü olduğu gibi denizcilik sektörünü de bu gelişmelere ayak uydurmak ve dönüşmek zorunda bırakmıştır. Bu çalışma, deniz taşımacılığının ve tedarik zincirinin önemli unsurlarından liman işletmelerinin dijitalleşme düzeylerini, dijitalleşme düzeylerini etkileyen faktörleri ve dijital dönüşüm sürecinde bu faktörleri iş hayatına entegre edebilen liman terminal türlerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Liman ve terminallerin dijitalleşme düzeylerini belirlemek amacıyla limancılık sektöründeki uzmanların ankette yer alan görüşlerine dayanılarak, çok kriterli karar verme yöntemlerinden BAHP, ARAS ve PROMETHEE tekniklerinin yer aldığı bütünleşik bir model kullanılmıştır. BAHP ile belirlenen kriter ağırlıklarının ARAS ve PROMOTHEE yöntemlerine uygulanması sonucunda, her iki teknik de dijitalleşme düzeyi en yüksek terminal türünün konteyner terminalleri olduğunu göstermektedir. Ayrıca, BAHP sonucunda elde edilen verilere göre liman işletmelerinin dijitalleşme sürecinde finansal yeteneklerini geliştirmeleri, yeni teknolojileri kullanma becerisine sahip olmaları ve dijitalleşmeye yönelik organizasyonlar üzerine yoğunlaşılması gerekliliği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Denizcilik, Dijitalleşme, BAHP, ARAS, PROMETHEE, Liman İşletmeleri

Kaynakça

• Abdülsamet, K. A. R. A., Masri, A. ve Kaya, G. K. (2021). AHP, ARAS ve Bulanık TOPSIS ile Yeni Şube Yeri Seçimi: Denizcilik Sektöründe Bir Tedarikçi Firma Örneği. Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 28(1), 148-159.
• Akman, G., Pamuk, K. C. ve Karabıçak, Ç. (2021). Yeni Ürün Geliştirme Sürecinde Bulanık AHP &ORESTE Bütünleşik Yöntemi ile Tedarikçi Seçimi: Savunma Sanayisinde Bir Uygulama. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 8(2), 788-807.
• Arslan, K. ve Kırbaş, İ. (2016). Nesnelerin interneti uygulamaları için algılayıcı/eyleyici kablosuz düğüm ilk örneği geliştirme. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, (1), 35-43.
• Athawale, V. M., Chatterjee, P. ve Chakraborty, S. (2012). Decision Making for Facility Location Selection Using PROMETHEE II Method. International Journal of Industrial and Systems Engineering 1, 11(1-2), 16-30.
• Balık, İ., Aydin, S. Z. ve Bitiktaş, F. (2021) Liman Hizmetleri Markalarının Dijitalleşme Gündemi: Çevrimiçi Medya İçerik Analizi. Dokuz Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dergisi, 13(2), 267-298.
• Baranseli, E. S. (2018). Ekrandan Günlük Hayatımıza Sızan Yeni Gerçeklik: Arttırılmış Gerçeklik. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, (66), 297-309.
• Behan, K., Holmes, D. (1990). Understanding Information Technology: Text, Readings, and Cases. Prentice Hall.
• Carlan, V., Sys, C., Vanelslander, T. ve Roumboutsos, A. (2017). Digital Innovation in the Port Sector: Barriers and Facilitators. Competition and Regulation in Network Industries, 18 (1-2), 71-93.
• Chang, D. Y. (1996). Applications of the Extent Analysis Method on Fuzzy AHP. European Journal of Operational Research, 95(3), 649-655.
• Dünya Gazetesi (2021). Erişim Adresi https://Turkdeniz.com/Limanlarda-Cozum-Saglayan-5-Teknoloji.
• Goswami, S. ve Mitra, S. (2020). Selecting The Best Mobile Model By Applying AHP-COPRAS and AHP-ARAS Decision-Making Methodology. International Journal Of Data And Network Science, 4(1), 27-42.
• Heilig, L. ve Voß, S. (2017). Information Systems In Seaports: A Categorization and Overview. Information Technology And Management, 18(3), 179-201.
• Heilig, L., Lalla-Ruiz, E. ve Voß, S. (2017). Digital Transformation in Maritime Ports: Analysis and A Game Theoretic Framework. Netnomics: Economic Research And Electronic Networking, 18(2), 227-254.
• Heilig, L., Schwarze, S. ve Voß, S. (2017). An Analysis Of Digital Transformation in The History and Future of Modern Ports, The 50th Hawaii International Conference On System Sciences, 1341-1350, Hawai.
• Ho, T.-C. ve Hsu, C.-L. (2020). An Analysis of Key Factors Influencing Integration of Blockchain into Shipping Companies in Taiwan. Journal Of Marine Science And Technology, 28(4), 1.
• Kaiwartya, O., Abdullah, A. H., Cao, Y., Altameem, A., Prasad, M., Lin, C. T., ve Liu, X. (2016). Internet of vehicles: Motivation, layered architecture, network model, challenges, and future aspects. IEEE Access, 4, 5356-5373.
• Kara, A., Masri, A. ve Kaya, G. K. (2022). New Branch Location Selection with AHP, Aras And Fuzzy Topsis: An Example of A Supplier Company In The Maritime Industry. Pamukkale University Journal Of Engineering Sciences, 28(1), 148-159.
• Mikhailov, L. ve Singh, M. G. (2003). Fuzzy Analytic Network Process and its Application to The Development of Decision Support Systems. IEEE Transactions On Systems, Man, And Cybernetics, Part C (Applications And Reviews), 33(1), 33-41.
• Nadeem, A., Abedin, B., Cerpa, N. ve Chew, E. (2018). Editorial: Digital Transformation & Digital Business Strategy in Electronic Commerce-The Role of Organizational Capabilities, Journal Of Theoretical And Applied Electronic Commerce Research, 13(2), 1-8.
• Parker, C. ve Case, T. L. (1993). Management Information Systems: Strategy and Action. McGraw-Hill Education, 2. Baskı, New York.
• Pekkaya, M. ve Bucak, U. (2018). Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleriyle Bölgesel Liman Kuruluş Yeri Seçimi: Batı Karadeniz’de Bir Uygulama. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 253-268.
• Ritter, T. ve Pedersen, C. L. (2020). Digitization Capability and The Digitalization of Business Models in Business-to-Business Firms: Past, Present, and Future. Industrial Marketing Management, 86, 180-190.
• Sacar, Ö. ve Özdemir, S. (2022). Orta Koridor Rotasında Türkiye’nin Liman Bağlantılarının Bulanık Ahp ve Topsis Yöntemleriyle Araştırılması. Demiryolu Mühendisliği (15), 145-157.
• Sağlam, M. (2021). İşletmelerde Geleceğin Vizyonu Olarak Dijital Dönüşümün Gerçekleştirilmesi ve Dijital Dönüşüm Ölçeğinin Türkçe Uyarlaması. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(40),395-420.
• Schumacher, A., Sihn, W. ve Erol S. (2016). Automation, Digitization And Digitalization and Their Implications For Manufacturing Processes. In Innovation And Sustainability Conference,1-5, Bukarest.
• Taş, M. A., Çakır, E. ve Ulukan, H. Z. (2021). Türkiye’deki Limanların Çevresel Sürdürülebilirlik Performanslarının Bulanık Çok Kriterli Karar Verme Metodu ile Değerlendirilmesi. 40. Yöneylem Araştırması-Endüstri Mühendisliği Kongresi, 19, İstanbul.
• Taştabanoğlu, A. N. ve Okan, T. (2019). Ege Bölgesi için Kuru Liman Yer Seçimi Üzerine Bir Araştırma. 4.Ulusal Liman Kongresi: Küresel Eğilimler-Yerel Stratejiler 7-8 Kasım 2019, İzmir. Erişim Adresi http://ulk2019.deu.edu.tr/wp-content/uploads/2019/10/22.pdf
• T.C. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Raporu (2021). Erişim Adresi Https://Sgb.Uab.Gov. Tr/Haberler/Ulastirma-Ve-Altyapi-Bakani-Karaismailoglu-Turkiye-En-Yakin-Rakibi-İspanya -Yi-Geride-Birakti-En-Fazla-Balikci-Gemisi-İhracati-Yapan-Ulke-Oldu
• Venkatraman, N. (1994). It-Enabled Business Transformation: From automation to Business Scope redefinition. Sloan Management Review, 35, 73.
• Vinodh, S., Ramiya, R. A. ve Gautham, S. G. (2011). Application of Fuzzy Analytic Network Process For Supplier Selection in a Manufacturing Organisation. Expert Systems With Applications, 38(1), 272-280.
• Yankın, F. B. (2019). Dijital Dönüşüm Sürecinde Çalışma Yaşamı. Trakya Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(2), 1-38.
• Yüksekyıldız, E. (2020). Türkiye Kruvaziyer Limanlarının Performans Değerlendirmesi. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (18), 607-615.
• Yorulmaz, M. (2021). Liman İşletmelerinde Dijital Dönüşüm, İçinde Dijitalleşmenin Sektörel Analizleri, Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, 443-458.
• Zavadskas, E. K. ve Turskis, Z. (2010). A New Additive Ratio Assessment (Aras) Method in Multicriteria Decision‐Making. Technological And Economic Development Of Economy, 16(2), 159-172.
• Zavadskas, E. K., Turskis, Z. ve Bagočius, V. (2015). Multi-Criteria Selection of A Deep-Water Port in The Eastern Baltic Sea. Applied Soft Computing, 26, 180-192.
• Zaychenko, I., Smirnova, A., Gorshechnikova, P. ve Piminov, N. (2021). Sustainable Digital Transformation of The Port Equipment Management System. The E3S Web Of Conferences, 258.
• Zhou, X. (2012). Fuzzy Analytical Network Process Implementation with Matlab. MATLAB–A Fundamental Tool For Scientific Computing And Engineering Applications, 3, 133-160.