HUBRİS LİDERLİK ALGISININ KARARLARA KATILIM DAVRANIŞI ÜZERİNDEKİ ETKİSİNDE ÖRGÜTSEL BAĞLILIĞIN DÜZENLEYİCİ ROLÜ: OTEL İŞLETMELERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2024, Sayı: 42, 1 - 18, 09.02.2024

Edip Örücü Itır Hasırcı Asya Arslan

https://doi.org/10.18092/ulikidince.1232745

Öz

Bu araştırmanın amacı otel işletmelerinde hubris liderlik algısının kararlara katılım davranışı üzerindeki etkisinde örgütsel bağlılığın düzenleyici rolünü tespit etmektir. Araştırmanın evrenini Bursa ve Balıkesir illerinde bulunan 3,4 ve 5 yıldızlı otellerin 20.000 çalışanı oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi ise bu otellerde çalışmakta olan 460 personelden meydana gelmektedir. Elde edilen verilerle frekans, normallik, keşfedici faktör, güvenilirlik, korelasyon ve hiyerarşik regresyon analizleri yapılmıştır. Yapılan basit regresyon analizinin sonucunda hubris liderlik algısının kararlara katılım davranışı üzerinde negatif yönlü ve anlamlı etkisinin olduğu tespit edilmiştir. Örgütsel bağlılığın düzenleyicilik etkisini belirlemek amacıyla yapılan hiyerarşik regresyon analizinin neticesinde ise hubris liderlik algısının kararlara katılım davranışı üzerindeki etkisinde çalışanların örgütlerine olan bağlılıklarının düzenleyici rolünün olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Hubris Liderlik, Kararlara Katılım Davranışı, Örgütsel Bağlılık, Otel

REGULATORY ROLE OF ORGANIZATIONAL COMMITMENT ON THE EFFECT OF HUBRISTIC LEADERSHIP PERCEPTION ON PARTICIPATIVE DECISION MAKING BEHAVIOUR: A RESEARCH ON HOTEL ENTERPRISES

Öz

The aim of this research is to determine the moderating role of employees' commitment to their organizations in the effect of hubristic leadership perception on participative decision making behavior in hotel businesses. The population of the research consists of 20,000 employees of 3,4 and 5 star hotels in Bursa and Balıkesir. The sample of the research consists of 460 personnel working in these hotels. Frequency, normality, exploratory factor, reliability, correlation and hierarchical regression analyzes were performed with the obtained data. As a result of the simple regression analysis, it was determined that hubristic leadership perception had a negative and significant effect on the behavior of pariticipative decisions making. As a result of the hierarchical regression analysis carried out to determine the regulatory effect of organizational commitment, it was determined that the organizational commitment of employees has a regulatory role in the effect of hubristic leadership perception on participative decision making.

Anahtar Kelimeler

Hubristic Leadership, Participative Decision Making, Organizational Commitment, Hotel

Kaynakça

• Aksay, O. ve Ural, A. (2008). Ortaöğretim Öğretmenlerinin Okulla İlgili Kararlara Katılımı. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(3), 433-460.
• Allen, N. J. ve Meyer, J. P. (1990). The Measurement And Antecedents Of Affective, Continuance, And Normative Commitment To The Organization. Journal of Occupational Psychology, 63(1), 1-18.
• Asad, S. ve Sadler-Smith, E. (2020). Differentiating leader hubris and narcissism on the basis of power. Leadership, 16(1), 39-61.
• Babaoğlan, E. ve Yılmaz, F. (2012). İlköğretim Okullarında Karara Katılma. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(3), 1-12.
• Bartlett, J.E., Körtlik, J.W. ve Higgins, C.C. (2001). Organizational Research: Determining Appropriate Sample Size In Survey Research. Information Tecnology, Learning and Performance Journal, 19(1), 43-50.
• Başyiğit, F. (2009). Öğretmenlerin Karar Alma Sürecine Katılım Düzeylerinin Örgütsel Bağlılık Düzeyleri İle İlişkisi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep.
• Bursalıoğlu, Z. (2005), Okul Yönetiminde Yeni Yapı ve Davranış. Ankara: Pegem Yayınları.
• Chen, Z.X. ve Francesco, A.M. (2003). The Relationship Between The Three Components Of Commitment and Employee Performance in China. Journal of Vocational Behavior, 62(3), 490-516.
• Cihangiroğlu, N. (2009). Örgütsel Bağlılığın Belirleyicileri Olarak Örgütsel Adalet ve Kararlara Katılım. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Cihangiroğlu, N., Naktiyok, A., Şahin, B. ve Demir, C., (2010). Askeri Doktorların Kararlara Katılım Tutumları Üzerine Bir Araştırma. TAFF Prevente Medicine Bulletin Dergisi, 9, 113-122.
• Düzgün, M. S. ve Marşap, A. (2018). Performans Değerlendirme Ve Ücret Uygulamalarına İlişkin Algının İş Tatmini Ve Örgütsel Bağlılığa Etkisi: Bir Uygulama. Yönetim ve Ekonomi, 25(3), 787-810.
• Garrido, T. Á. (2021). Supervisors’ Dark Triad Impact On Affective Organizational Commitment And Satisfaction With Supervisors. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). De Lisboa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Portekiz.
• Gül, H. (2002). Örgütsel Bağlılık Yaklaşımlarının Mukayesesi ve Değerlendirmesi. Ege Akademik Bakış Dergisi, 1, 37-55.
• Güngör, İ.H., Ekşi H. ve Arıcak O.T., (2012). Genç Yetişkinlerde Değer Tercihlerinin Narsistik Kişilik Özellikleri Yordaması. Kuram Ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(2), 1271-1290.
• Gürbüz, S. ve Şahin, F. (2017). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri Felsefe-Yöntem-Analiz. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Gürdoğan, A. (2018). Liderlik Davranışları ve Örgütsel Bağlılık. İstanbul: Kriter Yayınevi.
• Gürkan, G. Ç. (2006). Örgütsel Bağlılık: Örgütsel İklimin Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkisi Ve Trakya Üniversitesi’nde Örgüt İklimi İle Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkinin Araştırılması. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
• Karaca, M., Bayram, A. ve Harmancı, Y. (2020). İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamalarının Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkisi. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9 (1), 199-208.
• Köse, H. S. ve Gül, İ. (2022). Öğretmenlerin Karar Sürecine Katılımı İle Örgütsel Bağlılıkları Arasındaki İlişki. Milli Eğitim Dergisi, 51 (235) , 2297-2318.
• Köylü, D. ve Gündüz, Y. (2019). Öğretmenlerin Karar Alma Sürecine Katılım Düzeylerinin Örgütsel Bağlılık ve Psikolojik İyi Oluş İle İlişkisi. Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15) , 279-299.
• Lin, F., Lin, S. W. ve Fang, W. C. (2022). Impact Of CEO Narcissism And Hubris On Corporate Sustainability And Firm Performance. The North American Journal of Economics and Finance, 59, 1-13.
• Mcshane, S. L. ve Von Glinow, M. A. (2005). Organizational Behavior: Emerging Realities for the Workplace Revolution, New York: McGraw Hill Companies.
• Meyer, J. P. ve Allen, N. J. (1991). A three-component conceptualization of organizational commitment. Human Resource Review, 1 (1), 61-89.
• Nacar, E. ve Tutar, Ö. F. (2022). Sporda Kibir (Hubris) Sendromu; Ölçek Geliştirme Çalışması. Munzur Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 51-59.
• Orhan, S., Gümüş, M. ve Kızılkaya, E. (2021). Hubris Sendromu: Bir Grupta Birinin Statüsünü Aşırı Değerlendirmenin Tehlikeleri. New Era Internatıonal Journal Of Interdisciplinary Social Researches, 6(9), 88-107.
• Owen D. (2006). Hubris and Nemesis in Heads of Government. J R Soc Med. 99, 548-551.
• Owen, D. ve Davidson, J. (2009). Hubris Syndrome: An acquired personality disorder? A study of US presidents and UK prime ministers over the last 100 years. Brain, 132, 1396-1406.
• Örücü, E., Tokyay, M. ve Hasırcı, I. (2022). İş Motivasyonu-Örgütsel Bağlılık İlişkisi: Bir Alan Araştırması. Akademik Hassasiyetler, 9(18) , 177-198.
• Özgünay, P. (2022). Çevik Liderlik Özelliklerinin İş Tatmini Üzerindeki Etkisinde Kararlara Katılımın Aracılık Rolüne İlişkin Bir Araştırma. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). İstanbul Gelişim Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Rende, B. (2020). Beyaz Yakalı Çalışanlarda Kararlara Katılımın Rol Stres Kaynaklarına Etkisi Üzerine Bir Araştırma. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çankaya Üniversitesi, İşletme Anabilim Dalı, Ankara.
• Russell, G. (2011). Psychiatry And Politicians: The ‘Hubris Syndrome’. Psychiatrist, 35, 140-145.
• Sadler-Smith, E., Robinson, G., Akstinaite, V. ve Wray, T. (2018). Hubristic leadership: Understanding the hazard and mitigating the risks. Organizational Dynamics, 48(2), 8-18.
• Salah, S. ve Anitha, S. (2021). The Impact of Participative Decision-Making on Organizational Commitment: A Study Among Employees of Mobile Telecom Companies in Yemen. Journal of Advanced Research in Economics and Administrative Sciences, 2(3), 75-88.
• Serinikli, N. (2019). İş Stresinin İşten Ayrılma Niyetine Etkisinde Örgütsel Bağlılığın Aracılık Rolü. Business and Economics Research Journal, 10(4), 915-928.
• Stale, R. N. ve Vogel, R. E. (1997). Participative Management and Correctional Personal: A Study of the Perceived Atmosphere For Participation in Correctional Decision Making and its Impact on Employee Stres and Thoughts About Quitting. Journal of Criminal Justice, 25(5), 397-408.
• Sundermeier, J. (2021). Toward A Comprehensive Perspective On Hubristic Leadership–An Aggregation Of Cross-Disciplinary Evidence And Roadmap For Future Research. European Management Journal. 40(30), 1-11.
• Sürücü, L. ve Maşlakçı, A. (2018). Örgütsel Bağlılık Üzerine Kavramsal İnceleme. International Journal Of Management and Administration, 2(3), 49-65.
• Timur, A. ve Kartaltepe Behram, N. (2021). İşveren Markası Ve Örgütsel Bağlılık İlişkisinde Örgütsel Özdeşleşmenin AracıI Rolü: Sosyal Kimlik Kuramı Bağlamında Bir Araştırma. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6 (1) , 135-150.
• Uludağ, G. (2018). Örgütsel Bağlılık İle İşgören Performansı İlişkisini İncelemeye Yönelik Bir Alan Araştırması. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,7(1), 171-193.
• Uslu, O. (2021). Karanlık Liderlik Tarzları: Kavramsal Bir Değerlendirme. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(2), 901-924.
• Uysal, Ş. A. ve Çelik, R. (2018). Sağlık Meslek Gruplarında Hubris Sendromunun Varlığına İlişkin Keşfedici Bir Çalışma. 17. UİK Özel Sayısı, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 103-118.
• Yalçınsoy, A. ve Işık, M. (2018). Toksik Liderlik İle Örgütsel Bağlılık Ve İşten Ayrılma Niyeti İlişkisine Yönelik Bir Araştırma. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 17(3), 1016-1025.
• Yıldırım, A. (2020). İnsan Kaynakları Yönetimi Bağlamında Kişiliğin Karanlık Yönü: Narsizm ve Hubris Sendromu. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 12(2), 267-276.
• Yılmaz, T. (2021). Çalışanların Stratejik Kararlara Katılımlarının Motivasyon Ve İş Tatmini Üzerindeki Etkisi Üzerine Bir Araştırma. (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi İşletme Anabilim Dalı, Afyonkarahisar.
• Yung, KL, Ko SM, Kwan, FY, Tam, H. K., Lam, C. W., Ng, H. P. ve Lau, K. S. (2006). Application of Function Deployment Model in Decision Making for New Product Development. Concurrent Engineering. 14(3), 257-267.
• Zeitoun, H., Nordberg, D. ve Homberg, F. (2019). The Dark And Bright Sides Of Hubris: Conceptual Implications For Leadership And Governance Research. Leadership, 15(6), 647-672.