THE EFFECT OF INFLATION ON DIVIDEND PAYMENTS: AN APPLICATION ON BIST

Yıl 2024, Sayı: 42, 189 - 206, 09.02.2024

Derviş Boztosun Ali Yıldırım

https://doi.org/10.18092/ulikidince.1376785

Öz

The study aims to investigate the effect of inflation on dividend payments by considering company-specific factors. For this purpose, 38 companies traded on Borsa Istanbul (BIST) and regularly distributing dividends every year between 2013 and 2022 are included in the study. The study examines the effects of inflation, leverage ratio, liquidity ratio, return on assets, return on equity, growth in sales, growth in assets and company age on the dividend payout variable. Panel data analysis, which is an econometric method, was used to analyze these variables. Within the scope of the findings of the study, it is determined that the effect of inflation, which is the focus of the study, on dividend payments is statistically significant and positive. In addition, leverage ratio, liquidity ratio, return on equity, growth in assets and company age are also found to have a statistically significant effect on the dividend payments variable. The results of this study on companies with dividend payment habits in all sectors are expected to guide investor preferences and managerial decisions in inflationary periods.

Anahtar Kelimeler

Dividend, Growth, Inflation, Panel Data, Profitability

ENFLASYONUN KÂR PAYI ÖDEMELERİNE ETKİSİ: BİST ÜZERİNE BİR UYGULAMA

Öz

Çalışmada; şirketlere özgü faktörler dikkate alınarak enflasyonun kâr payı ödemeleri üzerindeki etkisinin araştırılması amaçlanmıştır. Bu amaçla, Borsa İstanbul’da (BİST) işlem gören ve 2013-2022 yılları arasında her yıl düzenli olarak kâr payı dağıtan 38 şirket çalışmaya dahil edilmiştir. Çalışmada enflasyon, kaldıraç oranı, likidite oranı, aktif karlılığı, özsermaye karlılığı, satışlardaki büyüme, aktiflerdeki büyüme ve şirket yaşı değişkenlerinin kâr payı ödemeleri değişkeni üzerindeki etkileri incelenmiştir. Söz konusu değişkenlerin analizinde ekonometrik yöntem olan panel veri analizi kullanılmıştır. Çalışmanın bulguları kapsamında, çalışmanın odak noktası olan enflasyonun kâr payı ödemeleri üzerindeki etkisinin istatistiksel olarak anlamlı ve pozitif yönlü olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca, kaldıraç oranı, likidite oranı, özsermaye karlılığı, aktiflerdeki büyüme ve şirket yaşının da kâr payı ödemeleri değişkeni üzerinde istatistiksel olarak anlamlı bir etkisi olduğu görülmüştür. Tüm sektörlerdeki kâr payı ödeme alışkanlığı olan şirketlerin üzerine yapılan bu çalışmadan elde edilen sonuçların enflasyonist dönemlerde, yatırımcı tercihlerine ve yönetici kararlarına yön göstermesi beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Büyüme, Enflasyon, Kâr Payı, Kârlılık, Panel Veri

Kaynakça

• Aksöyek, İ. ve Yalçıner, K. (2019). Çözümlü Problemleriyle Finansal Yönetim (3. Baskı). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Albayrak, A. S. (2005). Çoklu Doğrusal Bağlantı Halinde En Küçük Kareler Tekniğinin Alternatifi Yanlı Tahmin Teknikleri ve Bir Uygulama. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 105-126.
• Asteriou, D., ve Hall, S. G. (2007). Applied econometrics. England: Palgrave Macmillan.
• Atik, A. ve Karyağdı, N. (1997). Limited Şirketlerde ve Anonim Şirketlerde Kâr Dağıtımı. Vergi Dünyası Dergisi, 188, 14-38.
• Aydın, N., Başar, M. ve Coşkun, M. (2010). Finansal Yönetim. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Basse, T. (2009). Dividend Policy and Inflation in Australia: Results from Cointegration Tests. International Journal of Business and Management, 4(6), 13-16.
• Basse, T. ve Reddeman, S. (2011). Inflation and the Dividend Policy of US Firms. Managerial Finance, 37(1), 34-46.
• Bassey, N. E., Elizabeth, A. A. ve Asinya, F. A. (2014). Determinants of Dividend Payout of Financial Institutions In Nigeria: A Study of Selected Commercial Banks. Research Journal of Finance and Accounting, 5(7), 74-79.
• Bayisa, Y. (2023). Determinants of Dividend Payout in Ethiopian Private Insurance Companies. International Journal of Advanced Research in Science and Technology, 12(8), 1064-1070.
• Birhanu, D. C., Gelaye, Z. E. ve Gelalcha, W. G. (2023). Determinants of Dividend Payout Ratio of Private Insurance Companies in Ethiopia. Royal Journal of Business Management, 1(1), 1-13.
• Ceylan, A. ve Korkmaz, T. (2013). İşletmelerde Finansal Yönetim. Bursa: Ekin Yayın Dağıtım.
• Çınar, M. (2021). Panel Veri Ekonemetrisi: Stata ve EViews Uygulamalı. Bursa: Ekin Yayın Dağıtım.
• Adugna, B. M., Mhiret, G. ve Kumar, B. (2020). Determinants of Dividend Payout Ratio: Empirical Evidence from Ethiopian Private Banks. Palarch’s Journal Of Archaeology Of Egypt/Egyptology, 17(7), 14823-14836.
• Elly, O., D. ve Hellen, K., W. (2013). Relationship Between Inflation and Dividend Payout for Companies Listed At the Nairobi Securities Exchange. International Journal of Education and Research, 1(6), 1-8.
• Ghafoor, A., Khan, M. A., Shah, S. A. ve Khan, H. H. (2014). Inflation and Dividend Behavior of Pakistani Firms: An Empirical Investigation Using ARDL. International Journal of Business and Management, 9(9), 86-95.
• Gujarati, D. N., & Porter, D. C. (2008). Basic Econometrics (5. Baskı). McGraw-Hill.
• Hsiao, C. (2005). Why Panel Data. Los Angeles: University of Southern California.
• Karlsson, S. ve Lothgren, M. (1999). On the Power and Interpretation of Panel Unit Root Test. Working Paper Series in Economics and Finance, (299), 1-10.
• Khan, M. I., Meher, M. A., K. ve Kashif, S., M. (2013). Impact of Inflation on Dividend Policy: Synchronization of Capital Gain and Interest Rate. Pensee Journal, 75(11), 384-393.
• Kim, J. H. (2019). Multicollinearity and Misleading Statistical Results. The Korean Society of Anesthesiologists, 72(6), 558-569.
• Lin, O. C., Thaker, H. M. T., Khaliq, A. ve Thaker, M. A. M. T. (2018). The Determinants of Dividend Payout: Evidence from the Malaysian Property Market. IQTISHADIA Jurnal Kajian Ekonomi dan Binis Islam, 11(1), 27-46.
• Lotto, J. (2020). On An Ongoing Corporate Dividend Dialogue: Do External Influences Also Matter in Dividend Decision. Cogent Business & Management, 7(1), 1-13.
• O'Brien, R. M. (2007). A Caution Regarding Rules of Thumb for Variance İnflation Factors. Quality and Quantity, 41(5), 673-690.
• Osman, A., Pyeman, J., Zakaria, S. Ve Jaafar, M. S. (2023). The Conceptual Study of the Moderating Effect of Inflation Rate on the Relationship between Determinants of Dividend and Dividend Payouts of Publicly Listed Companies in Malaysia. International Conference on Development and Innovation in Agriculture
• Toby, A. J., Belema, E. ve Rogers-Banigo, I. (2020). Inflation, Dividend Policy and Investment Decisions of Quoted Firms: A Panel Data Estimates from Nigeria. RSU Journal of Strategic and Internet Business, 5(1), 972-993.
• Topaloğlu, E. E. ve Korkmaz, T. (2019). Determınatıon of Micro and Macro Factors Affectıng Cash Dividend Payout Policies by Panel Data Analysis: A Research on BIST 100 Index. Journal of Economics, Finance and Accounting (JEFA), 6(1), 1-18.
• Torres-Reyna, O. (2007). Panel Data Analysis Fixed and Random Effects Using Stata, Data and Statistical Services. New Jersey: Princeton University.
• Türk Dil Kurumu. (TDK) (t.y.). Güncel Çevrimiçi Türkçe Sözlük. Erişim Tarihi: Haziran, 10.06.2023, https://sozluk.gov.tr/
• Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB). (2004). Enflasyon. Erişim Tarihi: 20.06.2023, https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/b62e1fb7-ebc1-4922-99dc-b3ba23320b9f/enflasyon.pdf?MOD=AJPERES&CACHEID=ROO
• Ün, T. (2015). Stata ile Panel Veri Analizi. İçinde S. Güriş (Ed.), Stata ile Panel Veri Modelleri, (40-79) İstanbul: Der Kitabevi Yayınevi ve Dağıtım.
• Wooldridge, J. M. (2002). Econometric Analysis of Cross Section and Panel Data. The MIT Press.
• Yerdelen Tatoğlu, F. (2021). Panel Veri Ekonometrisi: Stata Uygulamalı (6. Baskı). İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.