Doğal Afet Haberlerinin Medyada Sunumu:6 Şubat 2023 Kahramanmaraş Depremleri Örneği

Yıl 2023, Cilt: 16 Sayı: 2, 44 - 57, 30.12.2023

Rengim Sine Nazlı Burak Soylu

Öz

Medya bilgilendirme işlevi sebebiyle önemli bir bilgi kaynağı konumundadır fakat haberin hızlı ve anlaşılır biçimde ulaştırılmasının yanı sıra doğru ve nesnel bir şekilde aktarılması da önem taşımaktadır. Medya platformları, toplumsal olayları kendi ideolojileri doğrultusunda kitlelere farklı şekilde sunabilmektedirler. Bu açıdan bakıldığında medya platformlarının haberleri sunuş şekillerine farklı ideolojileri temsil eden çeşitli kaynaklardan bakılması, olayların geniş açıdan görülmesi açısından önem taşımaktadır. Bu çalışmanın amacı, afet haberlerinin medyada sunuş biçimlerine dair bulgular elde etmek ve bütün ülkeyi ilgilendiren konularda medyanın nasıl bir söylem geliştirdiğini tespit etmektir. Bu çalışma gerçekleştirilirken, dilin sosyal bağlamlarda nasıl kullanıldığına, yazılı veya sözlü metinleri ve bu metinlerin üretildiği, yorumlandığı sosyal-kültürel bağlamları ideolojik açıdan analiz etmeye yarayan söylem analizi yönteminden yararlanılmıştır. Bu çalışmada Yeni Şafak, Yeni Çağ ve Evrensel gazetelerinde 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş depremi sonrası yer alan deprem haberleri ele alınmış ve incelenen gazetelerde sahip oldukları farklı siyasal ideolojilerin de doğrultusunda haberlerinde kullandıkları söylemlerde farklılıklar olduğu ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler

Doğal Afet, Doğal Afet Haberciliği, Söylem Analizi, Yazılı Basın

Etik Beyan

Etik kurul izni ve/veya yasal/özel izin alınmasına gerek olmayan bu çalışmada araştırma ve yayın etiğine uyulmuştur.

Kaynakça

• Althusser, L. (2008). İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları. İstanbul: İthaki Yayınları
• Balci, E.V., Tiryaki, S. ve Karakuş, M. (2022). Exploring the transformation of opinion leaders from a traditional to a digital mindset. International Journal of Organizational Leadership, 11, 36-50.
• Çağlak, E. (2020). Pandemi ve Gazetecilik. A. Sağlık içinde, Pandem!nsan (s. 64-76). Çanakkale: 18 Mart Üniversitesi Yayınları Yayın No:144.
• Çalışır, G. (2020). Kişilerarası İletişim Bağlamında Televizyon Reklamlarında Söylem Analizi: Çaykur, Lipton ve Doğuş Çay Reklamları. Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi, 4(7), 1-23.
• Çatlı, B. ve Taş, O. (2010). Kriz Haberciliği. Televizyon Haberciliğinde Etik, 237-251.
• Çuhacı, A. (2012). Ulrıch Beck’in Risk Toplumu Kuramı. İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, 3(14), 129-157.
• Demirtaş, H. (2000). Kriz Yönetimi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 23(23), 353-373.
• Devran, Y. (2010). Haber Söylem İdeoloji. İstanbul: Hiperlink Yayınları.
• Elbirlik, T. (2015). Söylem kuramı ve XVI. yüzyıl siyasetnamelerinde söylem analizi.(Yayımlanmamış Doktora Tezi). Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Manisa.
• Ergünay, O. (11-12 Kasım 2009). Doğal Afetler ve Sürdürülebilir Kalkınma. Deprem Sempozyumu (s. 1-11). Bolu: Abant İzzet Baysal Üniversitesi.
• Güngör, S. (2001). Althusser'de İdeoloji Kavramı. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 6(2), 221-231.
• Houston, J. B., Pfefferbaum, B., and Rosenholtz, C. E. (2012). Disaster news: Framing and frame changing in coverage of major US natural disasters, 2000–2010. Journalism & Mass Communication Quarterly, 89(4), 606-623.
• İrvan, S. (1997). Medya, Kültür, Siyaset. Ankara: Ark Yayınları.
• Kılıçaslan, E. (2008). Siyasal İletişimde İdeolojik Dil. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
• Koç Akgül, S. (2017). Olağanüstü Durumlar, İletişim ve Habercilik Yaklaşımları. Trt Akademi, 2(3), 6-47.
• Koç, S. (2006). 1923-2000 Yılları Arasında Türkiye'de Yaşanan Doğal Afetlere İlişkin Türk Basınında. Kocaeli Üniversitesi iletişim Fakültesi Araştırma Dergisi, (8), 83-114.
• Özer, Ö. (2001). Haber Söylem İdeoloji: Eleştirel Haber Çözümlemeleri, Konya: Literatürk Yayınevi.
• Pantti, M. (2019). Crisis and disaster coverage. The International Encyclopedia Of Journalism Studies, 1-8.
• Quarantelli, E. L. (1991). Lessons from Research: Findings on Mass Communication System Behavior in the Pre,. Newark: University of Delaware Disaster Research Center.
• Reynolds, B. and Seeger W.M. (2014). Crisis and emergency risk communication as an integrative model. U.S Deparment of Health and Human Services.
• Sine Nazlı, R. ve Kalafat Çat, A. (2019). 24 Haziran Erken Seçimlerinin Gazete Haberlerindeki Söylem Çözümlemesi, Global Media Journal: Turkish Edition, Vol. 10 Issue 19, p113-145. 33p.
• Soydan, E. ve Alparslan, N. (2014). Medyanın Doğal Afetlerdeki İşlevi. İstanbul Sosyal Bilimler Dergisi, 53-64.
• Sarı, G. ve Sine Nazlı, R. (2022). Haberde Kadının İnşası: Afgan Kadınları Örneği. Sosyal Mucit Academic Review, 3 (1) , 148-175.
• Soydemir, S. (2012). Ulrich Beck ve düşününümsel modernleşmenin krizi. Hukuk ve İktisat Araştırmaları Dergisi, 4(2), 71-80.
• Toker, H. (2016). "Bütünleşik Afet Yönetimi", Doğal Afetler, İletişim ve Medya içinde, (Ed. Z. T. Karaman, A. Altay), İzmir: İlkem Yayınları.
• Van Dijk, A. (1988). News As Discourse. ABD Lawrence Erlbaum Associates.
• Van Dijk, T. (1997). Discourse as structure and process Vol.1. Sage.
• Yaylagül, L. (2019). Kitle İletişim Kuramları. Ankara: Dipnot Yayınları.
• Yıldırım, E. (2008). Risk Toplumunda (Depremle) Yaşamak. Akademik İncelemeler Dergisi, 3(1), 75-85.