Periyodik Cihaz Bakım Onarımlarında Maliyet Analizi: Kamu Hastanesi Örneği

Yıl 2023, Cilt: 9 Sayı: 3, 322 - 332, 31.12.2023

Erdem Pirim Sinan Bulut

Öz

Teknoloji yoğun bir sektör olan sağlık sektöründe, tıbbi cihazlar başta olmak üzere kullanılan tüm cihazlar ve ekipmanlar özellikli ve çok karmaşık teknik yapıları nedeniyle hayati önem arz eden yönetimsel süreçleri de beraberinde getirmektedirler. Hastane yönetimleri, kritik öneme sahip bu cihazlarının emniyetli, doğru, güvenilir bir şekilde beklenen performans düzeyinde çalıştığından emin olmak ve cihaz performans düzeylerini artırmak amacıyla, hastanede kullanılan cihazların rutin kontrollerini; günlük, haftalık, aylık ve yıllık olarak yaptırmakta ve gerekli kontrol mekanizmaları ile süreci kontrol altında tutmaktadırlar. Bu uygulama ile daha yüksek üretkenlik, daha güvenli ve az hizmet maliyetli, daha fazla gelir ve insan gücü verimi amaçlanmaktadır. Kamu hastanelerinin çoğunda bu uygulamaları gerçekleştirecek insan kaynağı ve öz kaynakların yetersizliği nedeniyle dış kaynaklardan yararlanılmaktadır. Tıbbi cihaz bakımları başta olmak üzere periyodik cihaz bakımları özellikli ve uzmanlık konusu gerektiren alanlar olması nedeniyle birçok kamu hastanesinde hali hazırda bu alanda istihdam edilen biyomedikal mühendisi, biyomedikal tekniker/teknisyenleri genel alanlar olan, elektrik, makina, inşaat vb. alanlarda hali hazırda personel yetersizliği bulunmaktadır. Bu nedenlerden dolayı söz konusu hastaneler periyodik cihaz bakım onarımlarında dış kaynak kullanım yöntemine başvurulmakta ve önemli maliyetlere katlanmaktadırlar. Bu araştırma ile uzman teknik personeli olmayan kamu hastanelerinin periyodik tıbbı cihaz bakım onarım hizmet alımı işlerinde, parça dahil ve parça hariç olarak alınımını yaptığı dış kaynak kullanım yönteminde ortaya çıkan maliyetlerin oransal analizinin yapılması amaçlanmıştır. Araştırmada Sağlık Bakanlığı’na bağlı C grubu bir hastanede 2022 yılında yapılan periyodik cihaz bakımlarında ortaya çıkan maliyetlere ilişkin verile, kurumun Hastane Bilgi Yönetim Sistemi, Tek Düzen Muhasebe Sistemi ile satın alma biriminden elde edilen verilerden sağlanmıştır. Araştırma sonucunda dış kaynak kullanım yöntemi ile hizmet alımlarında C grubu kamu hastaneleri için parça dâhil olarak çıkılan bakım onarım hizmet alımlarının maliyet yönünden daha uygun olduğu, parça hariç olarak alımı yapılan periyodik bakım onarım hizmeti alımlarında ise maliyetlerin daha yüksek olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Kamu Hastaneleri, Periyodik Cihaz Bakımları, Hastane Bilgi Yönetim Sistemi (HBYS)

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

Yok

COST ANALYSIS OF PERIODIC EQUIPMENT MAINTENANCE REPAIRS: EXAMPLE OF PUBLIC HOSPITAL

Öz

In the health sector, which is a technology-intensive sector, all devices and equipment, especially medical devices, bring with them administrative processes that are of vital importance due to their very complex and specific technical structures. Hospital administrations routinely check the devices used in the hospital in order to ensure that critical devices operate safely, correctly, reliably and at the required performance level and to increase device performance levels; daily, weekly, monthly and yearly and keep the process under control with the necessary control mechanisms. With these management practices, higher productivity, safer and less service cost, more income and manpower efficiency are aimed. Most of the public hospitals benefit from external resources due to the lack of human resources and own resources to carry out these applications. Due to the fact that periodic device maintenance, especially medical device maintenance, is specific and requires expertise, biomedical engineers, biomedical technicians/technicians who are currently employed in this field in many public hospitals, electrical, machinery, construction, etc. There is currently a shortage of personnel. For these reasons, the hospitals in question resort to outsourcing for periodic device maintenance repairs and incur significant costs. With this research, it is aimed to make determinations by revealing the costs incurred in the outsourcing method applied due to the lack or absence of expert personnel in the periodic device maintenance of public hospitals. In the study, data on the costs of periodic device maintenance in 2022 in a group C hospital affiliated to the Ministry of Health were evaluated. As a result of the research, it has been seen that maintenance and repair service procurements, which are included in parts, are more appropriate for C group public hospitals in service procurement with the outsourcing method. It has been observed that the costs are higher in periodic maintenance and repair service purchases, which are purchased excluding parts.

Anahtar Kelimeler

: Public Hospitals, Periodic Device Maintenance, Hospital Information Management System (HIMS)

Proje Numarası

Yok

Kaynakça

• Arık, Ö., İleri, Y. Y., Kaya, B. (2016). Sağlık Hizmetlerinde Tıbbi Cihaz Sektörü. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 19(2), 187- 202.
• Arunraj, N.S. ve Maiti J. (2007). “Risk-Based Maintenance Techniques And Applications.” Journal Of Hazardous Materials. 653–661.
• Augustinek, M., Laryš, D., Kubíček, J., Marešová, P., and Kuča, K. (2018). "The Use Of Medical Devices: A Case Study On Speech Delivery Of Ultrasonographic Devices", Therapeutic Innovation And Regulation Science. (52) 4. 499-506
• Bahreini, R., Doshmangir, L., Imani, A. (2018). Affecting Medical Equipment Maintenance Management: A Systematic Review. Journal of Clinical & Diagnostic Research. 12(4).
• Chien C.H. (2010). A Framework Of Medical Equipment Management System For İn-House Clinical Engineering Department. 32’nd Annual International Conference Of The IEEE EMBS Buenos Aires, Arjantin.
• Coşkun, Ö., Çömlekçi, S. (2011). Biyomedikal Mühendislik Hizmetlerinin Hastanelerdeki Rolü. Süleyman Demirel Üniversitesi. Teknik Bilimler Dergisi. 1(1), 23-28.
• Cruz A.M, Rincon A.M.R. (2012). “Outsourcing For Medical Device Maintenance: Has Operations Management Research And Management Theories Forgotten By The Medical Engineering Community? A Mapping Review”, European Journal Of Operations Research. (1). 186–197.
• Çınaroğlu, S. (2017). Tıbbi Cihaz Vijilansı. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi. 20(3), 385- 395.
• Dyro J.F. (2004). Clinical Engineering Handbook, Setauket, NY, Elsevier, Inc. 68.
• Gentles, B. (2010). Bet Al CESO.Data.Ca.
• Güven, K. (2006). Periyodik Bakım Yapan Bir Tekstil İşletmesinde Bilgisayar Destekli Toplam Verimli Bakıma Geçiş ve Kaliteye Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Erciyes Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü. Kayseri.
• Jamshidi, A., Rahimi, S.A., Ait-Kadi, D., Ruiz, A. (2014). Medical devices Inspection and Maintenance; A Literature Review. Proceedings of the 2014 Industrial and Systems Engineering Research Conference. Y. Guan and H. Liao, eds.
• Kısmet K., (2001). Tamir ve Bakım Planlaması ve Üretim İşletmelerinde Uygulanması, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
• Miguel-Cruz, A., Rios-Rincon, A. Haugan, G.L. (2014). Outsourcing Versus İn-House Maintenance Of Medical Devices: A Longitudinal, Empirical Study. Rev Panam Public Health. 35(3):193-9.
• Mollasalihoğlu, S., Arı, O.A., Öncül, G.H., Gürsöz, H. 2009. Türk Sağlık Sektöründe Tıbbi Cihazların Sayısal Durumu, Bölgesel Dağılımı ve OECD Ülkeleri ile Karşılaştırmalar. Hacettepe Üniversitesi Sağlık İdaresi Dergisi, (2009):12(1), 71.
• Mummolo G. ve diğ..(2007). “A Fuzzy Approach for Medical Equipment Replacement Planning,” Third Int. Conf. Maint. Facil. Manag. 229–235.
• Nakajıma, S. Total Productive Maintenance, Productivity Press, Inc. (1989).
• Özgüleş, B., Aksay, K. ve Orhan, F. (2015). Teknoloji Yönetimi Açısından Biyomedikal Cihazların Bakım Ve Onarım Faaliyetlerine Yönelik Bir Değerlendirme. Sağlık Akademisyenleri Dergisi. (2). 133-139.
• Patton, J. (1983). Preventive Maintenance. Instrument Society of America. Michigan Üniversitesi USA.
• Selvi, Y. Sağlık Kuruluşlarında Tıbbi Cihaz Yönetimi. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Muhasebe Anabilim Dalı . (2009):(63) 20.
• Sezdi, M. (2018). Sağlıkta Kalite Standartları Kapsamında Tıbbi Cihaz Yönetimi Revizyon Çalışması. Tıp Teknolojileri Kongresi, 8-10 Kasım, Gazi Magosa, 215-218.
• Stiefel, R.H. (2009). AAMI: Annapolis Junction, MD. Tıbbi Ekipman Yönetim Kılavuzu, 7. Baskı.
• T.C Sayıştay Başkanlığı. (2005). Sağlık Bakanlığına Bağlı Hastanelerde İlaç, Tıbbi Sarf Malzemesi ve Tıbbi Cihaz Yönetimi. .https://sayistay.gov.tr/reports/download/69-saglik-bakanligina-bagli-hastanelerde-ilac (Erişim Tarihi: 04.01.2023).
• Tawarah, A.M. (2009). Sağlık Bakanlığının Biyomedikal Mühendisliği Müdürlüğünde Düzeltici Bakım Üzerine 6 Sigma Uygulaması. Yüksek Lisans Tezi. Haşimi Üniversitesi. Ürdün.
• Tosun, Ö. (2007). Tamir – bakım planlaması ve bir uygulama. Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. İşletme Anabilim Dalı.
• Tutuş, A.C. (2021). Can, G.F., Serdaroğlu, D. Ç. Tromboliz Katater Ölçüm Sürecindeki Risklerin KEMIRA-R Yöntemi ile Önceliklendirilmesi. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi. :25, 763- 773.
• Wang, B., Rui, T., Fedele, J., Balar, S., Alba, T., Hertzler, L.W (2012). Clinical Engineering Productivity And Staffing Revisited: How Should İt Be Measured And Used?. Journal of Clinical Engineering. 37(4), 135-145.