TÜRK HASTANE HİZMETLERİ SEKTÖRÜNDE YATIRILAN SERMAYENİN GETİRİSİNİN ANALİZİ

Yıl 2024, Cilt: 10 Sayı: 1, 63 - 72, 30.04.2024

Erdinç Karadeniz Ömer İskenderoğlu

Öz

Bu araştırmanın amacı Türk hastane hizmetleri sektöründe yatırılan sermayenin getirisinin hesaplanarak analiz edilmesidir. Bu amaçla Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından yayınlanan hastane hizmetleri sektör bilançoları ile Borsa İstanbul’da işlem gören dört adet şirketin 2018-2022 yıllarına ait finansal verileri üzerinden yatırılan sermaye, vergi sonrası net faaliyet karı ve yatırılan sermayenin getirisi hesaplanmıştır. Analiz sonucunda hastane hizmetleri sektöründe yatırılan sermaye ve vergi sonrası net faaliyet karı değerlerinin analiz döneminde pozitif olduğu ve yıllar itibariyle artış eğiliminde olduğu gözlemlenmiştir. Yine sektörün yatırılan sermayenin getirisi değerlerinin analiz döneminde standart değer olan %10’un üzerinde gerçekleştiği belirlenmiştir. Borsa İstanbul’da pay senetleri işlem gören şirketler üzerinde gerçekleştirilen analizler neticesinde yatırılan sermayenin getirisi bakımından en başarılı şirketlerin MPARK ve LKMNH olduğu en başarısız şirketlerin ise EGEPO ve TNZTP olduğu saptanmıştır. Gerçekleştirilen korelasyon analizi neticesinde yatırılan sermayenin getirisi ölçütüyle en yüksek ilişkinin vergi sonrası net faaliyet karı ile olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yatırılan sermayenin getirisi, Vergi sonrası net faaliyet karı, Hastane hizmetleri sektörü, Borsa İstanbul, Sektör bilançoları

Etik Beyan

Sayın Editör, Derginize sunduğumuz “Türk Hastane Hizmetleri Sektöründe Yatırılan Sermayenin Getirisinin Analizi ” başlıklı araştırmamızda insan ve hayvanlar üzerinden doğrudan anket, görüşme veya laboratuvar ortamında veri toplanmadığı, hastane hizmetleri sektöründeki şirketlerin kamuoyuna açıkladıkları finansal tablolardaki veriler üzerinden analizler gerçekleştirildiği için etik kurul onayı gerekmemektedir.

ANALYSIS OF RETURN ON INVESTED CAPITAL IN TURKISH HOSPITAL SERVICES SECTOR

Öz

The purpose of this research is to calculate and analyze the return on capital invested in the Turkish hospital services sector. For this purpose, company accounts of the hospital services sector published by the Central Bank of the Republic of Turkey and the financial data of four companies whose shares are traded in Borsa Istanbul for the years 2018-2022 were used to calculate and interpret the invested capital, net operating profit after tax and return on invested capital. It has been observed that the values of invested capital and net operating profit after tax in the hospital services sector are positive during the analysis period and have been increasing over the years. It was also determined that the return on invested capital values of the sector were above the standard value of 10% during the analysis period. As a result of the analyses performed on the companies whose shares are traded in Borsa Istanbul, it was determined that the most successful companies in terms of return on invested capital are MPARK and LKMNH, while the most unsuccessful companies are EGEPO and TNZTP. As a result of the correlation analysis, it was determined that the strongest relationship with the return on invested capital criterion is with the net operating profit after tax.

Anahtar Kelimeler

Return on invested capital, net operating profit after taxes, Hospital services sector, Borsa İstanbul, Company accounts

Kaynakça

• Akgüç. Ö. (1998). Finansal Yönetim. İstanbul: Avcıol Basım-Yayın.
• Üreten, A., Ercan, M. K. (2000). Firma Değerinin Tespiti ve Yönetimi. Ankara: Gazi Kitapevi.
• Centers for Disease Control and Prevention (2023). National center for health statistics. 31 Ekim 2023 tarihinde https://www.cdc.gov/nchs/hus/sources-definitions/hospital.htm adresinden alınmıştır.
• Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (2023). Sektör bilançoları metaveri. 17 Ekim 2023 tarihinde https://www3. tcmb.gov.tr/sektor/dosyalar/menu/metadata_tr.pdf adresinden alınmıştır.
• Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (2023). Hastane hizmetleri sektör bilançoları. 19 Ekim 2023 tarihinde https://www3.tcmb.gov.tr/sektor/#/tr/Q/861/hastane-hizmetleri adresinden alınmıştır.
• Kamuyu Aydınlatma Platformu (2023). Sektörler. 22 Ekim 2023 tarihinde https://www.kap.org.tr/tr/Sektorler adresinden alınmıştır.
• Koller, T. (1994). What is value-based management? The McKinsey Quarterly, 27 Ekim 2023 tarihinde https://www.mckinsey.com/capabilities/strategy-and-corporate-finance/our-insights/what-is-value-based-management adresinden alınmıştır.
• Shifter (2023). Why ROIC should be a top consideration for every stock investor. 6 Kasım 2023 tarihinde https://sifterfund.com/en/why-roic-should-be-a-top-consideration-for-every-stock-investor adresinden alınmıştır.
• Önal, Y. B., Karadeniz, E. ve Kandır, S. Y. (2006). Piyasa katma değeri (MVA) ile finansal performans ölçütleri arasındaki ilişkinin ölçülmesi: İMKB’ye kote 5 turizm işletmesi üzerine bir uygulama, Muhasebe ve Denetime Bakış, 6(20):13-30.
• Boğa, A. ve Kayahan, C. (2021). Hastanelerin teknik performans ölçümünde veri zarflama analizi ve Türkiye örneği, Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(4): 944-955.
• Shen, Y.C. (2021). The effect of financial pressure on the quality of care in hospitals, Journal of Health Economics, 22(2): 243-269.
• Jangaiah, P. (2008). Financial Management for Hospitals. İçinde: AV Srinivasan, ed. Managing a Modern Hospital. USA: Sage Publication.
• Karadeniz, E., Dalak, S., Günay, F. ve Beyazgül, M. (2019). Konaklama işletmelerinde finansal performans ölçütü olarak yatırılan sermayenin getirisi, Anatolia Turizm Araştırmaları Dergisi, 30(1): 31-44
• Sarsour, N. & Aldalou E. (2021). An operational performance assessment of Turkish airline companies based on return on invested capital tree model, Gazi İktisat ve İşletme Dergisi, 7(2): 95-103.
• Sakarya, Ş. ve Bezirgan, E. (2021). Finansal performans ölçütü olarak yatırılan sermayenin getirisi (YSG): BİST kurumsal yönetim endeksi üzerine bir uygulama, Muhasebe ve Finans İncelemeleri Dergisi, 4(2): 124-136.
• Berceanu, D., Sımınıcă, M. & Cîrcıumaru, D. (2010). The market value added and the return on invested capital for industrial Romanian firms, Finance—Challenges of the Future Year, 9(11): 155-161.