Köy Enstitüleri ve Türk Eğitim Tarihindeki Önemi

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 2, 71 - 81, 30.12.2023

Merve Avcı

https://doi.org/10.58201/utsobilder.1386840

Öz

Köy Enstitüleri; 17 Nisan 1940 yılında 3803 sayılı yasayla kuruldu, 27 Ocak 1954 tarihinde 6234 sayılı yasayla kapatıldı. Bu geçen süre zarfında Köy Enstitüleri’nin var oluş gerekçesi ve önemi her zaman dile getirildi. Döneminin çok ilerisinde olan bu eğitim hareketi çok uzun sürmeyen yaşam süresiyle Türk Eğitim tarihinde önemli bir yere sahip olarak ve o dönem için oldukça farklı ve oldukça önemli bir yere konumlanmasıyla eğitim tarihinin önemli mihenk taşlarından biri olmasıyla her zaman anılmaya devam etti. Köy Enstitüleri’nin en önemli amaçlarından biri, uzun senelerden beri kendi bildikleri ve yaşadıkları gibi yaşayan köylüleri, yine kendi içlerinden çıkan öğrencilerle daha bilinçli ve daha eğitimli bir düzeye ulaştırarak, çağın ilerisinde bir bakış açısını kazanmaları ve eğitim düzeylerinin yanı sıra farkındalıklarının da artmasını sağlamaktı. Bu amaçla kurulan Köy Enstitüleri çok kısa olan yaşam süresine rağmen Türk eğitim tarihinde çok önemli bir yere sahip olmuştur. Köyde yaşayan insanların eğitimini önceleyen ve köylü nüfusun bilinçlenmesini ve kendini geliştirmesini amaçlayan Köy Enstitüleri, zamanının çok ilerisinde bir eğitim hareketi olmasıyla öne çıkmıştır. Bu çalışmada da Köy Enstitüleri’nin kuruluşu, kuruluşundan itibaren geçen süredeki işlevleri ve gerçekleştirdikleri üzerinde durulmuş, Köy Enstitüleri’nin Türk eğitim tarihindeki önemine yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Köy Enstitüleri, eğitim, eğitim tarihi

Kaynakça

• Ağanoğlu, H. (1949). Köy Enstitüleri Yolunda. İstanbul: Ahmet Sait Basımevi.
• Akyüz, Y. (1985). Türk Eğitim Tarihi (Başlangıçtan 1985’e). Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Başaran, M. (1974). Tonguç Yolu-Köy Enstitüleri: Devrimci Eğitim. İstanbul: Varlık Yayınevi.
• Başaran, M. (1999). Özgürleşme Eylemi: Köy Enstitüleri. İstanbul: Cumhuriyet Kitapları.
• Candoğan, G. (1991). Tonguç’un Köy Öğretmeni. Konya: Sebat Ofset.
• Doğan, İ. (2018). Türk Eğitim Tarihi. Ankara: Nobel Yayınları.
• Eyüboğlu, S. (1979). Köy Enstitüleri Üzerine. İstanbul: Cem Yayınevi.
• Hasan Âli Yücel Köy Enstitüleri ve Köy Eğitimi İle İlgili Yazıları-Konuşmaları (2018). Köy Enstitüleri ve Çağdaş Eğitim Vakfı Yayınları, Ankara.
• Kanar, H. (1993). Köy Enstitüleri Eğitimde Atılım. Ankara: Selvi Yayınları.
• Kaplan, M. (2002). Aydınlanma Devrimi ve Köy Enstitüleri. Ankara: Semih Ofset.
• Kirby, F. (1962). Türkiye’de Köy Enstitüleri (Columbia Üniversitesi’nde Yapılmış Doktora Tezi). Ankara: Rüzgârlı Matbaa.
• Köy Enstitüleri Kanunu (1940). T.C. Başvekâlet Neşriyat ve Müdevvenat Dairesi Müdürlüğü.
• Köy Enstitüleri Öğretim Programı (1943). Türkiye Cumhuriyeti Maarif Vekilliği. Ankara: Maarif Matbaası.
• Köy Enstitüleri ve Köy Öğretmeni – Anket Cevapları (1949). Öğretmen Dergisi ilavesi olarak Köy Enstitüleri hakkında 30/03/1949 tarihinde “Öğretmen” Dergisi tarafından açılan ankete yurt aydınlarının verdikleri cevaplardan oluşturulmuştur.
• Kuruluşunun 50. Yılında Köy Enstitüleri (1990). Eğit-Der Yayınları, Ankara.
• Özkucur, A. (1990). Hasanoğlan Yüksek Köy Enstitüsü. Ankara: Selvi Yayınları.
• Semerci, B. (1989). Türkiye’de İleri Atılımlar ve Köy Enstitüleri. İstanbul: Ata Matbaacılık.
• Tekben, Ş. (1962). Neden Köy Enstitüleri. İstanbul: Türkiye Milli Gençlik Yayınları.
• Tonguç, E. (1970). Devrim Açısından Köy Enstitüleri ve Tonguç. İstanbul: Ant Yayınları.