Türkiye Ekonomisinde Havayolu Taşımacılığının Girdi–Çıktı Analizi İle Değerlendirilmesi

Yıl 2018, Cilt: 5 Sayı: 10, 82 - 93, 20.07.2018

Sabriye Kundak Vildan Saba Aktop

Öz

Bu çalışmanın amacı; Türkiye ekonomisinde hizmet sektörü
içerisinde yer alan havayolu taşımacılığının ekonomi üzerindeki etkilerini
girdi-çıktı yöntemiyle analiz etmektir. Türkiye ekonomisinde kilit sektörler çoğunlukla sanayi
sektörlerinden oluştuğu için hizmet sektörlerinde yaşanacak büyümenin ekonomi
üzerindeki yayılma etkileri sanayi sektörüne göre sınırlı kalmaktadır. Ancak
günümüzde bazı hizmet sektörlerinin Türkiye ekonomisinin gelişmesinde kilit
işlevler üstlenebileceğine dair bulgulara da rastlanmıştır. Türkiye’deki hava
taşımacılığı hizmetleri sektörünün 2002 ve 2012 yıllarına ait geri ve ileri
bağlantı etkileri ve endeksler, Leontief ters matris aracılığıyla elde
edilmiştir. Bu sektörün 2002 ve 2012 yılı için kilit sektör olmamasına rağmen
girdi sağladığı sektörleri etkileme gücüne sahip ve ülke ekonomisi için katma
değer yaratan bir sektör olduğu sonucuna ulaşılmıştır.  Girdi çıktı analiziyle havayolu
taşımacılığının verimliliği yüksek sektörler içerisinde yer alan ve Türkiye'de dinamik ve hızlı gelişen
endüstrilerden biri olduğu ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Havayolu taşımacılığı, Girdi-çıktı yöntemi, İleri bağlantı ve geri bağlantı katsayısı

Evaluation of Airway Transportation in Turkish Economy with Input-Output Analysis

Öz

The aim of this study is to analysis the effects of airline sector
located in service sectors on Turkish economy with the input-output method.
Although the key sectors in Turkey's economy are mostly composed of industry
sectors, the growth in the service sector has a limited spreading effect on the
economy. Nowadays, a number of findings have revealed that some service sectors
could play a key function in the development of Turkey’s economy. Backward and
forward linkage effects and indexes of air freight services sector in 2002 and
2012 in Turkey were obtained through the Leontief inverse matrix. Although it
is not a key sector for 2002 and 2012, it was concluded that it has the power
to influence the sectors to which it provides input and it is a sector creating
an added value for the country’s economy. Therefore, the contribution of
"air transportation" to the service sector in recent years is
significant. According to input-output analysis results, the air transport
sector is among the industries having high productivity and has been one of the
most dynamic and fast growing one in Turkey.

Anahtar Kelimeler

Key Words: Airway transport sector, Input-output method, Backward and forward linkage coefficient

Kaynakça

• Alises, A. ,&Vassallo, J.M.(2016). The Impact of the Structure of the Economy on the Evolution of Road Freight Transport: A Macro Analysis from an Input-output Approach.Transportation Research Procedia, Volume 14, pp. 2870-2879.
• Ayaş, N.( 2016). Türkiye Ekonomisinde Hizmetler Sektörünün Ekonomik Etkilerinin Girdi Çıktı Modeli ile Analizi (1995-2011). AKÜ İİBF Dergisi - Cilt: XVIII Sayı: 2 Yıl: Aralık 2016 Sayfalar: 89 -102 Journal of Economics and Administrative Sciences - Volume: XVIII Issue: 2 Year. Pages: 89 -102.
• Aydoğuş, O.(1999). Girdi-Çıktı Modellerine Giriş, Gazi Kitabevi.
• Canlı, B.,& Kaya, A. (2012). Türk Turizm Sektörünün Ekonomik Etkilerinin Girdi Çıktı Yaklaşımıyla Ölçülmesi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt/Vol: 12, Sayı/No: 1(1-12).
• Chang, Y., Shin S.,& Lee,P. (2014). Economic impact of port sectors on South African economy: An input–output analysis. Transport Policy 35,333–340.
• Chiang, A.C. (2005). Fundamental Methods of Mathematical Economics. McGraw Hill. Çakır, M., Çakır, F.,& Özdemir, A. (2005). Türkiye'de Hizmet Sektörünün Genel Yapısı (Girdi-Çıktı Yaklaşımıyla). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Öneri Dergisi, 6, 24, 229-241.
• FAA, (2016). The Economic Impact of Civil Aviation on the U.S. Economy. November 2016.
• Fletcher, J.E. (1989). Input-output Analysis and Tourism Impact Studies, Annals of Tourism Research, Vol:16, pp.514-529.
• Gerede, E. (2002). Havayolu Taşımacılığında Küreselleşme ve Havayolu İşbirlikleri–THY AO.’da Bir Uygulama. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Göktolga, Z.G, &Özkan, M., (2011). 1998-2002 Yılları Türkiye Taşımacılık Sektörü Kilit Sektörlerinin Girdi Çıktı Analizi.Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi (2011) :65-85.
• Karkacıer O. (2001). Tokat İli Tarıma Dayalı Sanayi Sektörlerinin Yapısal Analizi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayınları,No:57, Araştırma Serisi:18, Tokat.
• Kaya, S, A. (2016). HavaYolu Taşımacılığı Sektörü Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü Faaliyet Raporu. Türkiye İş Bankası, İktisadi Araştırmalar Bölümü.
• Kepenek, Y. (1977). Türk İmalat Sanayiinin Üretim Yapısı (1963-1973) , Ankara.
• Korum U.(1963). Input-Output Analizi. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları No:164-146, Sevinç Matbaası, Ankara.
• Lee ,M.,&Yoo,S. (2016). The role of transportation sectors in the Korean national economy: An input-output analysis, Transportation Research,Part A 93 13–22.
• Leontief,W., (1936). Quantitative Input- Output Relations in the Economic System of The United States ,Review of Economics and Statistics,Vol 18, pp.105-125.
• Leontief,W., (1966). Input-Output Economics, Oxford University Press, New York. MEB., (2011). Ulaştırma Hizmetleri Alanı, Havayolu Taşımacılığı. Ankara. http://www.megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/Hava%20Yolu%20Ta%C5%9F%C4%B1mac%C4%B1l%C4%B1%C4%9F%C4%B1.pdf (04.07.2018)
• Özcanlı, P. (2011). Türkiye’de Ulaştırma Hizmetleri ve Ulaştırma Araçları Üretimi Sektörlerinin İki Gruplu Girdi-Çıktı Analizi. İTÜ, Y.Lisans Tezi.
• Özdil, T., Turdaliyeva, A.,& Ganiyev, C. (2011). Girdi Çıktı Analizi Yaklaşımıyla Kırgızistan Ekonomisinin İncelenmesi, 10. Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu Özel Sayısı, Atatürk Üniversitesi İİBF dergisi.
• Rasmussen, P.N.,(1956). Studies in Intersectorial Relations, Amsterdam, North-Holland P.C.
• Schultz, S., (1977). Approaches to Identifying Key Sectors Empirically by Means of Input-Output Analysis, Journal of Development Studies, 14, 77-96.
• Todaro, M.P., (1987). Kalkınma Planlaması (Modeller ve Yöntemler), (Çeviri: Orhan Sezgin), İstanbul.
• Uğurlu, A.A.,& Tuncer, İ., (2017). Türkiye’de Sanayi ve Hizmet Sektörlerinin Büyüme ve İstihdama Katkıları: Girdi-Çıktı Analizi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Online Yayın Tarihi: 13.07.2017. Cilt:32, Sayı:1, Yıl:2017, ss. 131-165.
• Unur, K. (2004). Turizmin Ekonomik Etkilerinin Ölçülmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(4), 114-142.
• Woodroof, H. (1995). Service Marketing. Pitman Publisihing, London.
• Yıldız, N., Akduğan U., (2014). Girdi-Çıktı Tabloları İle Sektörler Arası İlişkilerin Analizi: Seçilmiş Ülke Örnekleri. Akademik Bakış Dergisi, Sayı:44, ISSN:1694-528X.
• http://www.udhb.gov.tr (25.04.2018).
• www.shgm.gov.tr (25.04.2018).