Köy Postası Dergisinde Hukuk, Sağlık ve Eğitim (1944-1950)

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 1, 286 - 313, 30.03.2024

Gülbin Fırat Onat

https://doi.org/10.24186/vakanuvis.1397878

Öz

Cumhuriyet’in ilk yıllarında köylülük ulusal kimliğin vazgeçilmez unsuru olarak tanımlanmıştır. Geleneksel toprak sistemin değişmesi, nüfusun büyük bir çoğunluğunun köylülerden oluşması ve buna benzer çeşitli nedenler köylülüğe ilişkin algının romantik bir ilgiden devlet politikasına doğru dönüşmesini büyük ölçüde etkilemiştir. Böylece yeni rejim, köylü nüfusu modernleşme projesine dâhil ederek rejimin konsolidasyonunu sağlamayı hedeflemiştir. Köylü nüfusu vatandaşa dönüştürme projesinin en temel araçlarından biri de eğitim olmuştur. Bunun için çeşitli eğitim kurumlarının yanı sıra söz konusu dönemde köycülüğe ilişkin süreli yayınlar kırsal nüfusu “eğitme” işlevini yerine getirmiştir. Bu dönemde köycülük ile ilgili yayın yapan Köy Postası dergisinin 1944-1950 yılları arasında yayımlanan sayılarında hukuk, sağlık ve eğitim ile ilgili yazıların incelenmesi çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Dergide hukuk, sağlık ve eğitim konulu yazılar seçilerek doküman analizi ve tarama modelinden faydalanılmıştır. Ayrı başlıklar altında değerlendirilen yazılarda devletin köycülük söyleminin birebir aktarıldığı görülmektedir. Aynı zamanda seçilen bu yazılar, Cumhuriyet’in ilk yıllarında devletin hukuk, sağlık ve eğitim alanlarında gerçekleştirdiği kırsal politikaları bağlamında değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Köy, Köycülük, Köy Postası, Cumhuriyet Dönemi

Law, Health and Education in the Köy Postası Magazine (1944-1950)

Öz

During the Republican era in Turkey, the peasantry was defined as an indispensable element of national identity. How the peasantry is perceived has greatly been affected by the change in the traditional land system. The majority of the population being peasants plays a significant role. It has changed from a romantic interest to a state policy. Various similar reasons also played a role in this transformation. Thus, the new regime aimed to consolidate the regime by including the peasant population in the modernization project. One of the main tools of the project of transforming the peasant population into citizens has been education. Various educational institutions and periodicals educated the rural population. They focused on peasantry. The study will examine articles on law, health, and education in Köy Postası magazine's issues between 1944 and 1950. The magazine published articles about peasantism during that time. In the journal, articles on law, health and education were selected and the document analysis and scanning model was used. The articles were evaluated under separate headings. It was seen that the state's peasantism discourse was conveyed verbatim in these articles. At the same time, these selected articles were evaluated in the context of the rural policies of the state. This occurred in the fields of law, health, and education in the early years of the Republic.

Anahtar Kelimeler

Peasantry, Peasant, Köy Postası Magazine, Republic Era.

Kaynakça

• T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi (BCA)
• BCA, 490-1-0-0/14-80-18.
• BCA, 30-10-0-0/14-80-18.
• Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’nün Yüce Korumalarında Toplanan Dokuzuncu M.T.T.K, Ankara 21-23 Ekim 1946, İstanbul 1948.
• Resmî Gazete, Sayı 1489, Kanun No:1593, 6 Mayıs 1930.
• Resmî Gazete, Sayı 3961, Kanun No:3530, 29 Haziran 1938.
• Resmî Gazete, Sayı 6033, Kanun No:4760, 16 Haziran 1945.
• “1944-945 Ders Yılı Başında: Köylülerimizle Baş Başa”, Köy Postası, 7 Ekim 1944.
• “Çıkarken” Köy Postası, 6 Ağustos 1944.
• “Köy Postası”, Köy Postası, 31 Aralık 1944.
• “Sağlığımız için: Beden Terbiyesi ve Halk Sağlığı”, Köy Postası, Mayıs 1947.
• “Sağlık Öğütleri: Köy Doktoru Ne Diyor?”, Köy Postası, Ocak 1946.
• “Tarım ve İlköğretim İşlerimiz”, Köy Postası, Ağustos 1948.
• “Temizlik”, Köy Postası, 10 Şubat 1945.
• “Toprak Bayramı”, Köy Postası, 5 Temmuz 1945.
• Baltacıoğlu, İsmayıl Hakkı, “Bu Köy Kimi Bekliyor?”, Köy Postası, Eylül 1944.
• Ergene, Nuri Ömer, “Köy Davasında Sağlığın Yeri ve Önemi”, Köy Postası, Temmuz 1949.
• Gökay, Fahrettin Kerim, “ Benim İstediğim Köy”, Köy Postası, 17 Eylül 1944.
• Gökay, Fahrettin Kerim, “Köy Kalkınmasında İnönü’nün Yaratıcı Hamlesi”, Köy Postası, 6 Ağustos 1944.
• Gökay, Fahrettin Kerim, “ Yürüyen Dava”, Köy Postası, Ocak 1948.
• Hatipoğlu, Şevket R., “Türk Çiftçisini Topraklandırma Kanunu”, Köy Postası, 5 Temmuz 1945.
• İnönü, İsmet, “İlk Öğretimdeki Çalışmalarımız”, Köy Postası, Nisan 1946.
• İnönü, İsmet, “İlk Öğretim Davamız”, Köy Postası, S.2, 26 Ağustos 1944.
• Kayhan, Sadi, “Köylüyü Sevelim”, Köy Postası, Aralık 1946.
• Oğuzalıcı, Kadreddin, “Köyün Sosyal Gelişmesine Bir Bakış”, Köy Postası, Temmuz 1947.
• Oğuz, Kadri, “Köy Enstitüleri”, Köy Postası, 5 Temmuz 1945.
• Oğuz, Kadri, “Köy Okulları Çoğalırken”, Köy Postası, 7 Ekim 1944.
• Oğuz, Kadri, “Gene İlköğretim Davamız”, Köy Postası, Aralık 1946.
• Oğuz, Kadri, “Köy Kalkınmasında Hamle Zoru”, Köy Postası, 10 Şubat 1945.
• Oğuz, Kadri, “Köy Kalkınmasında Gerekli Tedbirler: Sağlık İşlerimiz”, Köy Postası, S.19, Ekim 1945, s.3.
• Oğuz, Kadri, “Köylü ve Toprak”, Köy Postası, S.38, Haziran 1947,s.3.
• Oğuz, Kadri, “Memlekette Bir Temizlik Haftası İstiyoruz”, Köy Postası, 6 Temmuz 1948.
• Tümkan, İhsan, “Avukatımız Diyor Ki: Kız ve Kadın Kaçırma Vakalarına Sebep Olan Kötü Adetlerimiz”, Köy Postası, 7 Ekim 1944.
• Aka, Halit Fikret, “Köy Sağlığının Tahakkuku Hakkındaki Düşüncelerim”, Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’nün Yüce Korumalarında Toplanan Dokuzuncu M.T.T.K, Ankara 21-23 Ekim 1946, İstanbul 1948.
• Akagündüz, Ümüt, “Meşrutiyet Yıllarında Köylü Eğitimi Üzerine Düşünceler”, CTAD, 16/31, (2020), s.49-78.
• Alemdaroğlu, Ayça, Politics of the Body and Eugenic Discourse in Early Republican Turkey. Body and Society, 11/ 3, (2005), s.61-76.
• Anık, Mehmet, "Bir Modernleş(tir)Me Projesi Olarak Köy Enstitüleri", Divan: Disiplinlerarası Çalışmalar Dergisi, 20 (2006 ). S.279-309.
• Arpacı, Murat, “Erken Cumhuriyet Türkiye’sinde Kamu Sağlığı Siyaseti ve Öjenik (1923-1946)”, Tarih ve Toplum: Yeni Yaklaşımlar, 17, (2012), s.129-156.
• Ateş, Ahmet Emre, Kazma-Kürek, Defter-Kitap Köy Enstitüleri Sekülarizm ve Romantik Milliyetçilik, İstanbul 2021.
• Aydoğan, Pınar, “Yunus Nadi ve Köycülük Düşüncesi", Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 73/2 (2018 ), s.419-452.
• Çalışır Hovardaoğlu, Seda, “Köy Kanunu Uygulamaları ve Köy Gezileri Çerçevesinde Kayseri Köy Merkezlerinde Modernleşme (1923-1945)”, Cumhuriyet Tarihi Araştırmaları Dergisi CTAD, 33 (2021), s.161-190.
• Çetin, Türkan, “Cumhuriyetin İlk Yıllarında Köy Sorununa Bakış: Köy Kanununun Çıkarılması", Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, 2 (1994), s.29-44.
• Çetin, Türkan, Cumhuriyet Döneminde Türkiye’de Köylü Politikası (1923-1950), Basılmamış Doktora Tezi, İzmir 1997.
• Dicle, Esra, “Modern Ulus Devlet Projesinde Bir İdeal Mekân Temsili Olarak Köy Ütopyası”, Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 7/1, (2012), s. 859-871.
• Jacoby, Tim, “Agriculture, the State and Class Formation in Turkey's First Republic (1923–60)”, The Journal of Peasant Studies, 33/1, (2006), s.34-60.
• Karaömerlioğlu, M. Asım, “The Village Instutes Experience in Turkey” British Journal of Middle Eastern Studies, 25/1,(1998), s.47-73.
• Karaömerlioğlu, M. Asım, “Türkiye’de Çok Partili Demokrasiye Dönüşün Toplumsal Dinamikleri”, Toplum ve Bilim, 106, (2006), s.174-191.
• Karaömerlioğlu, M. Asım, Orada Bir Köy Var Uzakta: Erken Cumhuriyet Döneminde Köycü Söylem, İstanbul 2006.
• Odabaş, Sevim, “Beden ve Toplumsal Değişme: Erken Cumhuriyet Döneminde Kadın Bedenine Yönelik Söylem ve Pratikler”, Muhafazakâr Düşünce Dergisi, 1/4, (2005), s.77-94.
• Taylan, Ferhat,“Önsöz: Strateji, Norm, Yönetim: 1978 Dersi İçin Bir Güzergâh”, M. Foucault, Güvenlik, Toprak, Nüfus College De France Dersleri (1977-1978), İstanbul 2013.
• Toprak, Zafer, “Osmanlı Narodnikleri: Halka Doğru Gidenler”, Toplum ve Bilim, 24,(1984), s.69-81.
• Yanıkdağ, Yücel, Millete Deva Olmak: Osmanlı Savaş Esirleri, Tıp ve Milliyetçilik 1914-1939, İstanbul 2014.
• Yıldırmaz, Sinan, Türkiye’de Köylülüğün Sosyal Tarihi, İstanbul 2021.