Üniversite Tenis Derslerinin Öğrencilerin Psikolojik İyi Oluşları, Özgüvenleri ve Empati Düzeyleri Üzerindeki Etkisi

Yıl 2023, Cilt: 2 Sayı: 2, 172 - 194, 25.07.2023

Mihraç Köroğlu Korkmaz Yiğiter

Öz

Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu’nda okuyup tenis dersi alan öğrencilerin psikolojik iyi oluş, özgüven düzeyleri ve empati durumlarına tenis dersinin etkisinin araştırıldığı bu çalışmada nicel araştırma desenlerinden biri olan deneysel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada veriler psikolojik iyi olma anketi, özgüven anketi ve empati anketi kullanılarak toplanmıştır. Bu anketler Batman Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu’nda okuyup tenis dersi almakta olan seksen yedi öğrenciye uygulanmıştır. Araştırmaya katılacak öğrencilerin daha önce tenis dersi almamış olmaları göz önünde bulundurulmuştur. Öğrencilere tenis dersi almadan psikolojik iyi olma, empati ve özgüven anketleri dağıtılarak ön test uygulanmıştır. 8 Haftalık tenis dersi sonunda aynı öğrencilere son test uygulanmış ve veriler SPSS programında analiz edilmiştir. Psikolojik iyi olma, empati ve özgüven düzeyleri verilerinin ön ve son test sonuçlarında anlamlı bir farklılık olup olmadığına bakmak için ilişkili örneklem için t- testi (Paired Samples T- Testi) uygulanmıştır. Psikolojik iyi olma, empati ve özgüven düzeylerinde cinsiyet ve yaş değişkenleri bakımından bir fark olup olmadığına bakmak için ise ilişkisiz örneklem t-testi (independent Samples T-testi) ve gruplardaki farklar için ANOVA testi uygulanmıştır. Ortaya çıkan farkların hangi gruptan kaynaklandığını tespit etmek için post-hoc (tukey hsd) testi uygulanmıştır. Yapılan çalışma sonucunda, katılımcı öğrencilerin psikolojik iyi olma, empati ve özgüven düzeyleri ön test ve son test sonuçları arasında anlamlı bir farklılık belirlenmiştir. Psikolojik iyi oluş, empati ve özgüven düzeyleri cinsiyet ve yaş değişkenleri açısından incelendiğinde sadece empati ön test sonuçlarında anlamlı bir farklılık gözlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Tenis, Psikolojik İyi Olma, Özgüven, Empati.

Kaynakça

• Akın, A. (2007). Özgüven ölçeğinin geliştirilmesi ve psikometrik özellikleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 167-176.
• Altuntaş, Y. (2019). Üniversitelerin tenis oynayan beden eğitimi ve spor bölümü öğrencilerinin özgüven düzeylerinin yaşam doyumu ve yaşam kalitesine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Ançel, G. (2006). Developing empathy in nurses: an ınservice training program. Archives of Psychiatric Nursing, 20 (6): 249-257.
• Arslan, A., Doğanay, H., Kırık, M., A., Çetinkaya, A. (2015). Lise öğrencilerinin spor yapma ve özgüven ilişkisi. Akademik Spor Sağlık ve Tıp Bilimleri Dergisi, Sayı:17, 130-146.
• Barret, E.C. (2009). The study of learning: a thought paper. Principles of Instruction and Learning, 6-33.
• Baron-Cohen S., Wheelwright, S. (2004). The empathy quotient: an investigation of adults with Asperger syndrome or high functioning autism and normal sex differences. J Autism Dev Disord, 234: 163-175
• Bayrak, A., E., İnan, H., Kartal, M., Gacar, A. (2016). Spor eğitimi alan üniversite öğrencilerinin empati düzeylerinin farklı değişkenler açısından karşılaştırılması. International Journal of Social Science, Sayı:53, 459-466.
• Cenkseven, F. (2004). Üniversite öğrencilerinin öznel ve psikolojik iyi olmalarını yordayan değişkenlerin incelenmesi. Yayımlanmamış doktora tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Dökmen, Ü. (2009). Sanatta ve Günlük Yaşamda İletişim Atışmaları ve Empati. (41. Baskı). İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Ekinci, H. (2013). Müzik öğretmeni adaylarının solo sahne performansına ilişkin özgüven algılarının bazı değişkenler bakımından incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2 (2), 52-64.
• Ekinci, N., E., Özdilek, Ç., Deryahanoğlu, G., Üstün, D. (2014). Spor yapan lise öğrencilerinin öz güven düzeylerinin incelenmesi, sportif bakış. Spor ve Eğitim Bilimleri Dergisi,1(1),36-42.
• Eraslan, M. (2015). Gençlerde duygusal zekâ ve empatik eğilim düzeylerinin yaş, cinsiyet ve spor yapma değişkenlerine göre incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, Cilt 24, Sayı 4,1839-1852. Ergin, D. ve ark. (2009). Dahili kliniklerde görev yapan hemşirelerin tükenme ve empatik beceri düzeyleri ve bunları etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 4: 49-64.
• George, D., Mallery, M. (2010). SPSS for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference (10a Ed.). Boston: Pearson.
• Gülle, M. (2015). Beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencilerinin bölümlerine göre eleştirel düşünme ve empati kurma düzeylerinin incelenmesi. Doktora tezi, Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• Güvenç, A. (2021). Beden eğitimi ve spor örneklerinin psikolojik iyi oluşumları ile olumlu düşünme becerisi arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi, Karaman.
• İlhan, A., Göktepe, B., Ergün, K. (2021). Tenisçilerin spor karakterleri ve özgüven duygularının incelenmesi. Uluslararası Egzersiz Psikolojisi Dergisi, 3 (2), 79-84.
• İslamoğlu, A. H., Alnıaçık, Ü. (2016). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri, İstanbul: Beta Yayım Dağıtım A. Ş.
• İşgör, İ., Y. (2017). Üniversite öğrencilerinin psikolojik iyi oluş düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, Sayı 6/1, 494-508.
• Karaçam, A., Pulur, A. (2016). Beden eğitimi öğretmenlerinin başarı algısı, akademik iyimserlik, psikolojik iyi oluş ve fiziksel saygı düzeylerinin incelenmesi. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3(1), 1- 23
• Karasar, N. (2011). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Nobel Yayınları.
• Kelsey R. (2014). Biraz daha özgüven alır mıydınız? Ankara: Kahve Yayınları.
• Kermen, O. (1997).Tenis Teknik ve Taktikleri, İstanbul: Aşama Matbaacılık.
• Keyes, C.L.M., Shmotkin, D., and Ryff, C.D. (2002). Optimizing well-being: the empirical encounter of two traditions. Journal of Personality and Social Psychology, 82(6), 1007-1022.
• Köse, M. (2020). Bireylerin spor yapma durumlarına göre kişilik tipleri ve psikolojik iyi oluş düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Niğde Ömer Halis Üniversitesi, Niğde.
• Kusan, O. (2017). 13-15 Yaş obez erkek çocukların (12 hafta) fiziksel aktivite sonrası beden imajı algısı ve psikolojik iyi oluş düzeylerinin incelenmesi. Doktora Tezi, Dumlupınar Üniversitesi, Kütahya.
• Lawrence, E. J., Shaw, P., Baker, D., Baron-Cohen, S., ve David, A. S. (2004). Measuring empathy: Reliability and Validity of the Empathy Quotient. Psychological Medicine, 34, 911-924.
• Lindenfield, G. (1997). Kendine Güvenen Çocuk Yetiştirmek. Ankara: Hyb Yayıncılık.
• Lubans, D.,Richards, J., Hillman, C., Faulkner, G., Beauchamp, M., Nilsson, M., Biddle, S. (2016). Physical activity for cognitive and Mental health in youth: a systematic review of mechanisms. Pediatrics, 138(3).
• Luther, A. and Hotz, A. (2004). Fairness im Sport-Lernen für„s Leben. Leibesübungen-Leibeserziehung, 48(5), 4-8.
• McAuley E, Blissmer B, Marquaz D X, Jerome G J, Kramer A F, Katula J. (2000). Social relations, physical activity, and well-being in older adults. Preventive Medicine, 31: 608-617.
• Mutlu, T., O., Şentürk, H., E., Zorba, E. (2016). Üniversite öğrencisi tenisçilerde empatik eğilim ve iletişim becerisi, International Journal of Science Culture and Sport, Cilt 2, Sayı Özel Sayı 1, 129 – 137.
• Netz Y, Wu M J, Becker B J, Tenenbaum G. (2005). Physical activity and psychological well-being in advanced age: a meta-analysis of intervention studies. Psychology And Aging, 20(2): 272-284.
• Rogers, C. R. (1975). Empatik olmak, değeri anlaşılmamış bir varoluş şeklidir. Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16, 103-24.
• Ryff, C. D. (1989). "Happiness is everything, or is it? Explorations on the meaning of psychological well-being." Journal of personality and social psychology, 57(6), 1069.
• Ryff, C.D., Keyes, C.L.M. (1995). The structure of psychological well-being revisited. Journal of Personality and Social Psychology, 69(4), 719-727.
• Savrun, M., D. (2016). Tenis antrenörlerinin iyi oluş (well-being) durumlarının iş bağlılığına etkisinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Tabachnick, B.G., Fidell, L.S. (2013). Using multivariate statistics (6th Ed.). Boston: Allyn, Bacon.
• Vealey R.S. (2009). Confidence in sport: handbook of sports medicine and science sport psychology, USA, OH Publishers, 1, 43-52.
• Waterman, A.S. (1993). Two conceptions of happiness: contrast of personal expressiveness (eudaimonia) and hedonic enjoyment. Journal of Personality and Social Psychology, 64, 678-691.
• Yıldırım, Y., Sunay, H. (2009). Türkiye’de performans tenisi yapan sporcuların tenise başlama nedenleri ve beklentiler. SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, VII (3) 103-109.
• TDK, (2022). Erişim: 28 Kasım 2022, https://sozluk.gov.tr.