Determination of Yield and Yield Components of Summer and Winter Rapeseed (Brassica sp.) at the Adıyaman Conditions

Yıl 2014, Cilt: 1 Sayı: 1, 79 - 84, 26.07.2014

Memet İnan Muzaffer Kırpık Ahmet Çelik Gökhan Büyük

Öz

Rapeseed (Brassica napus L.) also known as canola is plant which is grown as vegetable oil in human consumption, biodiesel and as feed in animal feeding in many countries. It’s been inevitable to determine new crop patterns and new growing areas in order to meet the need of oil deficit increasing in recent years and especially, rapeseed is one of the plants that can overcome the oil deficit of our country. Canola is a plant whose summery and winter forms grow in Turkey. Yield values can be different depending on regions where summery and winter forms grow. So, winter (Californium, 46W331, Petrol, Hydromel, Elvis) and summer (Licosmos, Gladiator) forms have been used in order to determine from which forms the higher yield can be taken in Adıyaman conditions. At the end of this study, the highest oil yield in the winter forms have been obtained from the variety Hydromel (99.19 l da-1) while the lowest oil yield has been obtained from the variety Californium (48.45 l da-1). The highest oil yield in the summer forms has been obtained by Gladiator (63.51 l da-1) variety. For this reason, Hydromel and Gladiator varieties suitable forms for this region.

Anahtar Kelimeler

Adaptation, Rapeseed, Variety of Rapeseed, Oil Yield.

Adıyaman Koşullarında Yazlık- Kışlık Kolza (Brassica sp.) Çeşitlerinde Verim ve Verim Öğelerinin Belirlenmesi

Öz

Kolza (Brassica napus L.) diğer bir adıyla kanola, bitkisel yağ olarak insan, yem olarak hayvan beslenmesinde ve özellikle biodisel üretiminde birçok ülkede üretimi yapılan bir bitkidir. Ülkemizde son yıllarda artan yağ açığı ihtiyacını karşılamak amacıyla, yeni ürün desenleri ve yeni yetiştirme bölgeleri belirlemek kaçınılmaz olmuştur. Özellikle ülkemiz yağ açığını kapatabilecek bitkilerden birisi de kanoladır. Kanola ülkemizde hem yazlık hem de kışlık formları yetişen bir bitkidir. Yazlık ve kışlık çeşitlerin yetiştiği bölgelere göre verim değerleri de farklı olabilmektedir. Bu nedenle Adıyaman ilinde hangi formdan daha yüksek verim elde edileceğini belirlemek amacıyla kışlık (Californium, 46W331, Petrol, Hydromel, Elvis) ve yazlık (Licosmos, Gladiator) çeşitler kullanılmıştır. Çalışma sonunda, yağ verimi bakımından kışlık çeşitlerde en yüksek değer Hydromel çeşidinde (99.19 l da-1), en düşük değer ise Californium çeşidinde (48.45 l da-1), yazlık çeşitlerde ise en yüksek değer Gladiator çeşidinde (63.51 l da-1) saptanmıştır. Bu nedenle bölge için en uygun çeşitlerin Hydromel ve Gladiatör olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Adaptasyon, Kolza, Kolza Çeşitleri, Yağ Verimi.

Kaynakça

• Anğın, N. ve Vurarak, Y., 2012. Çukurova bölgesine uygun kolza (Brassica napus L.) çeşitlerinin belirlenmesi, Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi 5 (1), 90-92.
• Anonim, 2010. Food and Agriculture Organization, http://www.faostat.com/, erişim tarihi, 002012.
• Arıoğlu, H., 1999. Yağ Bitkileri Yetiştirme ve Islahı. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, No: 220, Adana, s. 204.
• Arslan, M., Üremiş, İ., Çalışkan, S., Çalışkan, M. E., 200 Bazı kanola (Brassica napus oleifera sp.) çeşitlerinin Amik Ovası koşullarında yetiştirilebilme olanaklarının belirlenmesi, Türkiye VII. Tarla Bitkileri Kongresi, 25- 27 Haziran, Erzurum, s. 596- 599. Aytaç, S. ve Çamaş, N. 1999. Samsunda yazlık iki kolza çeşidi için en uygun ekim zamanı ve sıklığının belirlenmesi, Türkiye III. Tarla Bitkileri Kongresi, 15- 18 Kasım, Adana, s. 76Karaaslan, D., Hatipoğlu, A., Gizlenci, Ş., Tekin, Ş., Kaya, C., 2011. Bazı Kolza Çeşitlerinin Diyarbakır Şartlarındaki Verim ve Verim Unsurlarının Saptanması. IX. Türkiye Tarla Bitkileri Kongresi, Endüstri Bitkileri ve Biyoteknoloji, Cilt II. 12-15 Eylül, Bursa, s. 984-9
• Kırıcı, S. ve Özgüven, M., 1995. Çukurova Bölgesine verim, kalite ve erkencilik bakımından uyabilecek kolza çeşitlerinin saptanması. Çukurova Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi 10 (3), 105-120.
• Koç, H., 2007. Bazı Kışlık kolza çeşitlerinde (Brassica napus var. oleifera L.) azot gübrelemesi, Türkiye VII. Tarla Bitkileri Kongresi, 25- 27 Haziran, Erzurum, s. 600- 605.
• Kolsarıcı, Ö., Başalma, D., İşler, N., Arıoğlu, H., Gür, A., Olhan, E., Sağlam, C., 2000. Yağ Bitkileri Üretimi, http://www.zmo.org.tr/resimler/ekler erişim tarihi, 02.05. 2013.
• Özgüven, M., Kırıcı, S., İbrikçi, H., Gür, A., Özel, A., Karaaslan, D., Kırpık, M., Akıncı, C., Gül, İ. ve İnan, M., 2000. Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde Kolza (Brassica napus L.) Çeşitlerinde Azot Miktarı ve Bitki Yoğunluğunun Tohum Verimi ve Yağ Oranına Etkisi, Türkiye Tarımsal Araştırma Projesi Sempozyumu , Tübitak Tarım Orman ve Gıda Teknolojileri Araştırma Grubu, Şanlıurfa, Türkiye Araştırma Projesi Sempozyumu, 20- 21 Eylül, Şanlıurfa.
• Sağlam, C. ve Arslanoğlu, F., 1999. Kışlık Kolza çeşitlerinde ekim sıklıklarının verim ve verim unsurlarına etkisi, Türkiye III. Tarla Bitkileri Kongresi, 15- 18 Kasım, Adana, s. 88- 91.
• Tan, A. Ş., 2009. Bazı kolza (kanola) çeşitlerinin Menemen koşullarında verim potansiyelleri, Anadolu Journal of Agricultural Sciences 19 (2), 1-32.