Cemal Reşit Rey ile Yayınlanması 37 Yıl Geciken Görüşme Notları

Yıl 2010, Sayı: 3, 43 - 48, 01.01.2010

Murat Tuncay

Öz

1972 yılında Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya
Fakültesi’nin Tiyatro Bölümü’nün son sınıfındaydım.
Dormen Tiyatrosu’nun Erol Günaydın’ın yazdığı,
Cemal Reşit Rey’in bestelediği Yaygara 70 müzikali iki
sezondur İstanbul’da kapalı gişe devam ediyordu.
Tiyatro Bölümü mezuniyet aşamasındaki öğrencilerinden
lisans tezi olarak oynanmakta olan bir oyunu seçmelerini,
verilen açı doğrultusunda oyunla ilgili tüm
araştırmaları tamamlayarak oyun metni, fotoğrafları
dekor ve kostüm eskizlerini içeren malzemeyle reji
defterini hazırlamalarını, böylece çalışmayı belgelemelerini
istiyordu. Müzikli tiyatroya ilgi duyuyordum.
Haziran döneminde lisans tezimi vererek mezun
olmayı kafama koyduğumdan iki üç kez seyretme fırsatı
bulduğum Yaygara 70’i tez konusu olarak önermiştim.
Tez başlığı, “Cemal Reşit Rey’in Müzikli
Türk Tiyatrosuna Getirdikleri Açısından Yaygara
70” olarak belirlenmişti.

Anahtar Kelimeler

-

Kaynakça

• NOTLAR
• Rey kardeşlerin operet yazması ve bestelemesi ve bunların Şehir
• Tiyatrosu’nda oynanmaları konusundaki gelişmelerin arkasında
• İstanbul Vali ve Belediye Başkanı Muhittin Üstündağ’ın olduğu
• anlaşılmaktadır. Ekrem ve Cemal Reşit’i makamına çağırarak
• Fransa’da izlediği ve çok beğendiği türde operetler yazmaya teşvik
• edenin bizzat kendisi olduğunu biliyoruz. Nitekim konuşmanın
• ilerdeki bölümlerinde Cemal Reşit Rey de bu gelişmelere açıklık
• getirmektedir. O dönemde bir dizi mali ve idari sıkıntı içinde bulunan
• Darülbedayi’in bu sıkıntılarına son veren İstanbul Belediye
• Meclisi kararlarında yine Muhittin Üstündağ’ın etkisi olması gerekir.
• Muhsin Ertuğrul eğlenceyi ön plana alan, seyircinin tiyatro
• salonlarını doldurmasına ve tiyatro gişesine önemli ölçüde para
• bırakmasına yol açan bu tür oyunlara prensipte karşı olmasına rağmen
• Muhittin Bey’in Şehir Tiyatroları'nın sorunlarına olumlu yaklaşımları
• karşısında ses çıkarmaması hem nezaket hem tiyatro seyircisinin
• ayağını alıştırması beklentileri açısından bir ödün olarak nitelendirilebilir.
• Nitekim Muhittin Üstündağ’ın İstanbul Vali ve
• Belediye Başkanlığı'ndan ayrılmasından hemen sonra Şehir
• Tiyatroları'nın operet temsillerine son vermesi bu yargıyı güçlendirmektedir.
• Cemal Reşit Rey bu konuda Muhsin Ertuğrul’a karşı duyduğu
• öfkeyi isim vermeden üstü kapalı olarak geçmekle yetinmektedir.
• Muhsin Ertuğrul’un operetlerin Şehir Tiyatrosu repertuarında yer
• alması konusundaki düşüncelerini Darülbedayi Dergisi No: 18,
• 10.1931 s. 1’de Perdeci imzasıyla çıkan: “Üç Müjde” ile, yine
• Darülbedayi Dergisi No: 33 1.11.1932 s. 1 ve 5’te, Perdeci imzasıyla
• yayınlanan: “Geriye Gidiyoruz” ve hemen sonra No: 35 1.12.1932 s.
• ’de yine Perdeci imzasıyla yayınlanan : “Yaşasın Para” başlıklı yazılarından
• çıkarabiliyoruz. (M.T.)