Sanatsal Verilerle Edinilen Güç ve Eleştirel Bakış

Yıl 2012, Sayı: 7, 9 - 14, 01.01.2012

Kamile Akgül

Öz

Duygular aracılığıyla biçimlenen düşünceler edimleri, edimlerse belleği biçimlendirirken, sanat, söz konusu belleğin
anlatıma aktarımının aracısı olarak işlev kazanmıştır. İnsanlık temsilcisi bu olgu, değişkendir. Çünkü toplumsal
durumlar değişkendir.
Toplumsal gerçeklerin tanınmasına olanak yaratan sanat, yazgıya boyun eğişi sonlandıran bir başkaldırı kaynağıdır.
Görmezden gelinen gerçeklerin ve yazgının değiştirilebilme olasılığına dikkat çeker. Yarattığı bilinç düzeyiyle toplumların
sanatsal gereksinimlerinin vazgeçilmezliğine vurgu yaparken, sanatın sonsuz açılımlarına da kaynaklık
eder.
Toplumsal yaşamı dengeleyici rolüyle sanat, vazgeçilmez bir araç olarak varlık göstermiş ve toplumun bilişsel donanımına
katkı sağlamıştır. Toplumsal örgütlenme bilişsel özgürlükle sağlanabilirken, bilişsel özgürlükse sanatsal
verilerle donatılmış toplumsal yaşamla olasıdır.
Derinlemesine incelemenin yorumlanma biçimi olarak nitelenebilen eleştiri; yergi, yargı olgularına karşı, beğeni,
övgü olgularını da içeriğinde barındırmakta ve sanatsal yapıtı mercek altında tutmaktadır.
Sanat yapıtının eleştiri aşamasında ait olduğu zaman-uzam ikilisinin eleştirinin gerçekleştirildiği aşamadaki zamanuzam
ikilisiyle ilişkisi, eleştirinin nesnelliğine ilişkin öngörü yaratmaktadır.
Sanatın toplum biçimlendirici yükümlülüğü, sanata yapılan eleştiriyi de topluma hizmet anlayışına dayandırmaktadır.
Eleştiri yalnızca yerme odaklı kurgulansa bile iyileştirici bir nitelik taşımaktadır. Ancak kimi durumda yapıcı
eleştirinin kaçırılan limitleri olası yıkıcı eleştiriye dönüştürülebilmekte ve eleştirinin topluma karşı yükümlülüğünde
sapma yaşanabilmektedir. Bu sonuç kimileyin sanatı, sanatçının yaşamı kadar toplum yaşamından da soyutlamaya
değin uzanabilmektedir. Aradaki hassas dengenin neden olabileceği son, elbette hoşnutsuzluk gerekçesidir.
Bu çalışma sanatsal verilerle desteklenmiş eğitim süreciyle edinilen güçle beslenen ve eleştirel bakışın, bilişsel farkındalıkla
toplumsal yaşama uyumlandırılma gerekliliğine vurgu yapar nitelikte kurgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

-