AB Ülkeleri ve Türkiye'nin Ticaret İlişkilerine Ağ Yaklaşımı

Yıl 2017, Cilt: 3 Sayı: 2, 35 - 64, 25.12.2017

Demet Topal Koç Ercan Eren

Öz

Ülkeler
arası ticaret ilişkileri klasik yaklaşımlarla incelenirken genellikle toplam
ihracat/ithalat, toplam ihracat/GSYH (Gayri Safi Yurtiçi Hasıla), toplam
ihracat/ithalat içinde söz konusu ülkenin sahip olduğu pay gibi birinci derece
veriler kullanılmaktadır. Bu veriler, ülkeleri izole edip, diğer ülkeler
dikkate alınmadan elde edildiği için sadece ülkeye özgüdür. Klasik iktisat
yöntemlerinin bu yüzeyselliğine karşın, uluslararası ticaret ilişkilerine ağ
yaklaşımı, daha derin analiz yapabilme olanağı sağlamaktadır. İlk olarak
sosyometri ile temelleri atılan ağ yaklaşımı, iktisat biliminde ticari ve
finansal ilişkilerin analizinde kullanılmıştır. Bu çalışmada da AB ülkeleri ve
Türkiye’nin ticaret ilişkilerinde 2008 krizinin, ağın kompleks yapısında değişmelere
neden olacağı hipotezinden hareketle, söz konusu ülkelerin ticari ilişkileri
2003 ve 2014 yılları periyodunda, ağ yaklaşımı kapsamında analiz edilmiştir. Ülkelerin
ağ içindeki önemlerini gösteren ve w-HITS algoritması ile elde edilen ithalat
ve ihracat merkezilik skorları zamansal açıdan ve özellikle 2008 kriz
dönemindeki değişimleri incelenmiş ve bu veriler birinci derece gösterge olan
toplam ihracat ve ithalat içindeki pay değerleri ile karşılaştırılmıştır.
Çalışmanın bulguları genel olarak AB ülkeleri ve Türkiye’nin ticari
ilişkilerini, kompleks bir ekonomik sistem olarak ele alınıp incelenmesinin
özellikle kriz dönemindeki değişimleri daha iyi açıkladığı şeklinde olmuştur. 

Anahtar Kelimeler

Ekonomik İlişkilere Ağ Yaklaşımı, Uluslararası Ticaret Ağları, İthalat ve İhracat Merkeziliği, 2008 Krizi

Kaynakça

• KAYNAKÇA Chaney, T. (2011). The Network Structure Of İnternational Trade (No. W16753). National Bureau Of Economic Research.
• Clauset, A., Shalizi, C. R., & Newman, M. E. (2009). Power-Law Distributions In Empirical Data. SIAM Review, 51(4), 661-703.
• Fagiolo, G., Reyes, J., & Schiavo, S. (2009). World-Trade Web: Topological Properties, Dynamics, And Evolution. Physical Review E, 79(3), 036115.
• Fagiolo, G., Squartini, T., & Garlaschelli, D. (2013). Null Models Of Economic Networks: The Case Of The World Trade Web. Journal Of Economic İnteraction And Coordination, 8(1), 75-107.
• Fagiolo, G., Reyes, J., & Schiavo, S. (2010). The Evolution Of The World Trade Web: A Weighted-Network Analysis. Journal Of Evolutionary Economics, 20(4), 479-514.
• Garlaschelli, D., & Loffredo, M. I. (2004). Fitness-Dependent Topological Properties Of The World Trade Web. Physical Review Letters, 93(18), 188701.
• Goh, K. I., Kahng, B., & Kim, D. (2001). Universal behavior of load distribution in scale-free networks. Physical Review Letters, 87(27), 278701.
• Granovetter, M., & Soong, R. (1983). Threshold Models Of Diffusion And Collective Behavior. Journal Of Mathematical Sociology, 9(3), 165-179.
• Granovetter, M. (1995). Getting A Job: A Study Of Contacts And Careers. University Of Chicago Press.
• Gürsakal, N. (2009). Sosyal Ağ Analizi. Bursa: Dora Yayıncılık.
• Hein, O., Schwind, M., & König, W. (2006). Scale-free networks. Wirtschaftsinformatik, 48(4), 267-275.
• Jackson, M. O. (2008). Social And Economic Networks (Vol. 3). Princeton: Princeton University Press. Kaya S.S (2015). Uluslararasi Ticaret İlişkilerine Kompleks Ağ Yaklaşımı: Türkiye Örneği. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. Kırer, H., Çırpıcı, Y., & Eren, E. (2013). Complex Networks Analysis of European International Trade: An Agent-Based Model. In EY International Congress on Economics I (EYC2013), October 24-25, 2013, Ankara, Turkey (No. 243). Ekonomik Yaklasim Association.
• Kleinberg, J. M. (1999). Authoritative Sources İn A Hyperlinked Environment. Journal Of The ACM (JACM), 46(5), 604-632.
• Newman, M. E., & Watts, D. J. (1999). Renormalization Group Analysis Of The Small-World Network Model. Physics Letters A, 263(4), 341-346. M. E. J. Newman: Assortative Mixing İn Networks, Phys. Rev. Lett. 89, 208701 (2002) Http: //Arxiv.Org/Abs/Cond-Mat/0205405/
• Newman, M. E. (2003). Mixing Patterns İn Networks. Physical Review E, 67(2), 026126.
• Newman, M. (2010). Networks: An İntroduction. Oxford University Press.
• Rosenthal, J. (2012), “Germany And The Euro Crisis”, World Affairs, 175(1), 53-61
• Seker, S. E. (2015). Sosyal Ağlarda Veri Madenciliği (Data Mining On Social Networks). Ybs Ansiklopedi, 2(2), 30-39.
• Serrano, M. Á., & Boguñá, M. (2003). Topology Of The World Trade Web. Physical Review E, 68(1), 015101.
• Watts, D. J., & Strogatz, S. H. (1998). Collective Dynamics Of’Small-World’networks. Nature, 393(6684), 440-442. Wei, W., & Liu, G. (2012). Bringing Order To The World Trade Network. IPEDR Proceedings. Singapore: IACSIT Press, 28, 88. “Packages”, Microsoft R Portal, http://www.inside-r.org/packages/cran/igraph/docs/power.law.fit (Erişim Tarihi: 05.11.2016)
• Jörg Reichardt, “Introduction To Complex Networks”, Structure In Complex Networks https://www.google.com.tr/search?q=small+world+phenomenon+watts&espv=2&biw=796&bih=712&source=lnms&tbm=isch&sa=x&ved=0ahukewi03_-wuvxmahwcshqkhzfcausq_auıbigb (Erişim Tarihi: 07.11.2016)
• John Hegel, “Edge Perspective With John Hegel (Exploration Of Emerging Innovations On A Broad Array Of Edges That Are Rising Up To Challenge The Core) “http://edgeperspectives.typepad.com/edge_perspectives/2007/05/the power_of_po.html (Erişim Tarihi: 15.10.2016)