Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Menemen Araştırma Uygulama ve Üretim Çiftliğine Yönelik Kayıt Sistemi Programının Geliştirilmesi Üzerine Bir Pilot Uygulama

Yıl 2017, Cilt: 54 Sayı: 4, 465 - 473, 27.12.2017

Gamze Saner Sait Engindeniz Şule Işın Ferruh Işın Murat Kılıç Hakan Adanacıoğlu Gökhan Çınar Havva Ece Salalı Duygu Tosun Kenan Çiftçi

https://doi.org/10.20289/zfdergi.386633

Öz

Türkiye’de tarım sektörünün yapısı gereği, tarım
işletmelerinde uzun yıllardan beri etkin bir kayıt sistemi
yerleştirilememiştir. Türkiye’de son yıllarda işletmeler, Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS)
uygulaması ile kayıt altına alınmaya başlamış ve Avrupa Birliği (AB)
ülkelerinde uygulanan AB Çiftlik Muhasebe Veri Ağı (FADN) sistemi, Çiftlik
Muhasebe Veri Ağı (ÇMVA) sistemi olarak Türkiye’de de uygulanmaya başlanmıştır.
Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Menemen Araştırma, Uygulama ve Üretim
Çiftliği’nde ürün çeşitliliği dikkate alındığında, böyle büyük ölçekli bir
işletmenin ekonomik yapısını ortaya koyacak, sağlıklı, güvenilir ve süreklilik
gösterecek bir kayıt sisteminin oluşturulması, yöredeki diğer işletmeler için
de bir örnek model oluşturacaktır. Çalışma kapsamında seçilen 16 bitkisel ürün için
2013-2014 üretim yılı verileri dikkate alınarak  üretim, satış ve masraf kayıtları sisteme
işlenmiş ve brüt kârlar (brüt marjlar) hesaplanmıştır. Standart Brüt Kâr
yöntemine göre, ekonomik büyüklük 201.17 ESU (Avrupa Büyüklük Birimi) olup,
işletme çok büyük bir işletmedir (6.kategori). Standart Çıktı yöntemine göre
ise, ekonomik büyüklük yaklaşık 375344 Euro (€) olarak belirlenmiştir. Bu
büyüklük, AB’deki Tarımsal İşletmelerin Ekonomik Büyüklük Sınıfları incelendiğinde,
alt ve üst sınırları 250000-500000 € olan IX. sınıf içerisinde bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Çiftlik muhasebe veri ağı, standart brüt kâr, standart çıktı, ekonomik büyüklük

A Pilot Application on Developing of the Record Keeping System Program in Menemen Research, Application and Production Farm of Ege University, Faculty of Agriculture

Öz

Due to the nature of the agricultural sector in Turkey, an efficient registration system could not be placed on the agricultural enterprises through long years. In recent years, enterprises in Turkey have been recorded with the farmer registration system application. The applied system in the EU countries; FAD (The Farm Accountancy Data Network) has been introduced in Turkey as ÇMVA (Çiftlik Muhasebe Veri Ağı). In consideration of product range in Menemen Research, Application and Production Farm of Ege University, Faculty of Agriculture, constituting a reliable and continuous registration system that presents the economic structure of a large-scale enterprise will form a sample model for the other enterprises in the same region. In the scope of the study, considering the data of 2013-2014, production, sales and expenses of the selected 16 crops have been recorded and gross margin has calculated. According to the standard gross margin method, the economic size of farm is 201.17 ESU (European Size Unit) and the farm is large-scale (Category 6). According to the standard output method, it has been determined as 375344 €. Therefore, this economic size is located in the group IX in European Union Classification system for agricultural farms and it is between 250000 and 500000 € bythe lower and upper bounds. TD

Anahtar Kelimeler

Farm accountancy data network, standard gross margin, standard output, economic size

Kaynakça

• Aslan, M. 2008. Çiftlik Muhasebe Veri Ağı (ÇMVA) Uygulamalarında Örneklem Seçimi ve Türkiye’deki Tarımsal Yapıda Uygulanabilirliği, T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Dış İlişkiler Ve Avrupa Birliği Koordinasyon Dairesi Başkanlığı, Uzmanlık Tezi, Ankara.
• Çakır, C. ve Ş. Işın. 1994. Avrupa Topluluğunda Tarım İşletmelerinin Sınıflandırılma Esasları ve Türkiye Açısından Değerlendirilmesi, Tarım ve Mühendislik Dergisi, Sayı:47, Ankara, s.57-63. Çelik, Y. 2012. FADN Sistemine Göre Standart Faaliyet Sonuçlarını Hesaplama Metodolojisi, 10. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi, 5-7 Eylül, Bildiri Kitabı Cilt 1, Konya, s.568-576.
• Çelik, Y. ve M. Emre. 2014. The Effect of Economic Size on Profitability of Apple Farms, Bulgarian Journal of Agricultural Science, 20(1):46-50.
• Çiftçi, K. 2015. AB’de Çiftlik Muhasebe Veri Ağı Sistemi ve Türkiye’deki Durum, Doktora Semineri, EÜ Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü, Bornova-İzmir.
• Engindeniz, S. ve G. Öztürk. 2013. İzmir’de Domates Üretiminin Ekonomik ve Teknik Etkinlik Analizi, EÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 50(1):367-375.
• European Commission. 2009. Community Committee for the Farm Accountancy Data Network, Typology Handbook, Brussels.
• GTHB, 2014. T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Çiftlik Muhasebesi Veri Ağı, http://www.tarim.gov.tr/Konular/Cografi-Bilgi-Sistemleri/Faaliyetler.
• INFOLINE, 2017. http://www.infoline-tr.com/avrupa-birliği-projesi-çiftlik-muhasebe-veri-ağı-(çmva).html, Erişim tarihi: 18.04.2017.
• Keskin, G. 2003. AB’de Tarım İşletmelerinin Sınıflandırılması ve Türkiye‘de Uygulanabilirliği-Tarımsal Muhasebe Veri Ağı FADN, Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü T.E.A.E- Bakış, Sayı:3, Nüsha: 1, Ankara.
• Keskin, G. 2004. Avrupa Birliği’nde Tarımda Yapısal Değişim ve Tarımsal Muhasebe Veri Ağının (FADN) Önemi, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 18(3-4):51-65.
• Keskin, G. ve B. Gürer. 2010. FADN, Çiftlik Muhasebe Veri Ağı, Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü, Sayı:11, Nüsha 10, Ankara.
• Kıral, T. ve F.F. Tatlıdil. 1996. AB’de Tarım İşletmelerinin Sınıflandırılması, Büyüklük ve Gelir ile Bazı Başarı Ölçülerinin Saptanmasında Yeni Kavram ve Yaklaşımlar, Türkiye 2. Tarım Ekonomisi Kongresi, Cilt 1, Adana, s.104-118.
• Kıral, T., N. Köse ve C. Nazlı. 2006. AB FADN Sistemine Türkiye’nin Uyumu, Türkiye VII. Tarım Ekonomisi Kongresi, 13-15 Eylül, Bildiri Kitabı, Cilt 2, Antalya, s.678-686.
• Korkmaz, Z. Y. 2014. Tokat İli Kazova Bölgesinde Meyve Yetiştiren İşletmelerin Çiftlik Muhasebe Veri Ağı Sistemine (FADN) Göre Sınıflandırılması ve Değerlendirilmesi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomi Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Tokat.
• Külekçi, M. 2006. Erzurum İli Hayvancılık İşletmelerinin AB Muhasebe Sistemine (FADN) Göre Sınıflandırılması ve Değerlendirilmesi; Karayazı, Tekman ve Çat İlçeleri Örneği. Atatürk Üniversitesi, Tarım Ekonomisi Bölümü, Doktora Tezi, Erzurum.
• Nazlı, C. 2006. Avrupa Birliği Tarım Muhasebesi Veri Ağı (FADN) Sistemi Çerçevesinde Türkiye’de Çiftçi Kayıt Sisteminin İncelenmesi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 98 s.
• Ovalı, S. 2010. Avrupa Birliği Ortak Tarım Politikası ve Tarım İşletmeleri Muhasebe Veri Ağı (FADN) Sistemi’ne Türkiye’nin Uyumu, Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Anabilim Dalı, İktisat Programı, Doktora Tezi, Trabzon.
• Rehber, E., T. Tipi ve M. Aksüyek. 2002. AB Tarım İşletmeleri Veri Ağı Sistemi(FADN) ve Bunun Türkiye’de Seçilmiş Bir Alandaki Tarım İşletmelerine Uygulanabilirliği Üzerine Bir Araştırma. Yayın No:230, Ankara.
• T.C. Maliye Bakanlığı. 2015. Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü, 2014 Euro Verileri, Ankara.
• T.C. Resmi Gazete. 2017. Çiftlik Muhasebe Veri Ağı Sistemine Dahil Olan Tarımsal İşletmelere Katılım Desteği Ödemesi Yapılmasına Dair Tebliğ, Tebliğ No: 2017/40, Sayı: 30249, 23 Kasım 2017, Ankara.