Constructing Hierarchy Through Jargon in Criminal Organizations: FETO Case

Yıl 2019, Cilt: 1 Sayı: 1, 50 - 61, 28.02.2020

Utku Tanrıvere

Öz

In and among societies, there are groups which consist of people
who have something in common in terms of age, profession etc. Linguistic
performances identified with these groups are called social linguistic
variations (sociolects) and jargon is an example of those variations as a
linguistic performance distinct from the standard language. Besides, jargon
is a significant source of data about the social group and communication
process in the group. At this point, criminal enterprises are no exception.
Critical discourse analysis, on the other hand, stands out as an approach
which is used by several disciplines to reveal an intended message, intended
perception and the ideology of the creator within a constituted discourse.
Fethullah Terrorist Organisation, which had a long time to get organised
and then attempted to abolish the constitutional order in Turkey some time
ago, has a system of hierarchy and this reveals itself in jargon of the organisation.
The linguistic data involves quite significant information in terms
of the organisation’s structure and ideology. This study specifically aims to
shed light to that information through critical discourse analysis. Already
acquired information, which comes from intelligence activities or from the
statements of suspects or defendants, related to the identity and structure of
the organisation are also reaffirmed and consolidated through a linguistic
research by comparing the discourse-building words’ meanings with respect
to standard language and the jargon. A more general intention within
this study is to introduce the potential of future studies by constituting an
exemplar in the scientific literature in terms of forensic linguistics and the
jargon of criminal organisations.

Anahtar Kelimeler

Forensic linguistics, critical discourse analysis, sociolinguistics, jargon, organised crime, ideology

Suç Örgütlerinde Jargon ile Hiyerarşi İnşası: FETÖ Örneği

Öz

Toplumlar içerisinde ve arasında yaş, meslek vb. ortak özellikler
paylaşan insanlardan oluşan gruplar bulunmaktadır. Bu gruplar ile özdeşleşen
dil kullanımları, sosyal dil değişkeleri (sosyolekt) olarak ifade edilir
ve jargon da, ölçünlü dilden ayrılan dil kullanımı olarak bu değişkelere bir
örnek teşkil eder. Bununla birlikte jargon, kullanıldığı sosyal grup ile bu
gruptaki iletişim sürecine ilişkin önemli bir veri kaynağıdır ve suç örgütleri
de bundan muaf değildir. Diğer yandan eleştirel söylem çözümlemesi; oluşturulmuş
bir söylem ile verilmek istenen mesajı, yaratılmak istenen algıyı
ve söylem oluşturucunun ideolojisini açığa çıkarmakta pek çok disiplinin
kullandığı bir yaklaşım olarak ön plana çıkmaktadır. Uzunca bir süre teşkilatlanmış
ve bir süre önce Türkiye’de anayasal düzeni ortadan kaldırmaya
teşebbüs etmiş olan Fethullahçı Terör Örgütü’nün bünyesinde oluşturduğu
hiyerarşi, örgütte kullanılan jargona da yansımıştır ve dilsel veri, örgüt yapısı
ve ideolojisi çerçevesinde oldukça önemli bilgiler ihtiva etmektedir. Bu
çalışma, özgül olarak söz konusu bilgilere eleştirel söylem çözümlemesiyle
ışık tutmayı hedeflemektedir. Söylemi oluşturan sözcüklerin ölçünlü dil ve
jargon anlamları karşılaştırılıp tartışılarak, örgütün kimliği ve yapısına ilişkin
istihbarat faaliyetleri ve şüpheli veya sanık ifadeleri dolayısıyla sahip
olunan bilgiler, dilbilimsel bir incelemeyle de doğrulanmış ve pekiştirilmiştir.
Çalışmanın genel bir hedefi ise adli dilbilim ve suç örgütleri jargonu
açısından da alan yazınında bir örnek teşkil ederek, gelecekte yapılabilecek
incelemelerin potansiyelini ortaya koymaktır.

Anahtar Kelimeler

Adli dilbilim, eleştirel söylem çözümlemesi, sosyodilbilim, jargon, örgütlü suç, ideoloji

Kaynakça

• Aksan, D. (1977). Her Yönüyle Dil (Ana Çizgileriyle Dilbilim) (1. Cilt). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Allan, K., & Burridge, K. (2006). Forbidden Words: Taboo and the Censoring of Language. New York: Cambridge University Press.
• Doyuran, L. (2018). Medyatik Bir Çalışma Alanı Olarak Eleştirel Söylem Çözümlemesi (Televizyon Dizileri Örneğinde). Erciyes İletişim Dergisi, 5 (4), 301-323.
• Eco, U. (2002). Einführung in die Semiotik (Çev.: J. Trabant, 9. Baskı). Paderborn: Wilhelm Fink Verlag.
• Kısakürek, N. F. (2017). İdeolocya Örgüsü (23. Baskı). İstanbul: Büyük Doğu Yayınları.
• Meclis Haber. (2017). 15 Temmuz FETÖ Darbe Girişiminin Araştırma Komisyonu Başkanı Petek’in Basın Toplantısı. 03/12/2019 tarihinde <https://meclishaber. tbmm.gov.tr/ develop/owa/dosya.getir?pDosyaAdi=F-1973742530_FET%D6.doc> adresinden erişildi.
• Şahin, M., Tınas, M., Sarı, B., İrdem, İ., Şahin, Y., Kıyıcı, H., & Öztürk, M. (2019). FETÖ as an International Threat. Ankara: Polis Akademisi Başkanlığı. 03/12/2019 tarihinde <http://pa.edu.tr/Upload/editor/files/FETÖ%20AS%20AN%20INTERNATIONAL% 20THREAT.pdf> adresinden erişildi.
• Saussure, F. d. (2001). Grundfragen der allgemeinen Sprachwissenschaft (Çev.: H. Lommel, Eds.: C. Bally & A. Sechehaye. 3. Baskı). Berlin, New York: Walter de Gruyter.
• Tanrıvere, U. (2017). Türkçe ve Almancadaki Ortak LSD Jargonunun Semasiyolojik Analizi. Hacettepe Üniversitesi Yabancı Dil Olarak Türkçe Araştırmaları Dergisi, (3), 97-106.
• Tanrıvere, U. (2018). Alpha-PVP (Flakka) Jargonunun Semasiyolojik Analizi. Turkic Linguistics and Philology, 1 (1), 43-52.
• Tarlacı, S. (2017). Suç ve Beyin: Beyin ve Suça Nörobilimsel Bakış (4. Baskı). İstanbul: Destek.
• Türk Dil Kurumu (TDK). (2019). Türk Dil Kurumu Sözlükleri. 03/12/2019 tarihinde <https://sozluk.gov.tr> adresinden erişildi.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM). (2017). Fethullahçı Terör Örgütünün (FETÖ/ PDY) 15 Temmuz 2016 Tarihli Darbe Girişimi ile Bu Terör Örgütünün Faaliyetlerinin Tüm Yönleriyle Araştırılarak Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesi Amacıyla Kurulan Meclis Araştırması Komisyonu Raporu. Ankara: Türkiye Büyük Millet Meclisi.
• Yardım, G., & Doğruel, H. (2019). Eleştirel Söylem Çözümlemesi Bağlamında Haber Metinlerinin İncelenmesi: Pippa Bacca Cinayeti Örneği. Erciyes İletişim Dergisi, 6 (1), 137-148.