Disaster Management for Nuclear Power Plants in Türkiye

Yıl 2025, Cilt: 7 Sayı: 2, 242 - 253, 30.09.2025

Sadi Ergin

Öz

Türkiye has adopted nuclear energy as a strategic solution to meet its growing energy demand, initiating large-scale projects such as the Akkuyu Nuclear Power Plant. However, nuclear energy production necessitates high safety standards and a multi-actor approach to disaster management.The aim of this study is to examine the disaster and emergency management system for nuclear power plants in Türkiye at the levels of legislation, planning, institutional structure, and practical implementation. A qualitative research method was employed, involving the analysis of key documents such as the National Radiation Emergency Plan (URAP), the Türkiye Disaster Response Plan (TAMP), the CBRN Duty Regulation, exercise reports, and relevant legal texts.The findings indicate that Türkiye has made significant structural advancements in nuclear disaster management and developed a coordinated response system under the leadership of AFAD. However, there remains room for improvement in areas such as expanding exercises to a national scale, enhancing the capacity of local administrations, and strengthening public awareness strategies.In conclusion, the study emphasizes the need for Türkiye to develop a more integrated, sustainable, and participatory nuclear disaster management system at both national and international levels.

Anahtar Kelimeler

Nuclear energy , disaster management , URAP , AFAD , radiation emergency

Türkiye'de Nükleer Güç Santralleri için Afet Yönetimi

Öz

Ülkemiz, artan enerji talebine yanıt olarak nükleer enerjiyi stratejik bir çözüm olarak benimsemekte ve bu doğrultuda Akkuyu Nükleer Güç Santrali gibi büyük ölçekli projeleri hayata geçirmektedir. Ancak nükleer enerji üretimi, yüksek güvenlik standartları ve çok aktörlü bir afet yönetimi yaklaşımını zorunlu kılmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de nükleer güç santrallerine yönelik afet ve acil durum yönetimi sistemini mevzuat, planlama, kurumsal yapı ve uygulama düzeyinde incelemektir. Araştırmada nitel yöntem kullanılmış; Ulusal Radyasyon Acil Durum Planı (URAP), Türkiye Afet Müdahale Planı (TAMP), KBRN görev yönetmeliği, tatbikat raporları ve ilgili mevzuat dokümanları incelenmiştir. Bulgular, Türkiye’nin nükleer afet yönetimi alanında önemli yapısal adımlar attığını, AFAD öncülüğünde koordineli bir müdahale sistemi geliştirdiğini göstermektedir. Bununla birlikte, tatbikatların ulusal ölçeğe yayılması, yerel yönetimlerin kapasite artırımı ve halkın bilgilendirme stratejilerinin güçlendirilmesi gibi alanlarda geliştirmeye açık yönler bulunmaktadır. Sonuç olarak, Türkiye’nin hem ulusal hem de uluslararası düzeyde daha entegre, sürdürülebilir ve katılımcı bir nükleer afet yönetim sistemi geliştirmesi gerektiği vurgulanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Nükleer enerji , afet yönetimi , URAP , AFAD , radyasyon acil durumu

Kaynakça

• Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı. (2019). Ulusal Radyasyon Acil Durum Planı ( URAP). Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı.
• Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı. (2020). Kimyasal, biyolojik, radyolojik ve nükleer tehdit ve tehlikelere dair görev yönetmeliği. Resmî Gazete (Sayı: 31261). https:// mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=3033&MevzuatTur=21&MevzuatTertip=5
• Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı. (2022). Türkiye Afet Müdahale Planı (TAMP). Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı.
• Baghirova, A. (2018, Eylül–Ekim). Enerji kaynaklarında güvenlik sorunu ve nükleer santraller: Metsamor nükleer santrali örneği. Türk Dünyası Araştırmaları (TDA), 120(236), 215–232 . https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/ 1472007
• Bilen, G. (2024, Ekim). An evaluation on the importance of crisis communication in disaster management. Bozok Journal of Economics and Administrative Sciences, 1(1), 1 –20. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/ 4150494
• Doğruluk, M., Doğan, A., Kalkan, N., ve Korkmaz, M. (2018). Nükleer tehlikeler ve afet yönetimi: Türkiye’de durum değerlendirmesi. Afet ve Risk Dergisi, 1(2), 137–153. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/575978
• Gündüz, İ., ve Gürdal, K. (2018). Afet ve acil durum yönetiminde ulusal ve yerel düzeyde kurumsal yapılanma ve koordinasyon. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23 (Afet Yönetimi Özel Sayısı), 1727–1744. https:// dergipark.org.tr/tr/download/article-file/575978
• Hakkıoğlu Tüylüoğlu, E., ve Türkan, N. (2023). Nükleer Güç Santrallerinin Çevresel Etkileri. OHS Academy, 6(1), 50–58. https://doi.org/10.38213/ohsacademy.1140898
• Karabulut, A., ve Baran, M. (2023). Türkiye nükleer afet yönetimi için kritik başarı faktörlerinin analizi. OHS Academy, 6(2), 85–103. https://doi.org/10.38213/ ohsacademy.1233309
• Saygın, H., Küpeli, T., Küçükşahin, A., ve Demir, A. (2006, 1 Eylül). Güvenlik boyutunda nükleer enerjinin sorunları ve Türkiye. Güvenlik Stratejileri Dergisi, 2(3), 7–21. https://dergipark.org.tr/tr/pub/guvenlikstrtj/issue/7540/99239
• T.C. Cumhurbaşkanlığı. (2018). 4 No’lu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi. Resmî Gazete ( Sayı: 30474). https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/07/20180710-1.htm