Abstract
Elazığ, Anadolu tarihi içinde, tarihi, coğrafi konumu, kültürü, sanatı, müzik ahengi ve edebiyatı ile farklı zenginliğe sahip nadide illerden biri olmuştur. Elazığ, Anadolu halkının genel bakış açısına göre; Doğuya göre Batılı, Batıya göre Doğulu olma özelliğine sahip tek şehirdir denilebilir. Osmanlı Devletinde de; Harput dönem dönem, hem vilayet hem de sancak olmuş nadide yerleşim yerlerinden biridir. Osmanlı Devleti döneminde şimdiki Adıyaman, Malatya, Tunceli, Bingöl gibi farklı kültür özelliklerine sahip şehirleri kendi bünyesinde barındırmayı başarabilmiş Harput, bu kültürlerden etkilenmiş ve bu kültürleri de etkilemiştir. Farklı mezhep, şive ve kültürlere sahip bu yerleşim yerleri Harput Sancağı altında dönemin idarecileri tarafından birlik ve beraberlik içinde yönetilmeye çalışılmıştır. Cumhuriyetle birlikte adı geçen yerler Elazığdan ayrılıp her biri birer il haline gelmiş ve Anadolunun ayrı ayrı dinamiklerini oluşturmuşlardır. Harput adı,1937 yılına kadar Sultan Addulaziz'in tahta çıkısının 5. yılında Harputun İdare Meclisi azalarının teklifi, Hacı Ahmet İzzet Paşanın mührü ve Sadaret Makamının onayıyla1866 yılında "Mamurat-ülAziz" olmuş, fakat ismin telaffuzu güç olduğundan halk arasında kısaca "Elaziz" olarak söylenegelmiştir. Atatürk'ün 1937 yılında Elazize teşrifleri sırasında "Azık İli" anlamına gelen "Elazık" adı verilmiş, bu isim daha sonra "ELAZIĞ"a dönüşmüştür. Bu çalışmada Elazığın mülki yapısındaki gelişmeler, askeri, siyasi ve idari bakımdanCumhuriyetimizin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk döneminde Elazığı temsil eden Milletvekillerinin, Valilerin ve Belediye başkanlarının kimler olduğu, hangi tarihler arasında görev yaptıkları, görev süresi uzun olanların kısa özgeçmişleri ve Elazığa faydaları konusunda bilgiler verilmiştir. Görev yaptığı dönemde önemli bir gelişme ve fayda görülmeyen isimler sadece sıralamada gösterilmiştir. Bu sayede çalışanla, çalışmayan idarecilerin farkı da ortaya çıkmıştır. Çalışmada kaynak olarak Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi belgeleri, Elazığda ki o dönemde yayınlanan yerel gazeteler, Meclis Zabıt Cerideleri, basılı kaynaklar ve makaleler kullanılmıştır.
Abstract
Elazığ has been one of the few cities, which have different wealth, with historical, geographical location,
culture, art, musical harmony in Anatolian History. According to the point of view of Anatolian people in
general, Elazığ can be said to be the only city which has the property of being western according to the East and
being eastern according to the West. In the Otoman Empire period, Harput was one of the rare settlements which
became both province and sanjak from period to period. During the Ottoman Empire Period, Harput, which
succeeded to combine the cities which have different cultural features such as current Adıyaman, Malatya,
Tunceli and Bingöl, was influenced by these cultures and influenced them, too. These settlements, which have
different sects, accents and cultures, under the sanjak of Harput was tried to be administered in unity by
administrators of that period. With republic, the places montined have seperated from Elazığ and each one has
become a province and they have built the dynamics of Anatolia. With Harput board of governors’ members’
proposal and Hacı Ahmet Đzzet Paşa’s signet and the approval of sadaret authority, the name Harput became
“Mamurat-ul Aziz” in 1886 which was Sultan Abdulaziz’s fifty year of ascending the throne, but due to the fact
that it was difficult to be pronounced. It was called “Elaziz” among people/public. During Atatürk’s visit to
Elazığ in 1937, the name “Elazığ” meaning “Rations Province” was given and later this name turned to “Elaziğ”.
In this study, the developments in the civil service of Elazığ have been searched from the military political and administrative points of view. In Gazi Mustafa Kemal Atatürk’s era, founder of our Republic, the fact that who
the mayors, governors and the members of Turkish Grand National Assembly that repressed the public were
between which years they worked and the short biography of the ones that worked long years have been given.
In addition, the contributions that they made to Elazığ have been presented. In this study, Among these political
people, that represented Elazığ, the ones that had no development and efficacy, have been shown only in the
sequencing. Thanks to this, the difference between the working and non-working executives have been come
out. In the study, republic archieve documant of Prime Ministry, local newspaper in those times, Assembly
Newspaper, printed sources and articles have been used as sources.
Keywords
Details
| Other ID | JA93TP82PH |
|---|---|
| Journal Section | Research Article |
| Authors | |
| Publication Date | March 1, 2015 |
| Submission Date | March 1, 2015 |
| Published in Issue | Year 2015 Issue: 48 |