TÜRKİYE’DE ÇEVİRİ EĞİTİMİ VEREN LİSANS BÖLÜMLERİNDE UZMANLIK ALAN DERSLERİ: UZMANLIK ALAN DERSLERİNİN ÇEVİRMEN ADAYLARININ UZMANLAŞMA SÜRECİNDEKİ ÖNEMİ

Year 2015, Issue: 49, 189 - 198, 01.05.2015

Muharrem Tosun Ayla Akın Fatih Şimşek

Abstract

Bu çalışmanın amacı, son yıllarda sayıları artan Türkiye’deki Çeviri, Mütercim-Tercümanlık ve
Çeviribilim lisans bölümlerinin yapısının, çevirmen adaylarının belirli bir alanda uzmanlaşma süreçlerine ne
derecede katkı sağladığını örnekler ışığında tespit etmektir. Bu amaç doğrultusunda, Türkiye’de bulunan ve
çeviri eğitimi veren lisans bölümlerinin tamamının yapısı, özellikle ders planları incelenerek, müfredatlarında,
uzmanlık alanlarına ait derslere yer verilip verilmediği, verilmesi durumunda bu derslerin çevirmen adaylarının
belirli bir alanda uzmanlaşması için yeterli olup olmadığı, karşılaştırmalı olarak araştırılacaktır. Çalışmamızda
öncelikle, çevirmenlerin olması gereken özelliklerinden ve bu özelliklerin çeviri eğitimine ne kadar yansıtıldığını
inceleyeceğiz. Çevirmen, ileri seviyede kültür ve dünya bilgisine sahip olması dışında, belirli bir alanda
uzmanlaşmış olma durumundadır. Çeviri eğitimi öncelikle böyle bir dünya bilgisi ve uzmanlık alanıyla
donatılmış bir çevirmen profili hazırlamayı amaç edinir. Uzmanlık dersleri konusunda çeviri bölümlerinin
müfredatları birbirlerinden oldukça farklıdır ve bu yüzden çevirmen profilinin nasıl oluşacağı konusunda
uzlaşılmış bilimsel bir çeviri eğitimi modeli maalesef henüz mevcut değildir. Bir ortak yöntem arayışına
girilmesi gerekmektedir. Bu çalışma bu konuda atılmış bir ön adım olma niteliğinde olmayı amaçlamaktadırÇeviri eğitiminin evrensel boyutuyla yüzleşebilmek için çalışmamızda, yurtdışındaki devlet kurumlarının belirli
uzmanlık alanlarına yönelik çevirmen alımında, adayların ilgili uzmanlık alanıyla ilgili olarak ne tür sınavlara
tabi tutulduğu ve onlardan ne seviyede uzmanlık bilgisi istendiği örneklerle ortaya koyulacaktır. Bu incelemeye
istinaden çeviri eğitiminde uzmanlık alan dersinin önemi, sadece kuramsal boyutuyla değil, aynı zamanda
pratiğe olan yansımasıyla gözler önüne serilmeye çalışılacaktır.

Keywords

Çeviri Eğitimi, Çevirmen Adayı, Uzmanlık Alan Bilgisi, Çeviribilim, Uzmanlık Alan Dersi

COURSES ON SPECIALIZED FIELD IN UNDERGRADUATE PROGRAMS OF TRANSLATION & INTERPRETATION DEPARTMENTS IN TURKEY: THE IMPORTANCE OF COURSES ON SPECIALIZED FIELD IN THE SPECIALIZATION PROCESS OF TRANSLATOR CANDIDATES

Abstract

The objective of this study is to reveal to what extent the structure of Translation Studies Undergraduate Programs in Turkey, whose numbers have been increasing in recent years contributes to specialization processes of translator candidates in the light of some cases. To this end, the structure of all the undergraduate programs teaching translation in Turkey is studied and a comparative research is conducted on whether courses on specialized fields are available in curricula, if available, are sufficient for specialization in a specific field. In the study, we first discuss expected qualities of translators and to what extent these are reflected for the translation teaching. The translator, as well as having a vast cultural and world knowledge, is required to be specialized at a specific field. The translation teaching primarily aims to create a translator profile equipped with such a world and specialized knowledge. The curricula followed by translation departments as to specialized courses vary from each other; as a result there is not a comprised model of a scientific translation teaching. A mutual method must therefore be sought. This study attempts to be the first step in this regard. To confront with universal dimension of a translation teaching, our study puts forward what kind of examinations related to different fields of specialization are designed to recruit translators by governmental institutions. With regard to this, the study also tries to show that course on specialized field has an important position in translation teaching by taking into account both its theoretical dimension and reflection on practice.

Keywords

Translation Teaching, Translator Candidates, Specialized Field of Knowledge, Translation Studies, Course on Specialized Field